Page 21 - ประมวลจริยธรรมข้าราชการตุลาการ

(จ) พึงสังเกตดวยวาฝายราชทัณฑมิไดจําคุกหรือกักขังจําเลยไวโดยอาศัยคําพิพากษา

เปนหลักฐาน หากแตถือตามหมายจําคุกหรือกักขังเมื่อคดีถึงที่สุดเปนสําคัญ จึงเปนหนาที่ของ
ผูพิพากษาศาลชั้นตนที่จะตองตรวจสอบการออกหมายใหตรงกับคําพิพากษา ผูพิพากษาสมควร
จัดระบบการตรวจทานกันในหลาย ๆ ทางในการออกหมายอาญาใหตรงตามคําพิพากษาหรือคําสั่ง

โดยมิใหมีขอบกพรองหรือผิดพลาด
(๒) ในคดีแพง การคุมครองประโยชนของคูความในชั้นบังคับคดีนั้น ก็เชนเดียวกันกับ

ในชั้นใชวิธีการชั่วคราวกอนพิพากษา ซึ่งในกรณีมีเหตุฉุกเฉิน หมายหรือคําสั่งตองออกโดยพลัน
ในชั้นบังคับคดีนี้ ผูพิพากษาตองออกคําบังคับโดยพลัน ในกรณีที่เจาหนี้ตามคําพิพากษายื่นคํารอง
ใหศาลออกหมายบังคับคดีโดยชอบแลว ผูพิพากษาตองออกหมายบังคับคดีโดยพลันดุจกัน :

ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพง มาตรา ๒๖๗,๒๗๒ และ ๒๗๖

บทบัญญัติ

ขอ ๑๔ ผูพิพากษาพึงถอนตัวจากการพิจารณาและพิพากษาคดี เมื่อมีเหตุที่ตน

อาจถูกคัดคานไดตามกฎหมาย หรือเมื่อมีเหตุประการอื่นที่เกี่ยวกับตัวผูพิพากษา อันอาจทําให
การพิจารณาพิพากษาคดีนั้นเสียความยุติธรรม และจักตองไมกระทําการใด ๆ อันเปนการจูงใจ

ผูพิพากษาซึ่งพิจารณาพิพากษาคดีนั้นในภายหลังในประการที่อาจทําใหเสียความยุติธรรมได

คําอธิบาย

(๑) เหตุที่ผูพิพากษาพึงถอนตัวจากการพิจารณาพิพากษาคดีนั้น สืบเนื่องมาจาก
หลักกฎหมายที่วา ผูพิพากษาไมควรมีสวนเกี่ยวของกับคูความหรือคดีที่ตนนั่งพิจารณา ไมวา

ดวยประการใด ๆ
(๒) เมื่อมีเหตุที่ตนอาจถูกคัดคานไดตามกฎหมาย : ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความแพง มาตรา ๑๑ - มาตรา ๑๔ บัญญัติไวเกี่ยวกับเรื่องที่ผูพิพากษาผูนั่งพิจารณาคดีอาจถูก

คูความในคดีนั้นคัดคานโดยอาศัยเหตุตาง ๆ ที่บัญญัติไวในมาตราดังกลาวนี้ได และกฎหมายก็ไดกําหนด
ระยะเวลาของการคัดคาน การวินิจฉัยชี้ขาดคําคัดคาน และผลของการวินิจฉัยชี้ขาดคําคัดคานไวดวย

แตพึงสังเกตวาการที่ผูพิพากษาที่นั่งพิจารณาคดีอาจถูกคัดคานนั้นเปนสิทธิของคูความที่จะคัดคาน
และตามกฎหมายผูพิพากษาที่ถูกคัดคานก็มีสิทธิที่จะไมยอมถอนตัวออกจากการนั่งพิจารณาคดีนั้นได
แตโดยจริยธรรมแลว ผูพิพากษาผูนั้นพึงถอนตัวเวนแตตนเองเห็นวาขอคัดคานนั้นไมมีมูล

หรือไมมีเหตุอันสมควร เปนตนวา คูความคัดคานเพื่อหาเหตุประวิงคดี หรือกลั่นแกลง หรือมีเหตุ
อันไมสุจริตใจประการอื่น ซึ่งเมื่อมีการคัดคานและผูพิพากษาผูนั่งพิจารณาไมยอมถอนตัว ก็ตองดําเนิน

กระบวนพิจารณาตอไปตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพง มาตรา ๑๔
หากเปนการนั่งพิจารณาคดีอาญา ผูพิพากษาที่นั่งพิจารณาอาจถูกตั้งรังเกียจได
ซึ่งการตั้งรังเกียจดังกลาว ก็อาศัยบทบัญญัติวาดวยการคัดคานผูพิพากษาในประมวลกฎหมาย

วิธีพิจารณาความแพงดังกลาวขางตนไปใชบังคับดวย ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา
มาตรา ๒๗