Page 104 - Балдарга 2023_Neat

НАЈЫЛАР

Кем билер, айса болзо, Чиҥмери Канатту Кӧбӧлӧк лӧ Апсан-Сарапсан
тӱбекке тӱшпеген болзо, мен бу куучынды слерге, балдар, айдар бедим.
Јок, керек анда эмес. Олордыҥ ырысту да, јакшынак та јӱрӱми керегинде
кӧп катап айдылар. Је ончозын бажынаҥ ала…
Чиҥмери Канатту Кӧбӧлӧк лӧ Апсан-Сарапсан – сӱрекей нак најылар.
Олор кайда ла кожо. Бу да тушта эки нӧкӧр јайгы јылу кӱнге кӧӧрӧп,
ээчиде соккон салкынныҥ толкузына эжинип, кӧс лӧ тийген јерге учуп
бараттылар. Олордыҥ јиит јӱректери ӧктӧм. Оныҥ да учун нени де сеспей,
канаттарыныҥ чылаганын керекке албай, тӧрӧл јеринеҥ там ла ырада
баргылап јатканы ол.
Јап-јабыста учуп болбос тас башту Кодыр-Чойлошкон ло узун кара
сагалду, он эки бутту Кара-Коҥыс учуп бараткан најыларга кӱйӱнип, кара
сагыштарын ийгилейт. Бу јӱрӱминде Кодыр-Чойлошкон ло Кара-Коҥыс
айылдарынаҥ ыраак кайда да јӱрбеген. Кем ыраак јерлерде јӱрбеген, ол
јӱрӱмде кӧпти билбес.
Апсан-Сарапсан ла Чиҥмери Канатту Кӧбӧлӧк канаттарын јайа тудуп,
чечектӱ јалаҥда ойногон уулчактарга ла кысчактарга эзенин ийгилейт.
Јеткер јеҥ алдында. Је јеткердеҥ коркып јӱрзеҥ, јӱрӱм де јӱрбезиҥ.
Кенетийин кӱнниҥ кӧзи бӧктӧлип, јер-теҥери карара берди. Чиҥмери
Канатту Кӧбӧлӧк лӧ Апсан-Сарапсан кандый да караҥуй олјого кирдилер.
Тынарга кӱч, тынчу. Најылар коркып-ӱркӱп, бой-бойына јапшынала, бек
тудужып алдылар.
Удаган јокто јерге тӱшкендери билдирди. Тосток кӧстӧрлӱ Ӱкӱ таардыҥ
оозын ачып кыйгырды:
– Једетен јеригерге једип келдигер! Чыгаар!
Апсан-Сарапсан ла Чиҥмери Канатту Кӧбӧлӧк таардаҥ чыкты. Ичкери
тӧрдӧ, алтын-мӧҥӱн ширееде, кара кӧзи кандалган Шоҥкор-Бий отурды.
Шоҥкор-Бий кӱрчек ошкош тырмактарын эгӱге јыжып, курчыдып, эки
најы јаар кылчас эдип кӧрӧлӧ айтты:
– Карыыр јажым јеткенче, апсан ла кӧбӧлӧкти амзабагам да, јибеген де
эдим. Јиирдеҥ озо слерди кыйнап, шырагарга маказырап алар керек.
Шоҥкор-Бий олјого киргендерди кыйнаарга, сӱрекей сӱӱйтен. Оныҥ да
учун Апсан-Сарапсанды ла Чиҥмери Канатту Кӧбӧлӧкти караҥуй тамыга
бӧктӧзин деп, Ӱкӱге јакару берди.
Бу јакаруны угуп, најылардыҥ јӱректери «борт» этти. Кажызы ла
бойында «божогоныс бу туру» деп сананат.
«Айылдаҥ ыраак учпагар» деп Башпарактыҥ айткан сӧзин уккан болзо,
мындый тӱбек болор беди? Је јеткер јеҥ алдында. Ол кайдаҥ келерин
билбезиҥ…
…Тосток кӧстӧрлӱ Ӱкӱ эки најыны тамыга ийде салды.

104