Page 161 - Phẩm Tam Quốc

có ưu thế.

Thứ nữa, Lưu Bị còn có chí đế vương. Tam quốc chí nói, lúc bé Lưu Bị
từng nói, rồi ta phải ngồi lên xe của thiên tử (ta sẽ ngồi xe phủ bằng lông vũ).
Điều đó có thực không, còn chưa rõ. Các sử gia thời cổ mỗi khi viết truyện về
các hoàng đế dựng nước, không khỏi thêm vào những chuyện “đồng thoại”

kiểu như thế, Hòng chứng tỏ người đó là “chân mệnh thiên tử”, từ nhỏ đã “ấp
ủ chí lớn”. Và tên hai người con của Lưu Bị đủ để nói rõ điều này. Hai người
con, một người là “Lưu Phong”, người kia là Lưu Thiền, hợp lại là “Phong
Thiền”. Phong Thiền là lễ lớn của các vị quân vương hiền đức cúng tế trời đất
(lên Thái Sơn lập đàn tế trời gọi là “phong”“, lúc xuống núi cúng đất gọi là
“thiền”). Nếu như Lưu Bị không có ý muốn làm hoàng đế thì đặt tên con là

Phong Thiền để làm gì?
Thứ ba, Lưu Bị có thuật của đế vương. Tuy là quan hệ huyết thống của
Lưu Bị và Lưu Bang là đáng ngờ, nhưng về tính cách và tác phong thì lại có

những chỗ giống nhau. Tam quốc chí từng nói, hai người giống nhau “không
thích đọc sách, thích chó ngựa, hát xướng và quần áo đẹp”. Giỏi lung lạc
nhân tài, thu phục nhân tâm, cũng giống nhau. Cùng thích hô hào bè bạn
hành hiệp trượng nghĩa. Trần Thọ có phần có lý khi nói “Tiên chủ rộng rãi
khoan hậu, hiểu người đãi sĩ, tác phong như Cao tổ, anh hùng nghĩa khí”. Có
điều tính nết của họ lại không giống nhau hoàn toàn. Lưu Bang thích mắng

người, còn Lưu Bị thì không. Không chỉ không mắng người, mà còn “ít nói,
xử tốt với người dưới, buồn vui không để lộ”, nhìn bề ngoài có vẻ đôn hậu
hơn Lưu Bang, vì đôn hậu, vì hiệp nghĩa, nên rất được lòng người. Tam quốc
chí và lời chú dẫn Ngụy thư của Bùi Tùng Chi đều nói, lúc Lưu Bị là Bình
Nguyên tướng, quân dân Lưu Bình xem thường Lưu Bị, “thấy mình nhục nhã
dưới người khác”, nên đã sai thích khách đi giết Lưu Bị, thích khách không
nỡ hạ thủ, “nói rồi bỏ đi”, Trần Thọ có lời bình “người được lòng dân thường

là vậy”. Bùi Tùng Chi dẫn Ngụy thư lại nói, nguyên nhân trực tiếp khiến
không nỡ hạ thủ là, Lưu Bị không biết người đến là ai, vẫn “hậu hĩnh đãi
khách”, thích khách đã cảm động. Còn nguyên nhân cơ bản, chính là Lưu Bị
“Ngoài thì chống giặc, trong lại ban thưởng, tốt với người dưới, ngồi cùng
giường, ăn cùng mâm, không hề khác biệt”, vì vậy “mọi người mới theo về”.
Lòng người, một thứ tài sản vô hình quý giá.

Thứ tư, Lưu Bị có phúc của đế vương. Trong ba nhân vật cỡ lớn thời Tam
Quốc, phải nói Lưu Bị và Tôn Quyền đều là người có phúc khí. Tôn Quyền
phúc khí tốt nhất, cơ nghiệp có sẵn, nhân tài có sẵn. Vào những lúc mấu chốt,