Page 524 - Phẩm Tam Quốc

II. Môn phiệt gặp phải quân phiệt

Quân phiệt là lũ cường hào địa phương có lực lượng vũ trang độc lập của
riêng mình. Loại cường hào này đã có từ rất sớm, là loại thổ hào được sinh ra

do vương triều Đông Hán đã không lưu tâm, không khống chế nổi. Cuối thời
Đông Hán, nhất là sau lúc Khăn vàng khởi nghĩa, năng lực khống chế địa
phương của chính phủ trung ương trở nên yếu ớt, thế lực bọn thổ hào càng
thêm mạnh. Trong số họ, có người xưng hùng xưng bá ở địa phương, gọi là
“hào bá”; có người xây dựng đội vũ trang riêng, gọi là “hào soái”; có người
lợi dụng quan chức được triều đình bổ nhiệm để cát cứ, trở thành “chư hầu”.
Vì họ đều có lực lượng vũ trang, nên đều là “quân phiệt”. Có điều, trước lúc
Hán Linh đế tạ thế, họ chưa là gì cả.

Cần có điều kiện tiên quyết để quân phiệt trò thành một lực lượng, đó là
chính phủ trung ương phải đổ, hoặc danh còn, lực hết. Trung ương không

khống chế được địa phương, cường hào liền xưng bá; quan văn không trị lý
được quốc gia, quân phiệt liền hoành hành. Suýt nữa thì họ trở thành sĩ tộc
của giai cấp thống trị, chỉ có thể trao lại quyền thống trị. Trên thực tế sĩ tộc
(bao gồm cả các thế lực chính trị khác) thế lực đã rất lớn, nhưng nguyên nhân
cơ bản là tập đoàn trung ương, triều đình còn có thể hiệu lệnh thiên hạ.
Nhưng nếu hoàng đế đã thực sự trở thành đơn độc, thậm chí “thiên tử” đã
biến thành “lãng tử”, mục thú các địa phương không theo sự chỉ huy, họ cũng

chẳng còn cách nào khác. Lúc này, đơn thuần là môn đệ danh vọng cao cũng
vô dụng, đến như ân tín cũng vứt, chỉ còn có súng là nói chuyện được. Ai
cầm chắc cây súng? Quân phiệt. Ai cho chính phủ trung ương còn cái danh
nhưng quyền thì hết? Cũng chính là quân phiệt. Và chúng ta biết rõ đó chính
là Đổng Trác.

Đổng Trác là quân phiệt đầu tiên đánh vào vũ đài lịch sử. Đổng Trác vốn
là cường hào địa phương ở Lương Châu, là người sớm biết dùng binh. Bộ
thuộc của Đổng Trác, như lời ngài Phạm Văn Lan, là “thổ bá” một số địa
phương, là “hào thủ” của tộc Khương tộc Hồ. Đó đều là quân phiệt. Đổng
Trác vào Lạc Dương không phải để làm quân phiệt, mà để xây dựng một trật

tự mới. Vấn đề ở chỗ, Đổng Trác không hề biết trật tự mới phải xây dựng
như thế nào, bản thân Đổng Trác cũng chẳng có chủ ý gì. Kết quả, chưa xây
dựng được trật tự mới thì mệnh của trật tự cũ lại sắp hết.

Món nợ này đương nhiên không thể đổ hết lên đẩu Đổng Trác, nói đến
cùng thì vì vương triều Đông Hán đã quá mục nát chỉ cần đụng nhẹ là đổ.
Trong tập “Đường riêng đồng quy” chúng ta đã nói, đế quốc Đại Hạ của