Page 187 - Phẩm Tam Quốc

Võ. Không như Hạng Võ đến đâu cũng thiêu hủy cung điện, đốt phá thành trì,

chôn sống tù binh, giết người vô tội. Lời chú dẫn Giang Biểu truyện của Bùi
Tùng Chi trong Tam quốc chí. Tôn Sách truyện nói, lúc đầu thì mọi người
chưa thật hiểu Tôn Sách, nghe nói “tiểu bá vương” đến, thì họ kinh hồn lạc
phách. Nhưng khi quân Tôn đến “quân sĩ tuân lệnh, không dám cướp bóc,
chó gà rau cỏ, không phạm mảy may”, tất cả đều ủng hộ, đua nhau úy lạo
quân sĩ, đây thực là điều hiếm thấy trong thời loạn.

Nhưng điều hiếm thấy hơn nữa còn là lập trường chính trị của Tôn Sách.
Có hai việc có thể chứng minh rõ điều này. Thứ nhất, sau khi xưng đế Viên
Thuật đã lôi kéo Tôn Sách, nhưng Tôn Sách nhất quyết cự tuyệt. Chúng ta
đều biết lực lượng của Tôn Kiên vốn thuộc hệ thống lực lượng của Viên

Thuật. Chính Viên Thuật đã phái Tôn Kiên đi đánh Lưu Biểu (Thuật sai Kiên
đánh Kinh châu hạ Lưu Biểu). Sau khi Tôn Kiên chết trận, Tôn Sách cũng
chạy đến nhờ vả Viên Thuật. Nên, nói về quan hệ thì Tôn Sách là bộ hạ của
Viên Thuật; nói về vai vế thì Viên Thuật là cha, chú của Tôn Sách. Và Viên
Thuật cũng rất khoái Tôn Sách, từng có câu: “nếu Thuật có đứa con như Tôn
Lang, thì dù có phải chết cũng không ân hận”, mười lăm năm sau, Tào Tháo
cũng đã khen ngợi Tôn Quyền “con cái phải được như Tôn Trọng Mưu”.

Nhưng khi Viên Thuật ngang nhiên “đại nghịch bất đạo”, Tôn Sách đã “đại
nghĩa diệt thân”, lập tức tuyên bố cắt đứt quan hệ với “Viên bá bá”. Đương
nhiên, Tôn Sách cũng có phần oán Viên Thuật (Viên Thuật nhiều lần hứa
phong quan cho Tôn Sách, nhưng mấy lần nói đấy bỏ đấy). Tôn Sách phản
đối Viên Thuật xưng đế chưa hẳn vì lòng trung với Hán thất, nhưng không

đời nào Tôn Sách lại hồ đồ theo chân Viên Thuật. Rõ ràng Tôn Sách có đầu
óc chính trị.
Việc thứ hai, khi Tào Tháo “Phụng thiên tử để lệnh kẻ chưa thần phục”,
Tôn Sách cũng có những ý nghĩ tương tự. Trong trận chiến Quan Độ, giữa

Tào Tháo và Viên Thuật, Tôn Sách điều binh khiển tướng “ngầm muốn lấy
Hứa, nghênh đón Hán đế”, tiếc là bị thích khách mưu sát nên chưa thành.
Nghe nói lúc đó Quách Gia đã đoán được điều này. Quách Gia nói, Tôn Sách
kiêu ngạo, khinh địch, chẳng đề phòng gì, nên ‘Tuy quân có trăm vạn, cũng
không lấy được Trung Nguyên”. Chỉ cần phái một thích khách là nên chuyện,
nhất định Tôn Sách sẽ “chết trong tay một kẻ thất phu”. Quả nhiên Tôn Sách

chưa kịp sang sông đã bị đâm chết. Đây không phải là truyện ghi trong dã sử,
được ghi trong Tam quốc chí. Quách Gia truyện nhưng Tôn Sách không sớm
không muộn chết đúng vào giai đoạn quan trọng của trận chiến Quan Độ,
thực quá khéo! Vì vậy, lúc chú thích, Bùi Tùng Chi nói, Quách Gia “thực giỏi