Page 24 - เอกสารการเรียนบทที่-2

ความเป็นพลเมือง

ธรรมในการตราและพิจารณาบทบัญญัติเหล่านั้นซึ่งเป็นกฎหมายที่กระทบกระเทือนสิทธิของ
ประชาชน

(ง) การกระท าทางตุลาการต้องชอบด้วยกฎหมาย คือ ฝ่ายตุลาการ

จะต้องวินิจฉัยบรรดาอรรถคดีตามบทบัญญัติกฎหมายที่ฝ่ายนิติบัญญัติได้ตราขึ้นโดยชอบแล้ว
เท่านั้น ผู้พิพากษาจะปฏิเสธการพิจารณาคดีเพราะเหตุว่าไม่มีกฎหมายมิได้ และผู้พิพากษาเองก็

มิอาจสร้างกฎหมายขึ้นเองได้เช่นกัน หลักการนี้เป็นหลักประกันสิทธิที่จะได้รับความยุติธรรมขั้น

พื้นฐานของบุคคลในรัฐว่าข้อพิพาทของประชาชนจะได้รับการพิจารณาและตัดสินอย่างเป็นธรรม

นอกจากนี้หลักนิติรัฐยังเรียกร้องให้มีความเป็นอิสระของตุลาการ ไม่ตกอยู่ภายใต้อิทธิพลหรือ

การแทรกแซงของผู้ใดได้อันเป็นผลมาจากหลักการแบ่งแยกอ านาจนั่นเอง
2.2.2.2 นิติรัฐในเชิงเนื้อหำ

โดยที่สิทธิและเสรีภาพของประชาชนเป็นหลักพื้นฐานส าคัญในรัฐที่

ปกครองในระบอบประชาธิปไตย หลักนิติรัฐจึงมุ่งคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของประชาชนโดยอาจ
แยกเป็นหลักย่อยได้ดังนี้

(1) หลักความได้สัดส่วนในการกระทบต่อสิทธิ

ในบรรดามาตรการทั้งหลายของรัฐ หากจ าต้องกระท าไปเพื่อบรรลุ

ซึ่งเจตนารมณ์ ในการจัดท าบริการสาธารณะ (Public services) และเป็นไปได้ยากที่การจัดท า

บริการสาธารณะนั้น ๆ จะไม่กระทบต่อเอกชนแต่ละราย ดังนั้น ในกรณีที่มีความจ าเป็นที่จะต้อง
ด าเนินการเพื่อให้เป็นไปตามประโยชน์สาธารณะ รัฐจ าต้องชั่งน ้าหนักระหว่างประโยชน์สาธารณะ

และประโยชน์ของเอกชนแต่ละรายที่จะถูกกระทบจากการกระท าดังกล่าวเสมอ

หลักความได้สัดส่วน หรือหลักพอสมควรแก่เหตุ เรียกร้องความ

สอดคล้องตามหลักเหตุและผลระหว่างมาตรการหรือการกระท าที่รัฐเลือกท ากับผลกระทบหรือ
ผลร้ายที่ประชาชนจะได้รับ ตัวอย่างเช่น ในกรณีที่รัฐจ าต้องสร้างรถไฟฟ้ าอันเป็นบริการสาธารณะ

เพื่อประโยชน์ส่วนรวมของชาติ รัฐจ าเป็นจะต้องกระท าการเวนคืนที่ดินเอกชนเพื่อใช้ก่อสร้างสถานี

และรางรถไฟฟ้ า หากพิจารณาตามหลักความได้สัดส่วน ถ้ารัฐจะต้องระมัดระวังการเวนคืนที่ดิน

ของประชาชนให้น้อยรายมากที่สุด
(2) หลักคุ้มครองสารัตถของสิทธิ

การกระท าของรัฐ หากจ าต้องกระท าไปเพื่อบรรลุวัตถุประสงค์ของ

การด าเนินการจัดท าบริการสาธารณะ แม้การกระท าดังกล่าวจะได้สัดส่วนกับประโยชน์ของเอกชน

ที่เสียไป แต่รัฐไม่อาจจะกระท าการดังกล่าวได้เลย หากการกระท านั้นกระทบกระเทือนแก่นของ

44