Page 97 - Балдарга 2023_Neat

КӦК-ТАМАН

Озо-озо чактарда, jажына jажыл турган Алтайда, Кӧк-Таман деп кыс
jуртаган. Оныҥ керсӱ jараш чырайын кӧрӧргӧ, тӱште Кӱн тийетен, тӱнде
ал-камык черӱ-jылдыстарын ээчиткен Ай чыгатан. Эдил ӱндӱ кушкаштар

Кӧк-Таманга кожоҥ сыйлап, jаантайын ла оныҥ jанында. Оныҥ да учун
кайда Кӧк-Таман, анда ойын, сӱӱнчи, каткы.
Jер-телекейди эбире учкан, jаантайын ла меҥдеп jӱрер Салкын да Кӧк-
Таманныҥ jанына токтой тӱжеле, јараш чырайын аjыктап, кӧк арчуулын
сыймап, оныла куучындажып ийеле, уча беретен. Кӧс jетпес талалар ӧдӱп,
Кӧк-Таманныҥ jаражы керегинде кожоҥдор чӱмдеп, jер-телекейдиҥ учы-
на jедип барганын билбей де калатан.
Бир катап омок Салкын база ла Кӧк-Таманга jолугып, jараш-jараш
кожоҥдор чӱмдеп, куба чӧлдиҥ сары тоозын-тобырагыла ойноп, барып

jатты.
Салкынныҥ кӧӧрӧп учканын сары чӧлдиҥ ээзиниҥ – Сары-Кумактыҥ
Маргаа уулы кайкап кӧрди:
– Кӱчтӱ теҥистиҥ тыныжы, соот билбес сен, Салкын, неге сӱӱндиҥ?
– Канайып сӱӱнбес – дейле, Салкын Маргааныҥ jанына токтой тӱжӱп,
куучынын улалтты. – Ыраак-ыраакта, jажына jажыл турар Алтайда, сӧслӧ
айдып болбос сӱрекей санаалу, омок jӱректӱ, јараш кыс jуртайт.
Салкынныҥ куучынын угуп, Маргаа амырын ундуды. «Ол jараш кысты
кӧзимле кӧрбӧгӧнчӧ, токунап отурып болбозым» деп айдала, ол jол-jорукка
шыйдынды. Та кӧп jол ӧткӧн, та ас, jе ырыска jӱткӱген jиит нени де се-
спейт. Кӱндерди ээчий айлар ӧтти, амадаган Алтайга Маргаа jедип келди.

Чындап та, бу саҥ башка јараш Алтайда куба чӧлдиҥ jалтанбас бааты-
рын муҥ куштар кожоҥ чӧйип, аҥдар амыргы тартып уткуды. Маҥдык
ӧлӧҥди jайа баспай, Кӧк-Таман jуртаган алтайга келди.
Алты толукту айылдыҥ эжиги ачылып, айылчыны уткуурга, Кӧк-
Таман бойы чыкты.
– Айылчы болзогор, айылга киригер, аскан ажымнаҥ амзап чыгыгар.
Кӧнӱ ӧткӧн jорыкчы болзогор, кӧлӧткӧлӱ jерге тыштанып алыгар – деп,
Кӧк-Таман айтты.
Маргаа куу-jеерен адын чакыга буулайла, айылга кирди. Кӧк-Таманныҥ

алама-шикир курсагын амзап, эки кӧзин оноҥ албай отурды. Учурлу сӧсти
таап болбой, учында мынайда айтты:
– Керсӱ бӱткен Кӧк-Таман, jаҥыскан не jӱредиҥ? Jер де болзо Теҥериле
кожо, кижи болзо, эжиле кожо. Сен меге эш-нӧкӧр бол деп сурайдым!
Мындый сакыбаган сӧстӧрдӧҥ кемзинип, Кӧк-Таман бажын да кӧдӱрбей
айтты:
– «Jок» деп айтсам, ачынарыҥ, «jе» деп айдар аргам jок. Алтайды таш-
тап jӱре берзем, мында jаантайын кыш турар, jажыл агаш ӧспӧс, эдил куш-

97