Page 198 - Phẩm Tam Quốc
P. 198
Kinh châu, Hàn Tung mới được thả ra. Vì vậy, Trần Thọ mới bình rằng “Biểu
bề ngoài thì nho nhã, bên trong hay nghi kỵ, cũng là thế cả!”
Đã không có chí lớn, lại không độ lượng dẫn tới vấn đề thứ ba của Lưu
Biểu – không biết dùng người. Lưu Bị là kiêu hùng thiên hạ, Gia Cát Lượng
là rồng, hai người đều ở bên cạnh ở trước mặt, nhưng Lưu Biểu nhìn mà
không thấy; nhân sĩ Trung Nguyên xuống phía nam, đến Kinh châu cả ngàn
người, chỉ thây Lưu Biểu sắp xếp, không thấy Lưu Biểu trọng dụng. Lúc Lưu
Bị mới đến Kinh châu, Lưu Biểu lễ nghĩa đãi rất hậu. Tam quốc chí. Tiên chủ
truyện nói, Lưu Biểu ra tận ngoại thành nghênh đón “đãi như thượng khách”,
còn chia quân cho Lưu Bị. Nhưng, cùng với việc “Hào kiệt Kinh châu theo
Tiên chủ ngày càng nhiều”, Lưu Biểu bắt đầu nghi ngờ “muốn ngấm ngầm
trừ đi”. Lời chú dẫn Thế ngữ của Bùi Tùng Chi còn nói, Lưu Biểu còn bày
“Hồng Môn Yến”, Khoái Việt và Sái Mạo chuẩn bị ra tay ngay trong tiệc,
Lưu Bị thấy rõ điều đó, nên mới mượn cớ ra nhà tiêu để chuồn. Chạy đến
Đàn Khê, Lư mã một bước vượt qua ba trượng, mới thoát nạn. Thế ngữ nói là
“Bị đóng ở Phàn Thành, Lưu Biểu đãi hậu, nhưng rồi lại nghi ngờ, không thật
tin dùng. Từng mời Bị dự tiệc, Khoái Việt, Sái Mạo muốn giết Bị, Bị cảm
thấy, liền vờ đi tiêu để trốn. Bị thường cưỡi Lư mã, đến suối Đàn Khê phía
tây thành Tương Dương, ngựa không qua được. Bị hốt hoảng nói: “Đích Lư,
hôm nay nguy rồi, phải gắng lên! Đích Lư vọt cao ba trượng, mới qua được”.
Về sau La Quán Trung theo đó viết thành “Lưu Hoàng thúc nhẩy ngựa vượt
Đàn Khê”, câu chuyện phức tạp hơn nhiều và cũng hay hơn nhiều.
Nhung không thể tin được. Tôn Thịnh cũng nói không thể có khả năng đó
(không thể như vậy). Vì lúc đó, Lưu Bị đang nhờ vả Lưu Biểu, lực lượng hai
bên khá chênh lệch. Nếu Lưu Biểu có ý muốn giết Lưu Bị, thì Lưu Bị có thể
yên ổn trong suốt hai năm ở Kinh châu? Vì vậy, Tôn Thịnh nói “vẫn là vọng
ngôn thế tục, không phải sự thực”. Lúc chú dẫn Tam quốc chí, Bùi Tùng Chi
cũng dẫn lời Thế ngữ sử dụng lời phê bình của Tôn Thịnh, xem ra Bùi Tùng
Chi đã tán thành Tôn Thịnh.
Có điều, câu chuyện “Lưu Hoàng thúc nhảy ngựa vượt Đàn Khê” tuy là
“vọng ngôn thế tục”, nhưng “Bị đóng ở Phàn Thành, Lưu Biểu đãi hậu,
nhưng rồi lại nghi ngờ, không thật tin dùng”, mười tám chữ này lại rất chuẩn
xác. Vả lại Lưu Biểu đề phòng Lưu Bị thì có gì không hợp lý, con người Lưu
Bị luôn khiến các chư hầu phải đau đầu nhức óc. Một mặt, Lưu Bị dựa vào ai
thì người đó xúi quẩy, đi tới đâu thì ở đó náo loạn ầm ĩ; mặt khác ngoài Viên
Thuật ra, ai cũng thừa nhận Lưu Bị là nhân vật anh hùng, vì vậy ai cũng kính