Page 25 - เอกสารการเรียนบทที่-2
P. 25
ความเป็นพลเมือง
สิทธิเสรีภาพ ของประชาชนเช่น ประชาชนย่อมมีสิทธิในความเป็นส่วนตัว หากรัฐออกมาตรการ
บางอย่างมา เพื่อรบกวนความเป็นส่วนตัวของประชาชนได้นั้นต้องมีเหตุผลอันสมควรและ
กระทบกระเทือนสิทธิเสรีภาพได้เพียงบางส่วนเท่านั้น หากรัฐออกกฎเกณฑ์หรือกระท าการอย่างใด ๆ
ในการสอดส่องพฤติกรรมของประชาชนตลอดเวลาย่อมเป็นการใช้อ านาจที่กระทบกระเทือน
สารัตถะของสิทธิในความเป็นส่วนตัว เพราะเท่ากับว่าเช่นนั้นไม่ได้มีอยู่เลยหรือหมดสิ้นไปโดยการใช้
อ านาจของรัฐ
(3) หลักเยียวยาความเสียหาย
เพื่อให้การจัดท าบริการสาธารณะบรรลุผล ในบางครั้งเอกชน
แต่ละรายอาจจ าต้องยอมสูญเสียประโยชน์บางประการไปบ้าง อย่างไรก็ตามรัฐต้องด าเนินการ
ชดเชยความเสียหายนั้นให้แก่เอกชน อาจจะได้แก่ การชดใช้ค่าเสียหาย หรือจ่ายเงินทดแทน
ตัวอย่างเช่น เจ้าของที่ดิน ที่ถูกรัฐเวนคืนเพื่อด าเนินการก่อสร้างทางด่วน มีสิทธิเรียกร้องให้รัฐ
จ่ายเงินค่าทดแทน กรณีที่สิทธิในทรัพย์สิน (ที่ดิน) ของตนได้รับการกระทบกระเทือนได้
เรื่องที่ 2.2.3 กำรมีส่วนร่วมของประชำชน
ฌอง ฌ๊ำค รุสโซ (Jean-Jacques Rousseau) กล่าวว่า “ประชาชนชาว
อังกฤษมีเสรีภาพเพียงแค่ในชั่วขณะที่เขาท าการลงคะแนนเสียงเลือกตั้งสมาชิกรัฐสภา หลังจากนั้น
ชีวิตก็เหมือนอยู่ในพันธนาการเยี่ยงทาส” (Bellamy, 2008: 99) ค าพูดเช่นนี้ก็คงคล้าย ๆ ค ากล่าว
ที่ว่า “เรามีประชาธิปไตยสี่นาที คือในขณะที่เราเข้าคูหาและลงคะแนนเสียงเลือกตั้ง หลังจากนั้น
อ านาจของเราก็กลายเป็นของคนอื่น” ไม่ว่าจะอย่างไรก็ตามค ากล่าวเหล่านี้ล้วนสะท้อนความเป็น
จริงที่ว่า ประชาชนในฐานะเจ้าของอ านาจอธิปไตยได้ใช้อ านาจของตนเองเพียงเวลาไม่กี่นาที
ในขณะลงคะแนนเลือกตั้งเพื่อก่อตั้งเจตจ านงค์ในทางการเมือง แต่หลังจากกระบวนการดังกล่าว
ประชาชนกลับเหมือนถูกตัดออกจากระบบการเมืองแทบจะสิ้นเชิง
เพื่อแก้ปัญหาดังกล่าวนี้ จึงเกิดแนวคิด “การมีส่วนร่วมของประชาชน” หรือ
“ประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม” (Participatory democracy) ขึ้นเพื่อลดความแข็งกระด้างของ
ประชาธิปไตยแบบเดิม ซึ่งเป็นระบบที่นอกจากประชาชนเลือกผู้แทนเข้าไปปกครองและบริหารแล้ว
ยังมีส่วนร่วมโดยตรงในกระบวนการตัดสินใจของรัฐบาลที่มีผลกระทบต่อชีวิตความเป็นอยู่ของ
ประชาชนอีกด้วย (อรทัย ก๊กผล, 2546: 2-1)
ความหมายของการมีส่วนร่วมของประชาชนในปัจจุบัน คือ “กระบวนการ
ซึ่งประชาชน หรือผู้มีส่วนได้เสียได้มีโอกาสแสดงทัศนะ แลกเปลี่ยนข้อมูลและความคิดเห็น
45
