Page 170 - Phẩm Tam Quốc

Trương Sinh tên Củng, tự là Quân Thụy, người Tây Lạc, hai mươi ba tuổi,

sinh vào giờ Tý, ngày mười bảy tháng Giêng, chưa từng có vợ”. Kết quả là
Hồng Nương đã ngắt lời: “Ai bảo người này đến?” Lưu Bị nói thế nào? “Hán
tử tướng quân Nghi Thành đình hầu, Dự Châu mục, hoàng thúc Lưu Bị xin
đến bái kiến tiên sinh”. Kết quả cũng như giẫm phải gai: “Tôi không thể nhớ
được tên nhiều người như vậy”. Hai trường hợp sao mà giống nhau đến thế?

Đương nhiên là giống nhau. Nếu như Thôi Oanh Oanh trong tuồng là “đợi
chữ trong khuê phòng” thì Gia Cát Lượng trong tiểu thuyết là “chờ giá nơi
Long Trung”. Họ đều là những người tâm khí cao thượng, quyết không thể
tùy tiện “trao thân gửi phận”. Vì vậy, họ phải bày đủ giá, nói đủ lời, nếm đủ
mùi nhằm đảm bảo đối phương thành tâm, vượt mọi thử thách.

Mặt khác họ cũng có chỗ hơi khác nhau. Trương Quân Thụy và Thôi Oanh
Oanh vừa gặp đã chung tình; còn Lưu Huyền Đức và Gia Cát Lượng, theo La
Quán Trung hận vì đã gặp nhau quá muộn. Vì sao Lưu Bị lại muốn gặp Gia

Cát Lượng đến vậy? Bởi vì “Thủy Kính tiên sinh” đã giúp Lưu Bị hiểu rằng,
nguyên nhân chậm thành công là bởi thiếu một nhân vật có trí tuệ có thể ngồi
trong trướng mà vận trù được toàn cục, một Khương Thượng và Trương
Lương của thời đại. Khó khăn lắm mới có được Từ Thứ thì Từ Thứ lại đi
mất. Kỳ thực, Từ Thứ rời Lưu Bị là sau khi Gia Cát Lượng xuống núi. Tam
quốc chí ghi chép rất rõ, sau khi Gia Cát Lượng xuống núi, Tào Tháo nam

chinh, Lưu Tôn đầu hàng, Lưu Bị “Đưa dân chúng về miền nam, Lượng và
Từ Thứ đi theo, Tào buộc phải bắt mẹ Thứ”, Tam quốc diễn nghĩa chữa thành
(Nguyên Trực đi, mới tiến cử Gia Cát). Chữa như vậy là sinh chuyện. Thử
hỏi, Từ Thứ đã biết Gia Cát Lượng là thiên tài chính trị đặc biệt sao không
sớm tiến cử, để khi mình ra đi mới nói? Phải chăng Từ Thứ sợ Gia Cát
Lượng cướp mất vị trí và vai trò của mình chăng? Rõ ràng La Quán Trung có
nghĩ tới điều này nên mới nói thêm, sau khi tiến cử Gia Cát Lượng, Từ Thứ

còn đến động viên, thuyết phục, kết quả bị Gia Cát Lượng mắng cho một
trận. Nghĩa là, vì sao Từ Thứ không đến tiến cử sớm vì Từ Thứ đã biết Gia
Cát Lượng không chịu xuống núi. Và nếu như vậy thì Gia Cát Lượng lại có
vấn đề về phẩm chất đạo đức. Một người luôn “tự ví mình như Quản Trọng,
Nhạc Nghị”, khi được Từ Thứ tiến cử lại tự coi mình là con dê thí tội, là vật
hy sinh và đùng đùng nổi giận, chẳng phải là quá kiêu ngạo sao? La Quán

Trung muốn đề cao Gia Cát Lượng, kết quả lại như trát trấu vào mặt Gia Cát
Lượng. Có khác gì nói “Gia Cát Lượng đa trí nhưng quái gở”, đúng là đã uốn
thẳng thành cong.