Page 63 - Phẩm Tam Quốc

Viên Thuật có tội nên bị báo ứng. Khi muốn uống mật ong mà không có,

liệu Viên Thuật có nhớ những lúc mình kiêu xa dâm dật, những lúc hoành
hành bạo ngược với trăm họ không. Tam quốc chí nói, lúc Viên Thuật khởi
binh đã “cướp bóc, xa xỉ, hoang dâm, vô độ”, trăm họ thậm khổ”. Hậu Hán
thư cũng nói, “không lo phép tắc, vơ vét cướp bóc, kiêu xa vô độ”. Sau khi
xưng đế, càng thêm “xa xỉ hoang phí, hậu cung hàng trăm mĩ nữ tơ lụa lượt
là, sơn hào hải vị thừa mứa, quân sĩ thì đói rét, cả vùng Giang Hoài xơ xác,
trăm họ ăn thịt lẫn nhau”. Dưới sự cai trị của Viên Thuật, nhân dân sống

những ngày nước sôi lửa bỏng, “Vùng Giang Hoài dân chúng ăn thịt lẫn
nhau”. Còn Viên Thuật ngày ngày sơn hào hải vị, binh sĩ dưới quyền chết đói
chết rét. Loại người như vậy không bại mói là lạ !

Đương nhiên, Viên Thuật thất bại không hoàn toàn là trách nhiệm cá nhân.
Con người Viên Thuật còn có một ít ưu điểm, một ít bản lĩnh. Hậu Hán thư
nói Viên Thuật “thời trai trẻ nổi tiếng nghĩa hiệp”. Tam quốc chí nói “đỗ hiếu
liêm, ngoài chức lang trung, còn nhận chức trong ngoài triều”, lúc Đổng Trác
chuyên chính còn là Hậu tướng quân, lẽ nào lại là cái thùng rỗng?

Thực tế, vì cái địa vị chí tôn, quyền lực tối cao của hoàng đế đã làm mờ
mắt Viên Thuật. Viên Thuật là vật hi sinh của chế độ hoàng quyền.

Nói như vậy, sự việc đã hết sức rõ ràng. Xét về góc độ chính trị, điểm ngu
xuẩn nhất của Viên Thuật là dám làm con chim lộ đầu quá sớm, trong khi ai
cũng muốn làm hoàng đế nhưng không ai dám đứng lên hàng đầu. Nên nhớ
rằng, chiếc đòn tay lộ ra ngoài thì bao giờ cũng mục nát trước. Nhất là lúc
quần hùng cát cứ, thế lực tương đương thì mọi mũi tên sẽ nhắm thẳng vào ai
dám đứng lên hàng đầu. Bọn Viên Thiệu hiểu như vậy, nên lòng dạ tuy rất

khó chịu nhưng vẫn phải nhẫn nhịn. Tào Tháo thì lòng dạ rất sáng. Lúc được
Tôn Quyền khuyên nên xưng đế, Tháo đã nhìn thấu quỷ kế của Tôn Quyền,
nói, thằng bé này muốn bỏ ta lên chảo lửa đây. Viên Thuật thì không hiểu.
Thuật nghĩ rằng, mình lên trước, chiếm thế thượng phong, sẽ chẳng có ai dám
làm gì? Chẳng ngờ xưng hiệu hoàng đế không phải là thượng sách, kết quả
của việc lên trước, khác gì chơi với lửa.

Viên Thuật đã chết, Viên Thiệu cũng phải chết. Người tiêu diệt Viên Thiệu
vẫn là Tào Tháo. Sự thực thì điểm xuẩn ngốc của anh em Viên Thiệu, Viên
Thuật là họ không phân biệt được ai sẽ là đối thủ chính của họ. Trong lúc tai
họa đến với anh em Viên Thiệu, phải lao đao khốn khổ, thì Tào Tháo như

một ngôi sao mới, rực sáng ngoài chiến trường cũng như trên chính trường,
nên chỉ cần một cú đã đánh bại hai kẻ tự cho mình là ghê gớm.