Page 171 - Phẩm Tam Quốc

Câu chuyện kể ở phần trên cũng như vậy. Dù cho La Quán Trung đã cố

gắng nói cho kín kẽ, nhưng thực tế nhiều chỗ đã để lòi đuôi, khiến ai cũng
thấy rõ những buổi gặp lạ, gặp may của Lưu Bị ở Long Trung là đều do Gia
Cát Lượng bày đặt. Thế nào là người nông dân biết hát, đồng tử chẳng hiểu
việc, người bạn bụng đầy kinh luân, cụ già đạo mạo tự nhiên, đều được Gia
Cát Lượng “nhờ vả”. Mục đích là, biến thị trường bên mua thành thị trường
bên bán, khiến Lưu Bị phải mua đứt mình với giá cao.

Vì vậy câu chuyện “ba lần đến lều tranh” trong Tam quốc diễn nghĩa hoàn
toàn có thể coi là cuốn giáo tài về kinh doanh mua bán thời Tam Quốc. Lưu
Bị trong câu chuyện ví như nhà đầu tư, Lưu Bị cần mua đứt Gia Cát Lượng,
nhưng lại chưa biết món hàng như thế nào. Đây cũng là tâm lý thường của

con buôn, nhưng Lưu Bị cũng có điểm mạnh, như Tam quốc diễn nghĩa nói,
vốn liếng đầu tư của công ty Lưu gia chính là chiêu bài “hoàng thúc của Lưu
Bị”; tuy thân phận hoàng thúc đó không phải là giả mạo, nhưng hàm lượng
vàng trong đó cũng không cao, khác gì “miếng thịt thấm nước”. Vì thế Lưu
Bị sẽ nghĩ, danh phận “hoàng thúc” của ta khác gì miếng thịt thấm nước, còn
Gia Cát Lượng, “Quản Trọng”, “Nhạc Nghị” kia thực giá bao nhiêu? Lưu Bị
ta có thể làm rối thiên hạ, Gia Cát Lượng có thể làm rối ta? Cần phải xem

thực hư thế nào. Vì vậy, sau khi nghe Từ Thứ tiến cử, Lưu Bị không hề xúc
động như Lưu Bang tổ tông của mình. Lưu Bang nghe lời tiến cử của Tiêu
Hà đã phong luôn Hàn Tín là Đại tướng quân, còn Lưu Bị thì thư thư, để xem
đã (Đương nhiên mũ quan trong tay Lưu Bị cũng không nhiều). Vì vậy, Lưu
Bị ba lần đến lều tranh, bề ngoài là lễ hiền hạ sĩ, nhưng thực tế là để khảo sát,

mấy ý đồ đó của Lưu Bị, một người thông minh như Gia Cát Lượng lẽ nào lại
không biết? Gia Cát Lượng muốn Lưu Bị phải hiểu, muốn bắt thì phải thả,
ngõ quanh cho nên tối. Tôi nghĩ là “ba lần đến lều tranh” trong “Bản La Quán
Trung” là như vậy.

Đương nhiên không tránh khỏi có phần “Lấy bụng của kẻ tiểu nhân để đo
lòng người quân tử”, Đây chẳng qua chỉ là chút “ý kiến cá nhân” tôi. Không
thể là “ý kiến thời đại”, càng không phải là “ý kiến lịch sử” và cũng không
phải là ý kiến của La Quán Trung. Vậy, vì sao La Quán Trung lại viết như
thế? Ý tôi, một trong những nguyên nhân là viết cho hay. Phàm đã xem qua
Tam quốc diễn nghĩa dù tin hay không tin, đều thừa nhận câu chuyện rất tinh

tế. Một nguyên nhân khác, La Quán Trung có thể gửi gắm lý tưởng nhân sinh
của mình vào trong đó. La Quán Trung là người thời cuối Nguyên đầu Minh,
nghe nói từng là mạc liêu của Trương Sĩ Thành – lãnh tụ nghĩa quân. Bại sử
hội biên của Vương Kỷ nói, La Quán Trung “có chí xưng vương”, có điều,