Page 36 - ΑΝΤΙ - Τεύχος 22

arum: ta‘nzzænz'x" V _-.l _ I

_ ‘H «τότεμική» συγγένεια εἶναι στὴ βάση του φυλογονικός. Καθορίστηκε

δηλ. ἀπ’ τὴ διαφορὰ τῶν δύο φύλων καὶ τὴ

Γ υρίζω καὶ πάλι στὴ γλῶσσα. ιὈταν οἱ ὄιν- , ὃιαφορετικὴ βιολογική τους λειτουργία.

θρωποι πρωτοδημιουργοῠσαν τὴ γλώσσα, Ἡ μητέρα έχοντας ἐκ κατασκευῆς, μποροῦμε

βαφτίζοντας τὰ διάφορα ἀντικείμενα 7101‘) τοὺς νὰ ποῦμε, τὴν κύρια (σχεδὸν ἀποκλειστικὴ)

περιβάλλαν μὲ ὀνόματα, έτσι ποὺ νὰ γίνονται φροντίδα γιὸι τὸ μεγάλωμα τῶν παιδιῶν, ἰδιαί-

καὶ ἠχητικά ἀναγνωρίσιμα, πολὺ γρήγορα τερα στὴ φάση τοῦ Θηλασμοῡ καὶ τῆς νηπιακῆς

ἓφτασαν στὴν ἀνάγκη νὰ βαφτίσουν καὶ τὸν ψ. ι j ἡλικίας, ἀποκτᾶ ἕναν δεσμὸ μ’ αὐτά, ποὺ ὲπε-

ἴδιο τους τὸν ἑαυτό. Δῶσαν τὸ ὄνομα στὸ κτείνεται 11011 πέρα ἀπ’ αὐτὴν καθεαυτὴ τὴ

, ἐλάφι, στὸ λιοντάρι, στὸ δέντρο, στὴν πέτρα. γέννα. Ἡ γέννα, μὲ τὴ σειρά της, ἀποτελεῖ αἰ-

Ὅμως θά ’πρεπε m ἡ κάθε ὀρδὴ νὰ πάρει ἕνα τία κι ἀφορμὴ γιὰ ἕναν καταμερισμό, ὅπως ε’ί-

«ὄνομα», γιά v61 μπορεῖ v61 ξεχωρίζει καὶ νὰ παμε, τῶν καθημερινῶν βιοτικῶν ἀσχολιῶν

ἀναγνωρίζεται ἀπὸ τὴν άλλη. Στὴν πρώτη ἀνάμεσα στὸι δύο φύλα. Τὸ κυνήγι κι ἡ ἐξεύ-

φάση αὐτή, τὸ ὄνομα εἰναι συλλογικὸ 11011 ἀνή- ρεση τῆς τροφῆς γίνεται βασικὰ ἓργο τοῦ ὄιν-

κει σὲ ὅλη τὴν ὀρδή. Καὶ δὲν ὑπῆρχαν ἀφηρη- τρα σ’ αὐτὴ τὴν περίοδο, ἡ φροντίδα καὶ τὸ

μένες ἒννοιες, γιὰ v61 δώσουν τὴν ὀνομασία τῆς μεγάλωμα τῶν παιδιῶν τῆς γυναίκας. "000 6

ἀνθρώπινης ὁμάδας τῶν 40 ἦ 50 ἀτόμων. Τὸ καταμερισμὸς αὐτὸς προχωράει σεπιὸ ὀργα-
· ; "rama: 21112:1 "axa-.723;
πιὸ φυσικὸ ἦταν νὰ πάρουν τὸ ὄνομα ἀπὸ τὰ νωμένη κι ἀναγνωρισμένη βάση, τόσο τίθενται

ὑπάρχοντα ζῶα ἢ φυτὰ ἢ καὶ ἀντικείμενα καὶ τὰ Θεμέλια τῆς κοινωνικής ὀργάνωσης.

νὰ βαφτιστοῠν ἀνάλογα. Ἔτσι, κατά τὴ γνώμη

μου, γεννήθηκε 6 τοτεμισμός. Ἀπὸ τὴν ἀνάγκη

δηλ. ν’ ἀποκτήσει καί ὁ ἄνθρωπος (ἐννοῶ ἡ ‘0 γάμος καὶ ἡ καταγωγή του

ἀνθρώπινη ὁμὰδα τῆς ὀρδής) τ’ ὄνομά του.

Ὀνομάστηκε ἐλάφι ἢ ζαρκάδι ἢ εὐκάλυπτος Αὐτὴ εἶναι καὶ ἡ ἀρχὴ 1013 γάμου, ποὺ δια-

κ.λπ. ”Ομως ἠ γλώσσα μπορεῖ καὶ λειτουργεῐ, κρίνεται ἀπὸ τὸ ὰπλὸ σμίξιμο, γιατὶ 6 σκοπός

γιατὶ τελικὰ ὑπάρχει μιὰ τέτοια ἀπόλυτη ταύ- του βρίσκεται πέρα ἀπ’ αὐτό. Ἔτσι κι ἀλλιῶς,

τιση τοῦ ὀνόματος μὲ τὸ πράγμα. Ἔτσι, ἐνῶ στὴ φάση αὐτὴ τῆς ἀπεριόριστης ἐλευθερομι-

ὀνομάζεται αὐθαίρετα μὲν ἐλάφι, στὴν ἀρχὴ ξίας, 6 γάμος δεν δημιουργήθηκε γιὰ νὰ λύσει

ξὲρει ὅτι ὑπάρχουν δυὸ ἒννοιες, ὃηλ. ὃυὸ πρα- η τὸ πρόβλημα τῆς σεξουαλικῆς ἱκανοποίησης,

γματικά πράγματα μ’ αὐτὴ τήν κοινὴ ὀνομα- ἀλλ’ ἀποβλέπει στὴν ἐκπλήρωση τῶν σημαντι-

σία. Τὸ ζῶο ἐλάφι, καί ἡ δική του ὁμάὸα, ποὺ κότερων κοινωνικῶν λειτουργιῶν. Αὐτὸς εί-

δανείστηκε τὸ ὄνομα 1013 ζώου, γιὰ νὰ ξεχω- ναι 6 κύριος στόχος του.

ρίζει ἀπὸ τὴν ἄλλη ὀρδή, ν’ ἀναγνωρίζεται ‘H ὀρδὴ ἀναγνωρίζει τὰ παιδιὰ ποὺ γεννή-

καί νὰ ρυθμίζει τελικὰ τίς σχέσεις του μὲ τὶς θηκαν μέσα 0’ αὐτὴν σὰν δικά της, καὶ γι’ αὐτό,

ἀλλες ἀνθρώπινες ἀγέλες. Ἀλλὰ ἡ ταύτι- Ἡ περίφημη Θεὰ μὲ τὰ (ἔξω τῆς Κνωσσοῦ (1.600 ἀναλαμβάνει νὰ ἐξασφαλίσει τὴ φροντίδα γιὰ

ση αὐτὴ φέρνει μοιραῖα μέσα της τὸ στοι- 1T. .. τὸ μεγάλωμα τους. Ὁ γάμος ἀποτελεῖ ἕνα

χεῖο τῆς σύγχυσης. Κι ὅταν λέω σύγχυοης, συμφωνημένο ἀναγνωρισμένο ὁεσμὸ ἑτερόφυ-

τὸ ἐννοῶ κυριολεκτικά. Συγχέονται 6 ἀν- τος), εἶναι αὐτὴ ποὺ προκύπτει μὲ τὴ γέννηση. λων προσώπων, μιὰν ἀναγνωρισμένη συνερ-

Θρωπος μὲ τὸ ζῶο. Κι ὅταν 6 ἄνθρωπος γνωρί- Αὐτὸ ποὺ μπορσῦσε νὰ παρατηρήσει καθαρὰ 6 γασία τῶν δύο φύλων, γιὰ τὴ συντήρηση τῶν

ζεται μὲ τὴν ἔννοια τοῦ θανάτου κι ἔρχεται ἄνθρωπος τῆς πρωτόγονης ὀρδής ἧταν ὅτι τὸ παιδιῶν καὶ τὴ δική τους. Ὁ δεσμὸς αὐτὸς

ἀντιμέτωπος μὲ αὐτήν, τότε σιγὰ-σιγά καὶ μὲ παιδὶ ποὺ γεννιὲται ἓχει μιὰν ἀμεση, φυσική, ἑδράζεται στὴν ἀναγνώριση μιᾶς σχέσης πρὸς

τὸ ὄνειρο ποὺ τοῦ δείχνει κατά τρόπο «617116» ὀργανική σχὲση με τὴ γυναίκα ποὺ τὸ ἔκανε. τὰ παιὸιά κι ὡρισμένων ὑποχρεώσεων ποὺ πη-

11011 ἀναντίρρητο ὅτι ὁ πεθαμὲνος «ὑπάρχει Τὸχπαιὸἰ αὐτὸ βγαίνει ἀπὸ τὴ μήτρα μιᾶς γυ- γάζουν ἀπ’ αὐτὴ τὴ σχέση. Κατὰ συνέπεια, 6

κάπου» (ἄρα δὲν ἔχει ἐξαφανιστεῖ τελείως, δὲν ναίκας. Αὐτὴ εἶναι ἡ μόνη φυσική ὁρατὴ γάμος ἀποτελεῖ ἕναν μηχανισμὸ ἀπὸ ΟΡΓΑ-

“ext-:1 χαθεῖ, ἀλλὰ κυκλοφορεῖ 0’ ἓναν κόσμο σχέση. Ἡ πατρότητα, σ’ αὐτὴ τὴ φάση τῆς ΝΩΊῚΚΗ ἄποψη, ποὺ διασφαλίζει ἕνα στα-

κοντά μας ἀόρατος), δημιουργεῖ σιγὰ-σιγὰ τὴ ἀπεριόριστης έλευθερομιξίας, εἶναι ἐντελῶς θερὸ βάθρο γιὰ τὸ μεγάλωμα τῶν νεαρῶν με-

λατρεία τῶν νεκρῶν καὶ τῶν προγόνων. Ὁ ἀγνωστη. Ἔτσι ἀναπτύχθηκε ἡ πρώτη συγγε- λῶν τῆς ὁμάδας. Ἡ ῖδεολογικὴ προβολὴ αὐτοῦ

πρόγονος θεωρεῖται ὁ γεννήτορας, ἡ πηγὴ τῆς νικὴ διάκριση μητέρας-παιδιοῦ. Ὅτι δηλαδὴ 1013 ὀργανωτικοῡ σχήματος εἶναι ἡ συγγένεια

δύναμης. Κι ὁ πρόγονος στὸ τοτὲμ τοῦ ἑλαφιοῦ τὸ παιδὶ ποὺ βγῆκε ἀπ’ τὴ μήτρα μιᾶς γυναί- μὲ τὴν ἔννοια τῆς μητρότητας καὶ πατρότητας.

εἶναι τὸ έλάφι. Μ’ αὐτὴ τὴ διαδικασία νομίζω κας, ἔχει ἕναν ἰδιαίτερο σύνδεσμο με αὐτὴν, Εἶναι χαρακτηριστικὸ ἀπ’ αὐτὴ τὴν ἀποψη ὅτι

πὼς προῆλθε ἡ σύγχυση καὶ ἡ ταύτιση μὲ τὰ σύνδεσμο ξεχωριστὸ ἀπ’ αὑτὸν ποὺ τὸ συνδέει σὲ ὁρισμένες «καθυστερημένες» κοινωνίες, 6

τοτεμικὰ ζῶα, φυτὰ ἢ ἀντικείμενα. Τή θεωρία μὲ τὰ μέλη τῆς ὁμάδας. ’Ὀταν ἡ σχέση αὐτὴ θεσμὸς τοῦ γάμου εἶναι ἀνύπαρκτος κι ἰσχύει

αὐτὴ ποὺ πρωτοδιατυπώνω έδῶ, σύντομα θὰ βαφτίστηκε καὶ στὴ γυναίκα δόθηκε τὸ ὄνομα ἀπ’ τὴ στιγμὴ ποὺ γεννιὲται τὸ πρῶτο παιδί.

