Page 65 - Phẩm Tam Quốc

§6. MƯU SÂU NGHĨ XA

Đổng Trác phế lập, Viên Thiệu lập người khác, Viên Thuật tự lập, điều đó
nói rõ, nhiều lắm họ chỉ là “Kiêu hùng thời loạn”, ngược lại, Tào Tháo mới là

nhà chính trị thiên tài. Bởi vì chỉ có Tào Tháo mới đưa ra được sách lược
chính trị với vốn liếng thấp nhất, mạo hiểm ít nhất và lợi ích cao nhất trong
thời buổi hỗn loạn đó. Vậy, sách lược của Tào Tháo là gì?
Tập trước, chúng ta đã nói tới ba vị “kiêu hùng thời loạn”. Đổng Trác và

Viên Thiệu, Viên Thuật, có ba thái độ ba cách làm trong vấn đề hoàng đế:
Đổng Trác phế lập, Viên Thiệu lập người khác, Viên Thuật tự lập. Ba cách
này không thể nói là sai, nhưng ít nhất cũng là không quang minh vì giá
thánh cao, mạo hiểm lớn và lợi ích thấp. So sánh một chút thì thấy, biện pháp
của Tào Tháo rõ ràng là cao minh hơn nhiều. Tháo không phế lập, cũng
không lập người khác, càng không tự lập. Tháo nghênh đón hoàng đế hiện tại

về căn cứ địa của mình rồi chăm lo, cung phụng. Sau đó lợi dụng cờ hiệu của
hoàng đế, với danh nghĩa là quốc gia để hiệu lệnh thiên hạ, đánh phá bốn
phương.
Cái gọi là “Ép thiên tử để lệnh chư hầu” thông thường là như vậy. Chúng

ta có thể bàn thêm về vấn đề “Ép thiên tử”. Bao gồm cả Tào Tháo, Tào Tháo
có định làm và có thể làm được như vậy hay không, đều có thể bàn. Bởi vì
Tào Tháo và cả những mưu sĩ của mình, chưa ai nói như vậy, cũng chưa ai
“Ép thiên tử”. Câu này là do người khác nói. Gia Cát Lượng nói Tào Tháo
“Ép thiên tử để lệnh chư hầu”, người bên Tôn Quyền cũng nói Tào Tháo “Ép

thiên tử để đánh bốn phương”, Viên Thiệu thì nói Tào Tháo còn muốn “Ép
thiên tử để lệnh ta”. Chúng ta đều biết, cuộc đấu tranh chính trị thời đó là vô
cùng ác liệt. Lời nói của đối phương chắc gì đã đúng.
Cách nói bên phía Tào Tháo là “Phụng thiên tử” là “Phụng thiên tử để lệnh
kẻ chưa thần phục” (Mao Giới) hoặc “Phụng thiên tử để lệnh thiên hạ” (Giả

Hủ). Mới nhìn thì thấy hai cách nói có phần giống nhau, nhưng thực ra là
khác nhau rất xa. Vậy “Phụng thiên tử” và “Ép thiên tử” khác nhau những gì?
Vì sao Tào Tháo lại làm như vậy? Đó là chủ ý của ai? Tào Tháo đã thực hiện
như thế nào? Và thực hiện như vậy có lợi gì?

Có điều, trước khi trả lời những câu hỏi này, chúng ta nên giới thiệu sơ qua
về tình hình lúc đó. Năm Sơ Bình thứ III (năm 192) thời Hán Hiến đế, tư đồ
Vương Doãn liên hợp với Lã Bố phát động chính biến cung đình, mưu giết
Đổng Trác. Tam quốc diễn nghĩa nói thành, Vương Doãn thực hiện mĩ nhân