Page 58 - Phẩm Tam Quốc

Viên Thiệu không dám đánh thẳng vào Tràng An, đuổi cổ Đổng Trác khôi

phục Hán thất, mà định lập một vị hoàng đế khác, người được chọn là Lưu
Ngu U châu mục. Theo Hậu Hán thư. Lưu Ngu truyện, lí do của Viên Thiệu
là “Hoàng đế nhỏ tuổi bị Đổng Trác ép, xa xôi cách biệt, sông chết thế nào”.
Tức là, hoàng đế tuổi nhỏ (lúc này Hiến đế mới 10 tuổi) bị bọn Đổng Trác
khống chế, trời nam đất bắc không biết sống chết thế nào. Giá như còn sống
cũng chẳng có tác dụng gì. Nước không thể một ngày thiếu vua. Lưu Ngu “là
tông thất là cả”, nên lập là hoàng đế.

Viên Thiệu suy nghĩ rõ ràng, muốn lập một “chính phủ lưu vong” khác
ngoài chính phủ trung ương (lúc này Đổng Trác ở Lạc Dương, thiên tử ở
Tràng An). “Chính quyền lưu vong” do Viên Thiệu dựng nên, thì đầu não của

chính phủ (bấy giờ phải là đại tướng quân), đương nhiên phải là người của
Viên Thiệu. Trong tương lai, nếu chính quyền lưu vong thay thế chính quyền
trung ương thì Viên Thiệu sẽ là “trung hưng danh thần”, tiếng thơm muôn
thuở. Viên Thiệu tính toán rất sành.

Điều này không phải là không có khả năng. Thành lập chính quyền lưu
vong cũng là một thủ đoạn đấu tranh đặc biệt, nhưng trước đó, chính quyền
cũ đã diệt vong hoặc đã lung lay bị lật đổ. Nhưng tình hình lúc đó lại không
phải thế. Ít ra thì trên danh nghĩa, Lưu Hiệp vẫn là thiên tử đại Hán, Đổng
Trác vẫn là thần tử nhà Đại Hán, vương triều Đại Hán chưa từng tuyên bố

diệt vong. Thành lập “chính quyền lưu vong vào lúc này” là “lập trung ương
khác”. Đó là điều đại nghịch bất đạo. Vì vậy, 1- Lưu Ngu kiên quyết không
làm. Lưu Ngu là người khá tinh anh, hiểu rõ nếu mặc nhiên tán thành thì lập
tức sẽ bị hàng trăm mũi tên bắn vào. Vì vậy, lúc tiếp sứ tiết của Viên Thiệu là
Trương Kì, Lưu Ngu có những lời nói rất nghiêm túc, giận Viên Thiệu không
nghĩ chuyện “tận tâm với vương thất” lại “nghịch mưu tạo phản”. Viên Thiệu
đã mất nhiều hứng thú.

Những người tán thành cũng có, như Hàn Phức là kẻ đần độn, đã tán thành
ngay, còn xung phong làm con tốt ra trước ngựa. Có điều, Hàn Phức không
kiếm được lợi lộc gì trong chuyện này. Việc thay đối hoàng đế đã không

thành, trái lại bản thân đã bị thay đổi. Tháng bảy năm Sơ Bình thứ hai (năm
190) thời Hán Hiến đế, Viên Thiệu câu kết trong ngoài, lúc cứng lúc mềm đã
đoạt được Kí châu từ tay Hàn Phức. Hàn Phức đành nhường Kí châu, suốt
ngày sống trong lo lắng, sợ hãi, cuối cùng đã tự sát trong nhà tiêu.

Tào Tháo thì không ngốc thế. Tháo cho rằng Viên Thiệu không thể thành
công, đổng thời cũng phản đối việc chia cắt. Tháo chủ trương, không lập