τὴ δώσω ὁλοκληρωμένα, ἀντικρούοντας τις μητέρα, ποὺ προσδιορίζει ἀκριβῶς αὐτὴ τὴ Μόλις γεννηθοῦν τὰ παιδιά, τότε ἡ ὁμάδα

μέχρι τώρα θεωρίες γιὰ τὸν τοτεμισμὸ καὶ κυ- σχέση, ἀπὸ κείνη τὴ στιγμή, μπῆκαν τὰ θεμέλια πρέπει νὰ τ’ ἀναγνωρίσει σὰν ὁικᾰ ΤΗΣ καὶ v61

ρίως τὴν ἑρμηνεία 1013 Κλὼντ Λεβὺ Στρῶς (βλ. γιὰ τὴν ὁργάνωοη τῆς κοινωνίας καὶ τὴν ἐσω- διασφαλίσει τὸ μεγάλωμά τους. Θυμίζω ὅτι τὸ

6 Τοτεμισμὸς σήμερα, ἐκδόσεις Ράππα), τερική της διάρθρωση, πάνω στὸν καμβὸι τῆς Λιβυκὸ φὺλο τῶν Αὐσέων, καθὼς μᾶς πληρο-

υΟταν μιὰ ἀγέλη ἔχει KOINO ὄνομα, τότε συγγενικῆς σχὲσης τῶν ἀτόμων. εὈλο τὸ συγ- φορεῖ 6 Ἡρόδοτος (IV 180), εἶχαν τὶς γυναῖκες

μέσω τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ ἀναγνωρίζει μιά γενικὸ σύστημα δὲν εἶναι 11’7101’ ἄλλο ἀπὸ ἕνα κοινὲς καὶ δὲν κάναν γάμους, ἀλλὰ συνευρί-

κοινότητα, μιὰ «κοινωνικὴ» σύνδεση ποὺ τὴν σύστημα ἀναφορᾶς ὡς πρὸς τὴν καταγωγή. σκονταν «κτηνηδόν». ’Ὀταν τὸ παιδὶ μιᾶς γυ-

συνέχει καὶ ποὺ εἰναι ἕνα σκαλί, πάνω ἀπ’ τὸν Πόλος καὶ σημεῖο ἀφετηρίας ἡ ΜΗΤΕΡΑ. ναίκας γινόταν τριῶν μηνῶν, τότε οἱ ἀντρες

Ἀπὸ κεῖ καὶ πέρα, γύρω ἀπ’ αὑτὸν τὸν
ἐνστικτώδη συνδετικὸ κρίκο. Αὐτὴ εἶναι ἡ μαζεύονταν 0’ ἕνα μέρος καὶ τὸ παιδὶ λέγαν

πρώτη συγγένεια. ᾼηλἾ κατὰ τὴν ἀποψή μου, ἡ ἀξονα-κέντρο, ἀναπτύσσεται μία τοπογραφία πὼς ἀνῆκε σὲ κεῖνον ποὺ τοῦ ’μοιαζε περισσό-

πρώτη συγγένεια εἰναι ΤΟΤΕΜΙΚΗ καὶ στη- ποὺ προσδιορίζει τὴ θέση κάθε ἀτόμου τῆς τερο. Κι οἱ Λυβύρνιοι (μήπως Λίβυες;) ποὺ

ρίζεται στὴν κοινὴ ὀνομασία μιᾶς ὁμὰδας, ποὺ ὁμάδας, σὲ σχέση μ’ αὐτόν, ἀναφέρει 6 Νικόλαος Δαμασκηνὸς (Fr. His. Gr.

τὴν ταυτίζει 11011 τὴ συνδέει μὲ γεροὺς δεσμοὺς Παράλληλα θὰ πρέπει v61 ληφθεῖ ὑπ’ όψη 1H), εἶχαν τίς γυναῖκες κοινὲς καὶ τὰ παιδιά,

ἀνάμεσὰ της. Ἡ πρώτη δηλ. συγγένεια δὲν ἔχει ὅτι συνέτεινε πρὸς αὐτὸ κι 6 πρῶτος κοινωνι- ποὺ τὰ τρέφαν ὡσότου γίνουν πέντε χρονῶν.

