Page 201 - Phẩm Tam Quốc
P. 201
Cho nên, đánh giá Viên Thiệu là “Bao cỏ xinh xắn”, đại thể là chính xác.
Đương nhiên con người Viên Thiệu cũng có bản lĩnh, không thể hoàn toàn
coi là ‘bao cỏ”. Chẳng qua là Viên Thiệu gặp phải đối thủ quá mạnh, nên mới
giống như “bao cỏ”. Nhưng nói gì thì nói, Viên Thiệu vẫn tự cho mình là
đúng, dương dương tự đắc, tự thổi phồng mình, tự tô vẽ cho mình. Viên
Thiệu xem trọng “cái đẹp” và cũng rất coi trọng “năng lực”. Vì vậy, nói Viên
Thiệu là “bao cỏ xinh xắn” cũng không phải là oan uổng quá.
Lưu Biểu lại có phần oan uổng. Lưu Biểu không cho mình là phi phàm, mà
tự biết mình, nên mới thực hiện chính sách, sách lược “thương dân dưỡng sĩ,
ung dung ngồi giữ”, mong có thể “toàn vẹn được Kinh châu trong thời loạn”.
Vì vậy nên đánh giá một cách tương đối như nhà sử học Hà Tư Toàn. Trong
Tam quốc chí sử ngài Hà nói, nếu Tào Tháo là “năng thần thời bình, gian
hùng thời loạn” thì Lưu Biểu sẽ là hiền thần thời bình, người thường thời
loạn”. Xem ra Lưu Biểu bất hạnh lớn nhất là sinh nhầm thời đại, một thời
loạn cá lớn nuốt cá bé. Đó không phải là sai lầm mà là vận khí không hay.
Đương nhiên, không phải Lưu Biểu không có chút vận khí nào. Lưu Biểu
được phái tới Kinh châu đó là vận khí. Kinh châu là một trong hai châu lớn
nhất vào thời Đông Hán. Hai châu đó là Kinh và Ích, đều có trên một trăm
huyện. Thứ đến là U châu hơn tám mươi huyện. Kinh châu và Ích châu tuy
lớn nhưng không quan trọng lắm. Thời đó, trung tâm chính trị của Trung
Quốc là phương bắc, chiến trường tranh giành chủ yếu là ở phương bắc, Kinh
châu, Ích châu còn tạm chưa rơi vào miệng hổ, là nơi thích hợp nhất để Lưu
Biểu thế yếu sinh tồn, là nhà của tập đoàn nhỏ bé Lưu Bị. Rõ ràng là vận khí
của Lưu Biểu không phải là rất tồi và Gia Cát Lượng là người nhìn xa trông
rộng như thế nào với quy hoạch cho Lưu Bị khi còn ở Long Trung.
Đáng tiếc, cây muốn lặng mà gió chẳng dừng, thượng đế và những người
khác không muốn Lưu Biểu bình an vô sự. Gia Cát Lượng có sách lược lấy
mà thay cho Lưu Bị, Tào Tháo từ phía bắc, Tôn Quyền ở mặt đông cũng
đang nhìn chằm chằm vào đó. Thực tình một người như Lưu Biểu, lúc thiên
hạ còn loạn lạc, có thể sống yên ổn ở một góc như vậy. Một khi thiên hạ yên
bình, lại có thể sống nốt những ngày tươi đẹp đó. Có được tất cả những cái đó
vì Lưu Biểu là Kinh châu mục, Kinh châu cho Lưu Biểu thành công, Kinh
châu khiến Lưu Biểu thất bại; Lưu Biểu sống ở Kinh châu, chết cũng ở Kinh
châu.
Từ ý nghĩa đó mà xét, Lưu Biểu là người “Hạnh vận bất hạnh”.
Thực tế thì năm Kiến An thứ XIII (năm 208), Tôn Quyền và Tào Tháo bắt
