Page 14 - เอกสารการเรียนบทที่-2
P. 14
ความเป็นพลเมือง
มักได้แก่ กฎหมายจารีตประเพณีทางรัฐธรรมนูญและหลักกฎหมายทั่วไปทางรัฐธรรมนูญ ส าหรับ
บางประเทศอย่างประเทศออสเตรีย ปฏิเสธที่จะยอมรับเอาสิ่งที่ไม่เป็นลายลักษณ์อักษรให้มีสถานะ
เป็นรัฐธรรมนูญ
(2) รัฐธรรมนูญแก้ไขยำก และรัฐธรรมนูญแก้ไขง่ำย
รัฐธรรมนูญชนิดแก้ไขยาก (constitutions rigides) คือรัฐธรรมนูญ
ที่มีวิธีการแก้ไขเปลี่ยนแปลงยากกว่าวิธีการแก้ไขเปลี่ยนแปลงบทบัญญัติธรรมดาชนิดอื่น ๆ
กล่าวคือมีวิธีการแก้ไขเพิ่มเติมก าหนดไว้เป็นการเฉพาะในรัฐธรรมนูญนั้นเอง เช่น ในรัฐธรรมนูญ
แห่งราชอาณาจักรไทยฉบับ พ.ศ. 2550 ถือว่าเป็นรัฐธรรมนูญชนิดที่แก้ไขได้ยากเพราะก าหนด
วิธีการแก้ไขเพิ่มเติมไว้เป็นหมวดหมู่เฉพาะคือ หมวดที่ 15 มาตรา 291 โดยมากรัฐธรรมนูญชนิด
แก้ไขยากมักเป็นรัฐธรรมนูญลายลักษณ์อักษร
ในทางตรงกันข้าม รัฐธรรมนูญชนิดที่แก้ไขได้ง่าย (constitutions
souples) นั้น สามารถแก้ไขได้ด้วยวิธีการเดียวกันกับการแก้ไขเปลี่ยนแปลงกฎหมายธรรมดาทั่วไป
หรือมิได้ก าหนดวิธีการอันเป็นการเฉพาะเอาไว้ เช่น รัฐธรรมนูญอังกฤษ หรือรัฐธรรมนูญฝรั่งเศส
สมัยสาธารณรัฐที่ 3 เป็นต้น
1
2.1.4.4 ควำมส ำคัญของรัฐธรรมนูญที่มีต่อระบอบประชำธิปไตย
หากเรามองรัฐธรรมนูญตามความหมายอย่างกว้างโดยไม่จ าต้องยึด
ติดอยู่กับรูปแบบที่ต้องรวมกันอยู่ในเอกสารชิ้นเดียว แต่เราพิจารณาจากกฎเกณฑ์ที่มีลักษณะ
เนื้อหาเกี่ยวกับการจัดโครงสร้างการใช้อ านาจ จัดโครงสร้างองค์กรอธิปไตยที่ส าคัญของรัฐ ที่ค ้า
ประกับรับรองสิทธิเสรีภาพ และหน้าที่ของราษฎรโดยอ านาจสูงสุดในการปกครองประเทศเป็นของ
ประชาชน เราย่อมได้ค าตอบในค าถามที่ว่าประเทศที่ไม่ได้มีรัฐธรรมนูญเป็นลายลักษณ์อักษร
รวมอยู่ในเอกสารฉบับเดียวอย่างเช่นประเทศอังกฤษย่อมมีการปกครองในระบอบประชาธิปไตยได้
อย่างมิพักต้องสงสัย ในทางตรงกันข้ามประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีนก็มีรัฐธรรมนูญที่รวมอยู่ใน
เอกสารลายลักษร์อักษรชิ้นเดียวแบบที่ประเทศสหรัฐอเมริกามีแต่เมื่อพิจารณาจากเนื้อหาแล้ว
อ านาจสูงสุดไม่ได้อยู่ที่ประชาชน การมีรัฐธรรมนูญจึงไม่ใช่เครื่องรับรองว่าประเทศนั้น ๆ จะ
ปกครองในระบอบประชาธิปไตยแต่อย่างใด ดังนั้น ออกแบบและการร่างรัฐธรรมนูญจึงเป็นเรื่องที่
1 ในต าราของหลวงประเจิดอักษรลักษณ์ซึ่งถือได้ว่าเป็นต ารากฎหมายรัฐธรรมนูญฉบับแรก ๆ
ของประเทศไทย(ประเทศสยามในเวลานั้น)เรียกรัฐธรรมนูญชนิดแก้ไขยากว่า “รัฐธรรมนูญแข็งกระด้าง”
(constitutions rigides) และเรียกรัฐธรรมนูญชนิดแก้ไขง่ายว่า “รัฐธรรมนูญอ่อนโยน” (constitutions souples)
รายละเอียดโปรดดู ประเจิดอักษรลักษณ์, หลวง. (2477). กฎหมายรัฐธรรมนูญ.พระนคร:
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์และการเมือง.
34
