Page 17 - Phẩm Tam Quốc

đây là loại “ý kiến thời đại”. Chừng như phần lớn người Tống không thích

Tào Tháo. Chí Lâm của Tô Đông Pha nói, khi nghe kế sách, mọi người thấy
Lưu Huyền Đức bại thì chau mày, có người rơi lệ; đến đoạn Tào Tháo bại thì
vui mừng ca hát”. Thời Bắc Tống là vậy. Đến Nam Tống thì gần như tất cả
nói Tào Tháo là “giặc”. Nguyên, Minh, Thanh sau này, Tào Tháo bị chửi rủa
là chính. Nói tốt, cũng có nhưng không nhiều. Đến thế kỷ XVII, Càn Long
coi Tào Tháo là “thoán nghịch”, một đòn giáng xuống, không còn cách gì
gượng nổi.

Thực tế thì ngay từ thời Tấn đã có sự đánh giá khác nhau về Tào Tháo.
Ngụy thư của Vương Thầm và Độc Hán Thư của Tư Mã Bưu còn khẳng định
Tào Tháo, còn có lời ủng hộ; Dị đồng tạp ngữ của Tôn Thịnh và Tào Man

truyện của Ngô Nhân lại không hề khách khí, đã bóc trần nhiều điều tàn khốc
gian trá của Tào Tháo. Tập Tạc Xi nhà sử học Đông Tấn, là người đầu tiên
sáng lập thuyết “Thoán nghịch”. Do đó các nhà sử học từ thời Nam Bắc triều
đến Tùy Đường, khen chê khác nhau, Tào Tháo bình truyện của Trương Tác
Diệu đã mô tả khá tường tận. Rõ ràng với Tào Tháo, không chỉ “ý kiến thời
đại” không giống nhau, mà “ý kiến lịch sử” cũng rất khác nhau. Thêm vào đó
“ý kiến cá nhân” của từng người, “bộ mặt thực” của Tào Tháo càng khó làm

rõ.
Có điều, có thể khẳng định rằng, Tào Tháo đã bị chửi.

Trên đời không có tình yêu vô cớ, và cũng không có lòng hận thù vô cớ!
Tào Tháo bị mắng chửi là có nguyên nhân. Nguyên nhân gì? Có rất nhiều, và
nhiều nhất là chữ “gian”. Đối với người xưa mà nói thì thoán đoạt vương
triều Hán là gian, xảo trá cũng là gian. Nhưng điều làm cho trăm họ hận nhất

là câu nói của Tào Tháo “thà ta phụ người, chứ không để người phụ ta”. Một
người, thà tự mình không tốt với người thiên hạ, không thể để người thiên hạ
không tốt với mình, người đó quá xấu. Vì vậy, chúng ta phải làm rõ tội này,
xem có đúng như vậy không.

Chuyện này không thấy ghi trong Tam quốc chí, chỉ thấy trong lời chú dẫn
Ngụy thư, Thế Ngữ của Bùi Tùng Chi và Tạp kí của Tôn Thịnh. Đại khái câu
chuyện là thế này, sau khi Đổng Trác vào kinh, có biểu để Tào Tháo là Kiêu
kỵ hiệu úy. Tào Tháo cự tuyệt lệnh của Đổng Trác, chạy khỏi Lạc Dương,
theo đường nhỏ về quê. Lúc ngang qua nhà người bạn là Lã Bá Sa, Tháo liền
giết cả nhà người này. Vì sao phải giết? Ba quyển sách nói theo ba kiểu.

Ngụy thư viết: “Bá Sa vắng nhà, người con cùng tân khách có ý giết Thái tổ
để lấy ngựa và đò vật, Thái tổ cầm dao giết luôn mấy người”. Thế ngữ chép: