Page 49 - STRATEGIES FOR BUDDHISM PROPAGATION OF OVERSEAS DHAMMADUTA BHIKKHUS (PH.D.)

๓๑

เป็นผู้วิเศษ เป็นพระอรหันต์ เป็นผู้สิ้นอาสวะแล้ว ซึ่งสร้างความสับสนจนไม่ทราบว่าชาวบ้านชาวเมือง
จะเชื่อใครดี การที่จะสร้างแรงจูงใจให้เหล่าอัญญเดียรถีย์มานับถือพระพุทธศาสนายิ่งยากขึ้นไปอีก

เพราะพวกนี้เป็นผู้มีความรู้ เป็นเจ้าหมู่เจ้าคณะ มานะถือตัวย่อมมีมากกว่าสามัญชน โดยเฉพาะ
๕๑
อติมานะว่าตนหรือพวกตนยิ่งกว่าผู้อื่น พระพุทธเจ้าทรงด าเนินการ ดังนี้
๑. พระองค์และพระสาวกมีพระธรรมวินัยเป็นหลัก มีความส ารวมกายวาจาอยู่แล้ว

มีสติมั่นคงด ารงอยู่ด้วยความไม่ประมาท ไม่อยู่โดยปราศจากสติ เมื่อเสด็จไปที่ใดหรือพระอรหันต-
สาวกจาริกไปที่ใด ก็เป็นที่ดึงดูดใจให้น่าเลื่อมใสในปฏิปทา ดังกรณีตัวอย่างพระอัสสชิออกเที่ยว

บิณฑบาต อุปติสสปริพาชก ศิษย์ของสัญชัยเวลัฏฐบุตร หนึ่งในหกเจ้าลัทธิได้พบเห็นก็เกิดความ
เลื่อมใส หาโอกาสเข้าไปสนทนากับพระอัสสชิหลังฉันภัตตาหารแล้วเมื่อได้สดับธรรมเพียงย่อ ๆ ก็มี

ความเลื่อมใส จึงชวนเพื่อนคือโกลิตะไปพบท่านด้วย ศิษย์สัญชัย ๒ ท่านนี้ ต่อมาได้อุปสมบทในส านัก

ของพระพุทธเจ้า ได้แก่ พระสารีบุตรและพระโมคคัลลานะ ซึ่งมีเกียรติคุณโด่งดังได้เป็นพระอัครสาวก
๕๒
เบื้องขวาและเบื้องซ้ายของพระพุทธเจ้าตามล าดับ
๒. เมื่อพระพุทธเจ้ามีโอกาสและจังหวะ มักเสด็จไปเยี่ยมพวกอัญญเดียรถีย์ถึงส านักพวก

เขาบ่อย ๆ ได้สนทนาธรรมกัน เช่น คราวหนึ่งเมื่อประทับอยู่ในนิคมชื่ออนุปิยะ แคว้นมัลละ แต่เช้าตรู่
ได้เสด็จเข้าไปส านักของนักบวชเปลือยชื่อ ปาฏิกบุตร และสนทนากันด้วยอัธยาศัยไมตรี ในที่สุด

ปาฏิกบุตรปริพาชกมีความเลื่อมใส แม้จะไม่ได้เปลี่ยนใจมานับถือพระพุทธศาสนา แต่ก็กราบทูลถึง
ความในใจตนอย่างไพเราะจับใจว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ถึงการที่ข้าพระองค์ซึ่งมีทิฏฐิแตกต่างกัน

มีความถูกใจแตกต่างกัน มีความพอใจแตกต่างกัน มีอาภรณ์แตกต่างกัน เข้าถึงสุภวิโมกข์อยู่ นี้เป็นสิ่ง

ที่กระท าได้ยากก็จริง แต่ข้าพระองค์จักรักษาความเลื่อมใสในพระผู้มีพระภาคไว้ให้ดีให้ได้
๕๓
คราวหนึ่งเมื่อพระพุทธเจ้าประทับอยู่ที่ภูเขาคิชฌกูฏในกรุงราชคฤห์ ได้เสด็จเข้าไปส านัก

ของนิโครธปริพาชกซึ่งพ านักอยู่ ณ ปริพาชการามที่พระนางอุทุมพริกา มเหสีองค์หนึ่งของ
พระเจ้าพิมพิสารทรงสร้างถวาย เป็นอารามใหญ่มีบริวารของนิโครธปริพาชกพักอยู่ด้วยถึง ๓,๐๐๐

คน ได้สนทนากัน ด้วยเรื่องกีดกันบาปด้วยตบะ จนนิโครธปริพาชกและบริวารเข้าใจ สารภาพว่าตน

เป็นคนโง่เขลาไม่ฉลาด และที่เคยกล่าวร้ายพระพุทธองค์ ขอให้พระพุทธองค์อดโทษให้ด้วย และจะได้
๕๔
ส ารวมต่อไป ผู้ที่เคยนับถือลัทธิอื่น เมื่อได้มาเฝ้าพระพุทธองค์ ได้กราบทูลถามปัญหาหรือได้สดับ
ธรรมจากพระองค์ เกือบทั้งหมดเกิดความเลื่อมใสในพระจริยาวัตรอันงดงามในวิธีการตรัสสอนและ

เรื่องที่ทรงแสดงให้เหมาะกับอัธยาศัยของบุคคล ท าให้เขาเหล่านั้นเกิดความเลื่อมใส ปฏิญาณตนเป็น

๕๑ องฺ.ติก. (ไทย) ๒๐/๖๖/๒๕๕-๒๖๑.
๕๒ ดูรายลเอียดในวิ.ม. (ไทย) ๔/๖๐-๖๒/๗๒-๗๗.

๕๓ ที.ปา. (ไทย) ๑๑/๔๘/๓๔.
๕๔ ที.ปา. (ไทย) ๑๑/๔๙-๗๗/๓๔-๕๕.