Page 15 - ประมวลจริยธรรมข้าราชการตุลาการ

คําอธิบาย

(๑) ตระเตรียมคดีนั้นลวงหนาอยางถี่ถวน : ผูพิพากษาเจาของสํานวนจักตองอาน
และเขาใจเนื้อหาของคดี แยกแยะออกไดวาอะไรเปนประเด็นแหงคดีอะไรมิใช และรูทั่วถึง
ซึ่งความตื้นลึกหนาบางแหงคดีจากพยานหลักฐานในสํานวนความรูเทาทันคูความและพยาน แตเปนการ

รูอยางไมยินดียินราย คือมีอุเบกขา หรือวางใจเฉยอยูไมนําความรูสึกสวนตัวเขามาเกี่ยวของดวย
สามารถชั่งน้ําหนักคําพยานและรับฟงพยานหลักฐานไดตรงกับความเปนจริง ทั้งปรับบทกฎหมาย

เขากับคดีนั้นไดอยางถูกตองและเปนธรรม
(๒) จักตองชี้แจงขอเท็จจริงและขอกฎหมายตอองคคณะอยางถูกตองครบถวน :
ผูพิพากษาเจาของสํานวนจักตองเปดเผยขอเท็จจริงทุกประการแกผูพิพากษาที่เปนองคคณะ แมใน

บางเรื่องเจาของสํานวนอาจจะเห็นวาเปนเรื่องปลีกยอย แตองคคณะอาจเห็นเปนเรื่องนาเฉลียวใจ
ควรพิเคราะหโดยรอบคอบก็ได โดยเฉพาะในเรื่องของการชั่งน้ําหนักคําพยานและการรับฟง

พยานหลักฐาน หรือขอแตกตางของคําเบิกความเพียงพลความ ผูพิพากษาที่เปนองคคณะอาจเห็น
เปนเรื่องสําคัญ หรือแสดงขอพิรุธของพยาน ถึงขนาดที่ทําใหขาดความเชื่อถือก็ได การปกปดขอเท็จจริง
สวนใดสวนหนึ่งจักมีไมไดเลย เพราะเทากับเจาของสํานวนมิไดปฏิบัติหนาที่โดยสุจริต

(๓) ผูพิพากษาที่เปนองคคณะจักตองรวมพิจารณาใหขอคิดเห็นและเหตุผล
ประกอบเสมือนหนึ่งตนเปนเจาของสํานวนคดีเรื่องนั้นเอง : คดีซึ่งมีขอยุงยากและซับซอนนั้น

ผูพิพากษาองคคณะนาจะไดอานและพิจารณาพยานหลักฐานในสํานวนนั้นดวยตนเองดวย
แทนที่จะฟงการแถลงขอเท็จจริงจากผูพิพากษาเจาของสํานวนแตเพียงประการเดียวเทานั้น
และไมวาคดีนั้นจะเปนคดีมีขอยุงยากและซับซอนหรือไม ผูพิพากษาองคคณะจักตองใหขอคิดเห็น

และเหตุผลประกอบเสมือนหนึ่งตนเปนเจาของสํานวนคดีเรื่องนั้นเอง
(๔) ผูพิพากษาที่รวมกันพิจารณาคดีพึงเคารพในความคิดเห็นและเหตุผลของกัน

และกัน ทั้งนี้เพื่อใหไดคําวินิจฉัยชี้ขาดที่ถูกตองและเที่ยงธรรม :
(ก) ในเรื่องนี้มีคําเตือนผูพิพากษาของพระยาจินดาภิรมย เสนาบดีกระทรวงยุติธรรม
ซึ่งไดพิมพแจกแกผูพิพากษาที่จะออกไปรับราชการใหมใน พ.ศ.๒๔๗๒ ตอนหนึ่งวา :

“...หนาที่ตุลาการตางกับธุรการอยางหนึ่งคือ ฝายธุรการนั้นตองฟงบังคับบัญชา
ผูมีอํานาจเหนือ แตตุลาการในสวนที่เกี่ยวกับการพิจารณาพิพากษาคดีแลว มีอิสระในการ

ออกความเห็นและพิพากษา แตทั้งนี้ไมใชวาทําตามชอบใจตนได ตองตั้งอยูในคลองมรรยาท
ของผูพิพากษาประกอบดวยสุจริตธรรมและพิจารณาพิพากษาคดีความตามบทกฎหมายพระธรรมนูญ
และแบบแผน

ทานเปนผูพิพากษาออกไปรับราชการใหมยอมมีหัวหนาในศาลที่ทานรับราชการ
และยังมีอธิบดีผูพิพากษาศาลมณฑลครอบงําอีกชั้นหนึ่ง หนาที่ของทานตองเคารพและฟงคําสั่งตักเตือน

ของทานเหลานี้ตามที่ชอบดวยราชการ จึงควรมีความปรองดองสามัคคีระหวางกันตามลําดับผูใหญ
และผูนอย ควรผอนผันเขาหากันอยาถือเปนเขาเปนเรา แตสวนที่เกี่ยวกับการพิจารณาพิพากษาคดี
อันเปนหนาที่ตุลาการโดยเฉพาะนั้น ทานมีโอกาสชี้แจงและโตเถียงไดโดยเต็มความสามารถ

ตามความเห็นของทานที่ไดศึกษามาในวิชากฎหมาย เพื่อคูความจะไดรับความยุติธรรมเปนอยางดีที่สุด
ดั่งจะเห็นไดในบทพระธรรมนูญศาลยุติธรรม ซึ่งบัญญัติไววาตองมีผูพิพากษานั่งพิจารณาไมนอยกวา