Page 174 - Phẩm Tam Quốc

§17. LONG TRUNG ĐỐI SÁCH

Lưu Huyền Đức ba lần đến lều tranh, cùng Gia Cát Lượng bàn tính nhiều
về tình hình thiên hạ và xu thế sắp tới. Trong cuộc gặp có tính lịch sử đó, Gia

Cát Lượng và Lưu Bị ra quy hoạch chiến lược lâu dài, được gọi là Long
Trung đối nổi tiếng. Thực ra trước đó cũng có người vạch ra quy hoạch tương
tự cho Tôn Quyền, là Long Trung đối Đông Ngô bản. Vậy, ý nghĩa hai bản
quy hoạch chiến lược đó là gì, giống và khác nhau ở điểm nào ?

Ở tập này chúng ta nói về Long Trung đối.
Đây là cuộc hội đàm bí mật giữa Lưu Bị và Gia Cát Lượng, bên hỏi bên
đáp. Tam quốc chí. Gia Cát Lượng truyện đã nói rất rõ về tình hình buổi nói

chuyện này – “xin nói lại”, không hề có mặt người khác. Vì sao nội dung
cuộc hội đàm này lại truyền ra ngoài, đến nay vẫn còn là câu đố.
Lưu Bị hỏi trước “Hán thất suy sụp, gian thần đòi mạng, chúa thượng mê
muội. Cô chưa đủ đức đủ lực, nhưng vẫn muốn thiên hạ tin vào đại nghĩa,

nhưng trí thuật nông cạn, nên bị nghiêng đổ cho đến hôm nay. Nhưng chí vẫn
chưa thôi, mưu kế phải từ đâu?”. Mấy lời trên tuy không nhiều, nhưng ý tứ lại
rất phong phú. Ngay phần mở đầu cũng không đơn giản, vẻn vẹn chỉ có mười
hai chữ, bề ngoài là bình thường, nhưng không phải thế. Lưu Bị cần phải nói
như vậy, với danh nghĩa là “dòng dõi đế thất”, không thể không thể hiện thái

độ lo lắng vì thiên hạ, lập trường gắn bó với hoàng thất. Với tiền đề “chính trị
chính xác” như vậy thì việc xây dựng đại nghiệp của mình mới hợp tình hợp
lý; mỗi người khi gặp khó khăn cần người giúp đỡ mới được mọi người đồng
tình. Huống chi Lưu Bị còn muốn gửi gắm mọi hy vọng của mình vào Gia
Cát Lượng. Lưu Bị đến Long Trung không phải để tìm nhân tài có kĩ thuật
giải quyết các vấn đề cụ thể mà muốn tìm được nhân tài định được đường lối
chính trị và chiến lược tổng thể, tất nhiên Lưu Bị phải bắt đầu từ đại thế thiên
hạ.

Mấy lời sau đó cũng có tác dụng, tức là nói rõ tình thế, tuyên bố quyết tâm,
thể hiện thành ý và nêu vấn đề. Lưu Bị thực lòng nói ra: tình hình lúc này là

không tốt (càn rỡ làm bừa), nhưng cũng chẳng còn cách gì (trí thuật nông
cạn), nhưng vẫn còn sống, tâm chưa chết (chí chưa hề mất), vậy xin hỏi phải
làm thế nào (ngài có kế gì hay xin cho biết)?
Đương nhiên là Gia Cát Lượng biết rõ những điều đó. Gia Cát Lượng hiểu

tâm tình Lưu Bị, biết Lưu Bi chân tình, đồng thời cũng hiểu rõ cái gọi là
“mưu kế tính từ đâu”, không phải muốn hỏi hoàng thượng mê muội “thì sẽ