Page 291 - Phẩm Tam Quốc

hết lời ca ngợi, đề cao công đức của Lưu Biểu. Nhưng sau này bệnh cũ tái

phát, Nễ Hành lại nói những lời điên khùng. (Như trong Hậu Hán thư nói:
“sau lại hối không cần Biểu”), Lưu Biểu liền đẩy Nễ Hành sang chỗ Hoàng
Tổ. Đến chỗ Hoàng Tổ được Tổ khoản đãi chu đáo (Tổ đối xử tốt), đôi bên
một thời hòa thuận. Nhưng rồi Nễ Hành lại có những lời khiêm nhã, còn
mắng Hoàng Tổ là “đáng chết”. Hoàng Tổ mới giết Nễ Hành. Như vậy,
không phải Nễ Hành chỉ có ngạo mạn mà bụng dạ khác thường, chửi bói
quen miệng, gặp ai chửi người đó.

Một khi bối cảnh được làm rõ, chúng ta mới có thể trả lời vấn đề thứ hai,
Tào Tháo có đáng bị chửi không?

Đúng là Tào Tháo có điểm đáng bị mắng, nhưng không có nghĩa Nễ Hành
mắng Tào Tháo là trở thành anh hùng, phải xem Nễ Hành mắng gì, vì sao
phải mắng? Đương nhiên, chúng ta cũng không rõ nội dung cụ thể. Có điều,
cứ như con người của Nê Hành thì e chẳng có gì là chính đáng. Có người nói

Nễ Hành mắng Tào Tháo vì Tháo cướp Hán không, bản thân câu hỏi này
đang là một vấn đề. Tính lại xem, Kiến An năm đầu, Tào Tháo chưa có hành
động cướp Hán, là “Hán tặc”. Thực tình thì Tào Tháo có cướp Hán ngược lại
còn rất tôn kính thiên tử. Cứ cho là Tào Tháo cướp Hán nên bị chửi, nhưng
Tuân Úc luôn trung với Hán thất sao cũng bị chửi? Chỉ có thể nói Nễ Hành là
người thích chửi bới. Thực tế thì Nễ Hành chửi Tào Tháo vì Nễ Hành miệt

thị, chán ghét Tào Tháo; vừa chán ghét vừa căm giận. Cách nói của Hậu Hán
thư là “vừa gặp đã ghét”, theo chú dẫn Văn sĩ truyện của Bùi Tùng Chi trong
Tam quốc chí – Tuân Úc truyện thì “chán ghét luôn”. Vì sao lại miệt thị, chán
ghét và thù hận? Không biết. Nhưng ngoài Khổng Dung, Dương Tu ra thì
trên thế gian này không còn người nào mà Nễ Hành không miệt thị, không
chán ghét và không thù hận. Huống hồ Tào Tháo là người chu đáo với Nễ
Hành. Nễ Hành làm nhục Tào Tháo nhưng có hề gì đâu! Được tin Nễ Hành

tới gặp, Tào Tháo rất mừng, ngồi chờ rất lâu (đợi rất muộn). Lễ hiền đãi sĩ
như vậy sao còn bị mắng?
Bây giờ xin trả lời vấn đề thứ ba: Nễ Hành chết oan không? Tôi trả lời là,

oan và không oan. Nói là oan, vì dù Nễ Hành có ác độc, đáng ghét đến mấy,
cũng chưa đáng phải chết. Nói không oan, vì Nễ Hành tự mình chuốc lấy tội.
Thực tế thì Nễ Hành luôn lớn tiếng chửi bới nên phải chết. Theo chú dẫn Phó
tử của Bùi Tùng Chi trong Tam quốc chí – Tuân Úc truyện, khi đến với Lưu
Biểu, Nễ Hành được coi là thượng khách. Nễ Hành hết lời tán thưởng Lưu
Biểu và cũng không ngừng châm chọc thân tín của Lưu Biểu. Và thế là