Page 20 - ประมวลจริยธรรมข้าราชการตุลาการ

แหงคําวินิจฉัยขึ้นชี้แจงพรอมดวยหลักฐานใหชัดแจง โดยเพงเล็งพยายามใหประจักษแกผูพิพากษา

ศาลลาง และคูกรณีวา ศาลสูงกลับแกคําพิพากษาศาลลาง หรือคงยืน เพราะเหตุใด
อนึ่ง ในการวินิจฉัยประเด็นขอพิพาทใด ๆ ไมวาในชั้นศาลลางหรือศาลสูง ถาเปน
ขอกฎหมายก็ควรยกบทกฎหมายหรือคดีแบบอยาง หรือหลักเกณฑแหงกฎหมายอางไวดวย ถาวา

มีคําพิพากษาซึ่งประกอบดวยเหตุผลและหลักฐานเชนนี้ ยอมทําใหคูกรณีมีความเลื่อมใส
และเปนแบบบรรทัดฐานตอไป”

บทบัญญัติ

ขอ ๑๓ ในการบังคับคดีตามคําพิพากษาหรือคําสั่ง ผูพิพากษาจักตองควบคุมให
การออกหมายหรือคําบังคับตรงตามคําพิพากษาหรือคําสั่งและจักตองออกโดยพลัน

คําอธิบาย
(๑) ในคดีอาญา :

(ก) เมื่อคดีถึงที่สุดแลว หากมิไดมีการออกหมายจําคุกหรือกักขังเมื่อคดีถึงที่สุดทันที
จําเลยก็ยังคงเปนผูตองขังระหวางการพิจารณาของศาล และมิใชนักโทษเด็ดขาดอันทําใหจําเลย

เสียสิทธิและประโยชนตาง ๆ อันพึงมีพึงไดในระหวางนั้นไป การเลื่อนชั้นของนักโทษเด็ดขาดก็ดี
การขอพระราชทานอภัยโทษตามพระราชกฤษฎีกาพระราชทานอภัยโทษก็ดี ก็กระทํามิได
เพราะจําเลยยังมิไดเปนนักโทษเด็ดขาด

กรณีที่ไมมีการออกหมายจําคุกหรือกักขังเมื่อคดีถึงที่สุดใหจําเลยนี้ สวนมากเปนคดี
ที่มีจําเลยหลายคนหรือเปนคดีหลายสํานวนรวมการพิจารณาและจําเลยบางคนอุทธรณฎีกา

แตบางคนไมไดอุทธรณฎีกาหรือมิฉะนั้นก็เปนคดีที่ไดมีการสงตัวจําเลยไปคุมขังอยูในเขตของศาลอื่น
และมักจะเกิดจากความบกพรองของเจาหนาที่ศาล เชน หลงลืม ไมคนหาสํานวน ไมจัดทําหนังสือ
สงคําพิพากษาไปใหศาลที่จําเลยตองจําคุกอยูในเขตศาลนั้นอานคําพิพากษาใหจําเลยฟง และผูพิพากษา

เจาของสํานวนหรือผูพิพากษาหัวหนาศาลก็ปลอยปละละเลยไมไดติดตามดูแลการปฏิบัติงาน
ของเจาหนาที่ศาลเปนเหตุใหเกิดความเสียหายแกจําเลยอยางมาก

(ข) ในคดีที่มีจําเลยหลายคนในความผิดฐานเดียวกันหรือตอเนื่องกัน ถาความผิด
สําหรับจําเลยคนใดเด็ดขาดถึงที่สุดแลว เมื่อจําเลยคนนั้นรองขอ ศาลก็ออกหมายจําคุก หรือกักขัง
เมื่อคดีถึงที่สุดสําหรับจําเลยคนนั้นได (ตามนัยคําสั่งคํารองของศาลฎีกาที่ ๘๖/๒๕๐๐)

(ค) การออกหมายจําคุกหรือกักขังเมื่อคดีถึงที่สุดไมตรงกับคําพิพากษา โดยเฉพาะ
การอางบทมาตราที่จําเลยกระทําความผิดไมตรงกับคําพิพากษา อาจทําใหจําเลยไมไดรับพระราชทาน

อภัยโทษลดโทษตามที่ตนมีสิทธิ
(ง) ในกรณีที่จําเลยกระทําความผิดหลายกรรมควรระบุแยกใหชัดในหมายจําคุก
หรือกักขังเมื่อคดีถึงที่สุดวาความผิดกรรมใดศาลลงโทษเทาใด โดยใชวงเล็บกําหนดโทษที่ลงไว

ทายบทมาตราอันเปนความผิดสําหรับกรรมนั้น ๆ ทั้งนี้ เพื่อเปนการขจัดปญหาในกรณี
ที่มีการพระราชทานอภัยโทษและในการพิจารณาเลื่อนชั้นนักโทษ