Page 16 - เอกสารการเรียนบทที่-2
P. 16
ความเป็นพลเมือง
การปกครอง แบบอนาธิปไตย (anarchism) น าไปสู่ภาวะยุ่งเหยิงและไร้ระเบียบ ไม่ค านึงถึง
ความถูกต้อง ในทางตรงกันข้ามหากการปกครองใดยึดถือเพียงแต่คนกลุ่มน้อยให้เป็นผู้ขับเคลื่อน
และก าหนดเจตจ านงค์ของรัฐ เช่นนี้ย่อมมิใช้ประชาธิปไตยแต่เป็น “คณาธิปไตย” (oligarchy) หรือ
อาจเรียก ได้ว่าเป็นการปกครองแบบเผด็จการนั่นเอง
(ข) อ ำนำจอธิปไตยเป็นของประชำชน
“อ านาจอธิปไตย” เป็นอ านาจที่มีลักษณะสูงสุดในการแสดงออกซึ่งเจตจ านง
ของรัฐ ไม่ว่าจะเป็นกิจการภายในประเทศ หรือการมีความสัมพันธ์ทางกฎหมายต่อรัฐภายนอก
ประเทศ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยที่ผ่านมาได้รับรองว่าอ านาจอธิปไตยเป็นของปวงชน
ชาวไทย ค าว่า “ปวงชน” ในที่นี้หมายรวมทั้งเสียงข้างมากและเสียงข้างน้อยด้วย ดังนั้น อ านาจ
สูงสุดในการปกครองประเทศจึงเป็นของประชาชนทุกคน ในอันจะสามารถก าหนดทิศทางและเจตจ านง
ของรัฐได้โดยผ่านระบบผู้แทน ซึ่งยอมรับว่ามนุษย์เป็นผู้มีเหตุผล (Reason Man) ตามแนวความคิด
ของนักปรัชญาที่มีแนวคิดพื้นฐานมาจากลัทธิปัจเจกชนนิยม(Individualism) ที่ยอมรับในความดี
ของมนุษย์ ยอมรับว่ามนุษย์แต่ละคนมีศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ (Human dignity) อันสามารถจะ
ก าหนดชะตากรรมของตนเองได้
การปกครองใดที่อ านาจสูงสุดมิได้เป็นของประชาชนย่อมมิใช่การปกครอง
ในระบอบประชาธิปไตย ค าว่า “ประชาธิปไตย” มาจาก “ประชา” และ “อธิปไตย” ย่อมแสดงออก
อยู่ในทีแล้วว่าการปกครองในระบอบนี้อ านาจสูงสุดเป็นของประชาชน ในขณะที่การปกครองใน
ระบอบเผด็จการ อ านาจสูงสุดในการปกครอง การก าหนดเจตจ านงค์ของรัฐจะอยู่ที่บุคคลหรือ
คณะบุคคลใดบุคคลหนึ่ง
(ค) กำรมีพรรคกำรเมืองหลำยพรรค
หลักประชาธิปไตยไม่อาจจะสถาปนาได้เลยหากปราศจากเสรีภาพใน
การก่อตั้งทางการเมืองของประชาชน รัฐที่ไม่ยอมให้มีพรรคการเมืองมากกว่าหนึ่งพรรค จะท าให้
ประชาชนอยู่ในลักษณะจ าต้องยอมรับนโยบายของพรรคการเมืองนั้น ๆ ทั้งที่จริงแล้วอาจไม่เป็นสิ่ง
ที่ตนเองต้องการ หากแต่ไม่มีพรรคอื่นใดที่จะเป็นตัวเลือกได้อีก ซึ่งตัวอย่างระบบพรรคการเมือง
เดียวคือ พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศจีนเป็นต้น นอกจากนี้ มีข้อสังเกตว่า แม้จะอนุญาตให้
มีพรรคการเมืองมากกว่าหนึ่งพรรค หากแต่ฝ่ายรัฐบาลหรือผู้มีอ านาจท าการปรามปรามหรือ
ขัดขวางมิยอมให้พรรคการเมืองเสียงข้างน้อยนั้นสามารถด าเนินการได้ ย่อมมิต่างอะไรกับการ
มีพรรคการเมืองเพียงพรรคเดียวเช่นกัน
36
