Page 209 - Phẩm Tam Quốc

xác. Đúng, Tào Tháo đã từng đốt thành. Hưng Bình năm đầu (năm 194), lúc

đánh Từ châu, Tào Tháo “đến đâu cũng đốt sạch, giết sạch”. Việc làm của
Tào Tháo đã có ảnh hưởng rất xấu, Tuân Úc từng phê phán Tào Tháo, về sau
Tào Tháo đã tiếp thu lời giáo huấn đó, chúng ta sẽ không nói tới nữa. Sau sự
kiện Từ châu, Tào Tháo hiểu rõ, hành động đốt thành dã man đó là bất lợi
cho sự nghiệp thống nhất thiên hạ của mình, ở đây Lưu Tôn không đánh mà
hàng, thì có lý do gì để giết người vô cớ? Tào Tháo vẫn chưa ngốc đến mức
ấy.

Tóm lại, chưa biết lý do gì mà rất nhiều người đi theo Lưu Bị. Theo phong
tục thời đó, một khi nhân sĩ và quan viên di dời, họ thường mang theo cả nhà,
cả họ tộc, nên số người đi theo là rất đông. Tình thế hai bên thực khác biệt.

Tào Tháo một ngày đi ba trăm dặm. Lưu Bị một ngày mười mấy dặm, chẳng
bao lâu nữa Tào Tháo sẽ đuổi kịp Lưu Bị. Hai quân gặp nhau ở cầu Trường
Bản, Đương Dương (phía đông bắc huyện Đương Dương, Hồ Bắc ngày nay),
thắng thua thế nào đã rõ. “Tam quốc chí. Tiên chủ truyện” ghi vẻn vẹn có
một dòng, nhưng cảnh khốn đốn của Lưu Bị thời đó đã tốn rất nhiều giấy
mực: ‘Tiên chủ vứt vợ con, cùng Gia Cát Lượng, Trương Phi, Triệu Vân
cùng mấy chục tên khinh kỵ ra đi, Tào công thu được dân chúng và nhiều

trang bị nặng”. Đáng thương cho Lưu Dự châu, lúc này không chỉ không nói
được “Lây dân làm gốc”, ngay cả vợ con cũng không nhìn tới.

Trận này Lưu Bị thảm bại, nhưng các nhà văn, nhà nghệ thuật ủng hộ Lưu
Bị đã có nhiều bài viết. Triệu Tử Long một mình một ngựa cứu chúa, Trương
Dực Đức đại náo cầu Trường Bản đều là những câu chuyện quen thuộc với
mọi người. Mấy việc này đều có căn cứ đầy đủ. Tam quốc chí. Triệu Vân
truyện nói: “Tiên chủ bị Tào công bức ở cầu Trường Bản, Đương Dương, bỏ
vợ con, chạy xuống phía nam, Vân ôm đứa trẻ yếu đuối, là hậu chủ sau này,
bảo vệ Cam phu nhân, tức là mẹ của hậu chủ, mới thoát nạn”. Trương Phi

truyện nói, “Tiên chủ nghe tin Tào công đến, đã bỏ vợ con mà chạy, để
Trương Phi và hai chục kỵ sĩ đi ở phía sau. Phi ngăn sông phá cầu, cầm
ngang ngọn mâu trừng mắt mà nói: “Ta là Trương Dực Đức, ai dám đến liều
chết!” kẻ địch không dám đến gần, vì vậy mới thoát”. Việc Triệu Vân cứu A
Đẩu là thực, nhưng Lưu Bị không hề vứt con; ‘Trương Phi hét to trên cầu
Trường Bản” là thực nhưng không phải vì thế mà “cầu gẫy, nước chảy

ngược”, Trương Phi đã chặt gẫy cầu đó.
Nhờ có Trương Phi, Lưu Bị không phải bỏ mạng, nhờ Triệu Vân tìm được
vợ con, nhưng vẫn không có đường thoát. Trước mặt, Tào Tháo đã chặn mất