Page 45 - STRATEGIES FOR BUDDHISM PROPAGATION OF OVERSEAS DHAMMADUTA BHIKKHUS (PH.D.)

๒๗

๒.๑.๔.๑. เป้าหมาย
หลังการตรัสรู้ ๔๙ วัน พระองค์เริ่มงานโดยการเสด็จไปโปรดปัญจวัคคีย์ที่ป่า

อิสิปตนมฤคทายวัน จากนั้นก็ได้โปรดสาธุชนอีกจ านวนหนึ่งในระหว่างที่ทรงจ าพรรษา ณ ป่า
อิสปตน มฤคทายวัน เมื่อออกพรรษาแล้วพระองค์ทรงมีสาวกถึง ๖๐ รูป พระสาวกเหล่านี้ล้วนเป็น

พระอรหันต์ จากนั้นพระองค์ทรงเริ่มงานขั้นต่อไปด้วยการส่งพระสาวกเหล่านั้นไปท างาน

เป็นนโยบายแรกเริ่มของงานเผยแผ่พระพุทธศาสนา เป็นที่สังเกตว่า พระพุทธเจ้าทรงใช้ค าว่า

“ประกาศพรหมจรรย์” มิใช่ “เผยแผ่พระพุทธศาสนา” การประกาศพรหมจรรย์ จึงเป็นการเผยแผ่
๓๙
รูปแบบแห่งการครองชีวิตอันประเสริฐ เพื่อประโยชน์สุขแก่ตนและผู้อื่น
ในจูฬนิเทศ ขุททกนิกาย อธิบายถึงประโยชน์และการรู้จักประโยชน์ว่า เป็นการท าให้แจ่ม

แจ้งแล้ว ซึ่งประโยชน์ตน ประโยชน์ผู้อื่น ประโยชน์ทั้งสองฝ่าย ประโยชน์ในภพปัจจุบัน ประโยชน์

๔๐
ในภพหน้า และประโยชน์อย่างยิ่ง อันหมายถึงพระนิพพาน
ส าหรับประโยชน์ในภพปัจจุบันนั้น ชื่อว่าทิฏฐธัมมิกัตถะ หมายถึง การรู้จักใช้

ความสามารถเพื่อการประกอบหน้าที่การงานอันเป็นสุจริตให้ได้ผลดี การรู้จักรักษาทรัพย์ที่หามาได้

๔๑
การรู้จักคบมิตร การรู้จักบริหารรายรับรายจ่ายเพื่อประคองชีวิตให้ได้อย่างเหมาะสม ส่วนประโยชน์
ในภพหน้าชื่อว่า สัมปรายิกัตถะ หมายถึง ประโยชน์ในอนาคต ได้แก่ การมีศรัทธาที่เหมาะสม

ประพฤติอยู่ในศีลธรรม รู้จักเสียสละ และพัฒนาปัญญาของตน ก็จะส่งผลให้เกิดประโยชน์สุขแก่ชีวิต
ในอนาคตต่อไป
๔๒

จะเห็นได้ว่าพระพุทธศาสนามิได้สอนมุ่งสู่นิพพานเท่านั้น แต่ให้ความส าคัญกับ
การด ารงชีวิตอย่างเป็นสุขของปุถุชนด้วย ผู้ที่ต้องการเป็นสมณะประพฤติพรหมจรรย์ พระพุทธองค์ก็

จะทรงสอนให้ละเลิกกามคุณให้สิ้น แต่หากเป็นปุถุชนกลับทรงสอนให้รู้จักปฏิบัติต่อกามคุณอย่าง

ถูกต้อง โดยที่ยังคงความเป็นอิสระอยู่ได้ ไม่ตกเป็นทาสของกามคุณ และมิให้กามคุณกลายเป็นสิ่งก่อ
โทษทุกข์ภัย ตัวอย่างเช่น ในโทณพราหมณสูตร ที่ทรงยกธรรมของคหบดีพราหมณ์เรื่องการแต่งงาน

๔๓
และกามคุณในชีวิตคู่ขึ้นมาเทศนา หรือในสิงคาลกสูตร มีข้อความที่พระองค์ทรงก าหนดหน้าที่ของ

๓๙ พุทธทาสภิกขุ, อบรมพระธรรมทูต, (กรุงเทพมหานคร: ธรรมทานมูลนิธิและธรรมสภา, ๒๕๔๔),
หน้า ๒๕-๒๖.

๔๐ ขุ.จู. (ไทย) ๓๐/๑๔๔/๔๗๔.
๔๑ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต), พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม, พิมพ์ครั้ง
ที่ ๓๘, หน้า ๑๑๖.

๔๒ เรื่องเดียวกัน, หน้า ๑๔๖-๑๔๗.
๔๓ องฺ.ปญฺจก. (ไทย) ๒๒/๑๙๒/๓๒๐.