ἀκόμα σχέση με τὴ λεγόμενη συγγένεια αἵμα- κὸς καταμερισμὸς ἐργασίας. Στὴ φάση ποὺ 6 Στὸν ἓκτο χρόνο οἱ ἄντρες μαζεύονταν 11011

τος, δὲν έχει σχέση με τὴν καταγωγή, ἀλλὰ μὲ πρωτόγονος ἄνθρωπος ζεῖ, μαζεύοντας καρ- κοίταζαν τίνος μοιάζει περισσότερο, ὁπότε ἀπ’

τὸ ὄνομα. Ἡ καταγωγὴ εἶναι ἡ δεύτερη φάση. ποὺς καὶ κυνηγώντας ζῶα, τόσο 6 ἀντρας ὅσο αὐτὸ ἀναγνώριζαν ἢ σωστότερα ὅριζαν τὸν
κι ἡ γυναίκα, χωρὶς καμιὰν ἀπολύτως διά- πατέρα. Ὁ Δίων Κάσσιος (76,12) ἀναφέρει

Ἡ καταγωγὴ κριση, μετέχουν 0’ αὐτὴ τὴ ὃραστηριότητα. Τὸ πὼς οἱ Καληὸόνιοι τῆς Βόρειας Σκωτίας εἶχαν

πρῶτο σπάσιμο αὐτοῦ τοῦ κανόνα τῆς καρπο- ὃλες τὶς γυναῖκες μοιζὶ καί θρέφαν ὅλα τὰ παι-

συλλεκτικής καὶ κυνηγετικῆς φάσης, εἶναι ἡ διὰ ποὺ γεννιόντσυσαν μὲς στὴν ὁμάὸα. Τὸ

Στὴ φάση αὑτὴ οἱ ἄντρες καὶ οἱ γυναῖκες τῆς περίοδος τῆς ἐγκυμοσύνης καὶ τῆς μητρότητας. ἵδιο κι οἱ Τυρρηνοί, ὅπως γράφει 6 Θεόπομπος

ὀρδής σμίγουν ἀνάκατα μεταξύ τους, χωρὶς Τότε, ίδιαίτερα τοὺς τελευταίους μῆνες πρὶν τὴ (Fr. 222), ὃὲν ξέραν ποιανοῦ εἶναι τὸ καθένα.

κανέναν γενετησιακὸ φραγμό. ”Ωσπου νὰ γέννα καὶ μετὰ γιὰ ἕνα ἀρκετὸ χρονικὸ διά- - Ἔτσι, ἠ πρώτη φάση τοῦ γάμου εἶναι ἡ

μορφωθεῖ τὸ πρώτο σύστημα συγγένειας, μὲ στημα, ἡ γυναίκα εἶναι ὑποχρεωμένη ν’ ἀπο- μορφὴ τοῦ ὁμαδικοῦ γάμου. Μαρτυρίες γιὰ

βάση τὴν καταγωγή, πέρασαν χιλιάδες χρόνια. τραβηχτεῖ ἀπ’ αὐτὴ τὴ δραστηριότητα. Βασικὰ τοὺς ἀρχαίους λαοὺς έχομε πάρα πολλὲς ἀπὸ

Ὀργανώθηκε πάνω στὴ γυναικεία γραμμή, μὲ 6 ἄντροις ὲξασφαλίζει τὴν τροφὴ τῆς γυναίκας τοὺς ἀρχαίους συγγραφεῖς. Γιὰ σύγχρονες (p1).-

ΒΑΣΗ ΤΗ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑ. Καὶ δὲν μπσροῦσε καὶ τοῦ παιδιοῦ. Ἔτσι, ἀπὸ τὰ πράγματα,

v61 γίνει ἀλλιώς. Ἡ πιὸ ἀμεση καὶ ἐμφανὴς λόγω τῆς διαφορετικής βιολογικής κατα- λὲς τῆς Ἀφρικῆς, Ἀσίας, Ἀμερικῆς καὶ Αύ-

σχέση, ἀνάμεσα στὰ μέλη μιᾶς πρωτόγονης ὀρ- σκευῆς καί λειτουργίας τῶν φύλων, δημιουρ- στραλίας ἓχουμε ἀπὸ πολλοὺς ἐθνολόγους,

δῆς, (πέρα ἀπ’ τὴ συγγένεια τοῦ κοινοῦ ὀνόμα- γήθηκε 6 πρῶτος καταμερισμὸς ἐργασίας 7101‘) Θέλω νὰ σημειώσω πὼς ἡ χρήσιμη αὐτὴ ἐργα-
σία τῆς ἐθνολογίας δημιούργησε ὁρισμένους· “A.

36