Page 18 - ประมวลจริยธรรมข้าราชการตุลาการ

คําอธิบาย
(๑) ละวางอคติทั้งปวง :
(ก) ดูคําอธิบาย (๑) ในจริยธรรมขอ ๑ และขอ ๓ ประกอบ

(ข) เปนที่นาสังเกตวาเรื่องอคตินี้ในระบบการศาลของนานาประเทศก็ถือวาเปน
เรื่องสําคัญที่ผูพิพากษาจักตองสังวรในการพิจารณาพิพากษาคดี ดังเชนที่ปรากฏในคําถวายสัตย

สาบานตนของผูพิพากษาอังกฤษ ขณะเขารับตําแหนงผูพิพากษา (The Judicial Oath) วา :
“ ขาพระองคขอถวายสัตยสาบานตอพระผูเปนเจาผูทรงศักดานุภาพใหญยิ่งวา
ขาพระองคจักใหความชอบธรรมแกผูคนทุกหมูเหลาตามกฎหมายและประเพณีแหงราชอาณาจักรนี้

โดยปราศจากความกลัว หรือความลําเอียง ความรัก หรือความมุงราย”
(I do swear by Almighty God that…I will do right to all manner

of people after the laws and usages of this Realm without fear or favour,
affection or ill-will.)
วลีที่วา “ปราศจากความกลัว หรือความลําเอียง ความรัก หรือความมุงราย” นั้น

ใกลเคียงกับอคติสี่ประการในพระพุทธศาสนาอยางยิ่ง
(ค) อคติที่เปนอุปสรรคสําคัญประการหนึ่งในดานการพิพากษาคดีคือ “ภยาคติ”

หรือ ความกลัว มีปญหาที่นาพิจารณาคือการตัดสินประหารชีวิตจําเลยที่กระทําผิดมีโทษถึง
ประหารชีวิตนั้น ผูพิพากษาผูตัดสินจะตองรับบาปกรรมเพราะการตัดสินประหารชีวิตหรือไม
ในประเด็นขอนี้มีผูถามทานพุทธทาสภิกขุในการอบรมผูชวยผูพิพากษา รุนที่ ๑

เมื่อพ.ศ. ๒๔๙๙ ทานพุทธทาสภิกขุตอบวา ในทางพุทธศาสนานั้นทุกคนอยูภายใตกฎแหงกรรม
อันเดียวกัน ผูใดทํากรรมอันใดไว ดีหรือชั่ว ยอมเปนไปตามกรรมนั้น ผูพิพากษาอยูในฐานะผูชี้กรรม

เทานั้น ยอมไมตองรับบาปกรรมใด ๆ ทั้งสิ้น แตทั้งนี้การชี้กรรมนั้นตองเปนไปโดยถูกตองดวย
ถาชี้ผิด ผูพิพากษาก็ยอมไดรับผลกรรมในการชี้กรรมผิดนั้นดวย
ในประเด็นขอเดียวกันนี้ ทานพุทธทาสภิกขุกลาวย้ําอีกคํารบหนึ่งในตอนทายการ

บรรยายตามหลักสูตรอบรมผูชวยผูพิพากษา รุนที่ ๑ วา :
“อาตมาอยากจะปรับความเขาใจอีกครั้งหนึ่ง ก็คือ เรื่องที่เกี่ยวกับเจตนาของตุลาการ

เจตนาที่จะพิพากษาหรือจะสั่งบังคับคดีตาง ๆ นั้นเปนของสําคัญที่จะตองตั้งไวในฐานะเปนของบริสุทธิ์
ที่เคยมีผูถามปญหาถึงขอที่วา คําพิพากษาสั่งฆาคน หรือทําใหคนตกทุกขลําบากนั้นจะมีสวนที่
เปนวิบากกรรมอันจะสนองแกผูเปนตุลาการดวยหรือหาไม ขอนี้อาตมาก็ไดเคยตอบไปบางแลว

และยังอยากจะขอย้ําอีกครั้งหนึ่งวาตองถือเอา “เจตนาเปนตัวกรรม” หรือเปนใหญ เจตนานั้น
หมายถึง ความรูสึกคิดนึกหรือความตองการตามความประสงคในการที่จะทําสิ่งใด ๆ ลงไป ในที่นี้

หมายถึง การที่จะพิพากษาอรรถคดี และสั่งบังคับคดีลงไป เราตองประคับประคองเจตนาของเรา
ใหตั้งอยูในฐานะเปนเจตนาของปูชนียบุคคลแหงโลกใหเสมอไปเหมือนดังที่ไดอธิบายมาแลวขางตน
ถาเราเปนผูบูชาอุดมคติ ตั้งอยูในอุดมคติจริง ๆ แลว ไมตองกลัวเจตนานั้นยอมจะบริสุทธิ์ผุดผองเอง

และจะเปนการทําไปดวยมุงรักษาอุดมคติของผูรักษาความเปนธรรม หรือผูคุมครองธรรมอยูในโลกนี้
การที่จําเลยจะตองเปนไปตามกรรม หรือตามบทบัญญัติที่อาศัยกฎเกณฑแหงความยุติธรรม