Page 190 - Phẩm Tam Quốc

nguyện. Đúng là cuộc giai ngộ. Một điểm cuối cùng nữa, lúc Tôn Kiên chết,

Tôn Sách mười tám tuổi, Tôn Quyền mới mười một tuổi, hai người em nữa
còn rất nhỏ – Tôn Sách nhờ bạn trông nom mẹ và các em còn nhỏ, còn mình
thì mang theo Tôn Quyền để Quyền được rèn luyện về chính trị, quân sự,
trước lúc lâm chung còn trao quyền lực cho Tôn Quyền, lưu lại một ít cơ
nghiệp và rất nhiều lương thần. Đúng là người anh cả tốt. Nhưng ngài Trần
đã nói thêm, để mẹ tóc bạc phải tiễn người con tóc xanh thì chưa thể nói là
người con tốt. Vị Tôn soái ca đoản mệnh này e chỉ có thể là người anh cả tốt.

Lời Trần tiên sinh là vô cùng tế nhị, nhưng tôi nghĩ vẫn nên bổ sung một
điểm: Tôn Sách còn có thể coi là lãnh tụ tốt đối với tập đoàn Giang Đông.
Cũng có hai lí do: Thứ nhất, Tôn Sách đã có cơ sở vững chắc; thứ hai, Tôn

Sách đã tìm được người thay thế xứng đáng. Chúng ta đều biết, Tôn Kiên
nam chinh bắc chiến chủ yếu là để gây uy thế, Tôn Sách nam chinh bắc chiến
chủ yếu để gây dựng địa bàn. Tôn Sách đã bình định xong sáu quận ở Giang
Đông, vì vậy Trần Thọ nói, “Giang Đông là cơ đồ của Tôn Sách”. Có thể nói,
Tôn Sách cầm quân lúc mười tám tuổi, hai sáu tuổi thì qua đời, vẻn vẹn trong
bảy tám năm ngắn ngủi đã làm được việc mà người khác phải lâu dài, thậm
chí là cả đời mới làm xong, thực là hiếm thấy! Đương nhiên, Tôn Sách không

dễ dàng gì trao cho người khác cơ nghiệp đấy. Lời chú dẫn Điển lược của Bùi
Tùng Chi trong Tam quốc chí. Tôn Dực truyện nói, lúc đó Trương Chiêu
cùng nhiều người khác vẫn tưởng Tôn Sách sẽ trao quyền lực cho người em
thứ ba là Tôn Nghiễm, cũng tức là Tôn Dực, vì Tôn Dực “kiêu dũng quyết
liệt, tác phong như Sách”. Nhưng Tôn Sách lại chọn Tôn Quyền. Sự thực

chứng minh, Tôn Sách đã đúng. Ba người đầu trò trong thời đại Tam Quốc.
Tôn Quyền là người sống lâu nhất, bảy mươi mốt năm (thứ đến Tào Tháo sáu
mươi sáu năm; thứ nữa là Lưu Bị, năm mươi tám năm); trong ba chính quyền
thời Tam Quốc thì Tôn Ngô vẫn là dài nhất, năm mươi mốt năm (thứ đến là
Tào Ngụy bốn mươi sáu năm; rồi mới đến Lưu Thục, bốn mươi hai năm).
Đông Ngô là nước tương đối ổn định, điều này liên quan đến việc Tôn Sách
chọn đúng người thay thế.

Vậy, vì sao Tôn Sách lại chọn Tôn Quyền?

Đáp án có trong lời nói cuối cùng của Tôn Sách. Tam quốc chí. Tôn Sách
truyện nói, trước lúc lâm chung, Tôn Sách cho mời Trương Chiêu và những
người khác đến nói với họ “Trung Quốc hỗn loạn, có dân chúng Ngô Việt, ba
sông hiểm trờ, đủ để nhìn thành bại, mong công ủng hộ em ta!”. Sau đó thì
gọi Tôn Quyền đến, trao mũ ấn và nói “Cử quân Giang Đông, quyết mưu