Page 15 - GEH1101-เอกสารประกอบการเรียนการสอน-unit1

สุนทรียภาพกับชีวิต

สาขาปรัชญา สุนทรียศาสตร์ด้านดนตรี ภววิทยาด้านภาพยนตร์ แห่งวิทยาลัยพาร์ค
มหาวิทยาลัยแมรีแลนด์ สหรัฐอเมริกา ได้สถาปนานิยามของศิลปะว่า ศิลปะคือสิ่งที่เจตนาให้ถือว่า

มีมาก่อน หรือเป็นงานศิลปะมาก่อนที่จะเป็นงานศิลปะ หรือเคยถูกนับเป็นงานศิลปะมาแล้วโดย

ถูกต้องเหมาะสม ทั้งนี้ เลวินสันอธิบายว่า เมื่อกล่าวถึงขนบธรรมเนียมศิลปะที่ไม่ขึ้นตรงต่อสิ่งใด
ผู้คนเชื่อว่าสิ่งใดก็ตามที่ถือเป็นเรื่องขนบธรรมเนียมศิลปะหรือเป็นการกระท าที่เกี่ยวข้องกับเรื่อง

ศิลปะ สิ่งนั้นย่อมต้องเผยให้เห็นถึงความส าคัญของสุนทรีภาพ เพราะความส าคัญของสุนทรียภาพ

เป็นประเด็นหลักมาตั้งแต่เริ่มแรก และด ารงมายาวนานอย่างต่อเนื่องหลายพันปี แล้วใน

ขนบธรรมเนียมศิลปะของโลกตะวันตก เหตุนั้นเองที่จะต้องนับเป็นเรื่องของประวัติศาสตร์ โดยมิใช่

นับตามความจริงที่ก าหนดกรอบไว้ ว่าสิ่งใดก็ตามที่ถือเป็นการกระท าที่เกี่ยวข้องกับเรื่องศิลปะ
จะต้องเกี่ยวข้องกับสุนทรียภาพเป็นหลักส าคัญ นั่นเป็นแค่เพียงความส าคัญของสุนทรียภาพเท่า

[26]
นั้นเองที่ครอบง าขนบธรรมเนียมศิลปะของเราตลอดมา
กลุ่มค านิยามเชิงหน้าที่ กลุ่มแนวคิดนี้มุ่งให้ความส าคัญแก่หน้าที่ที่จะ

เป็นการตัดสินความเป็นศิลปะ ซึ่งหลักการส าคัญโดยนัยยะของค านิยามเกี่ยวข้องกับสุนทรียภาพ

ในงานศิลปะเช่น การตัดสินคุณค่าสุนทรียภาพ (aesthetic judgments) ประสบการณ์สุนทรียภาพ
(aesthetic experience) และ คุณสมบัติสุนทรียภาพ (aesthetic properties) นักคิดคนส าคัญของ

แนวคิดกลุ่มนี้คือ มอนโร เบียร์ดสลีย์ (Monroe Curtis Beardsley 1915-1985) นักปรัชญาศิลปะ

ชาวอเมริกัน แห่งมหาวิทยาลัยเยล มหาวิทยาลัยสวาธมอร์ มหาวิทยาลัยเทมเปิล เบียร์ดสลีย์ได้

สถาปนานิยามของศิลปะว่า ศิลปะคือการจัดเงื่อนไขต่าง ๆ โดยเจตนาให้เกิดประสบการณ์
สุนทรียภาพ หรือ การจัดที่อาจโดยบังเอิญเข้าไปอยู่ในประเภทของการจัดที่เจตนาให้เกิด

[27]
ความสามารถเข้าถึงประสบการณ์สุนทรียภาพ นอกจากนั้น นิค แซงวิลล์ (Nick Zangwill -no
birthdate) ศาสตราจารย์สาขาปรัชญาดนตรี มหาวิทยาลัยเดอร์รัม และ มหาวิทยาลัยฮัล ประเทศ

อังกฤษ ยังได้สถาปนาค านิยามศิลปะโดยมีนัยยะที่เกี่ยวกับสุนทรียภาพว่า ศิลปะคือสิ่งที่คนเรามี
ความเข้าใจว่าคุณสมบัติสุนทรียภาพบอกได้จากคุณสมบัติที่มิใช่สุนทรียภาพ และด้วยเหตุผลนี้เอง

ที่สิ่งที่มีคุณสมบัติสุนทรียภาพโดยเจตนาจึงได้เปรียบกว่าคุณสมบัติที่มิใช่สุนทรียภาพขณะ

[28]
จินตนาการขึ้นในความเข้าใจ เมื่อพิจารณาแนวคิดของกลุ่มค านิยามเชิงหน้าที่ จะพบว่ามีการ
แยกความแตกต่างระหว่างคุณสมบัติสุนทรียภาพและคุณสมบัติศิลปะ กล่าวคือคุณสมบัติประเภท

แรกเป็นคุณสมบัติที่สามารถรับรู้ได้โดยตรงผ่านงานศิลปะ โดยมิได้มุ่งให้ความส าคัญต่อความรู้
ด้านประวัติก าเนิดและวัตถุประสงค์ของตัวงาน ส่วนคุณสมบัติประเภทหลังเป็นคุณสมบัติเชิง

15