Page 182 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫درﺑﺎره اوﺳﺘﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﺠﻬﻮﻻت ﻓﺮاوان اﺳﺖ‪.‬‬
‫آﻳﺎ اﺳﺎﺳﺎ اوﺳﺘﺎ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻣﺰدﻳﺴﻨﺎ اﺳﺖ و ﻣﻨﺴﻮب ﺑﻪ زردﺷﺖ اﺳﺖ ﻫﻴﭽﮕﺎه ﺗﺪوﻳﻦ ﻧﺸﺪه و‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﻴﻨﻪ ﺑﺴﻴﻨﻪ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬و ﻓﻘﻂ در دوره اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬زردﺷﺘﻴﺎن ﺑﺮاي آﻧﻜﻪ ﺧﻮد را رﺳﻤﺎ در زﻣﺮه‬
‫اﻫﻞ ﻛﺘﺎب ﻗﺮار دﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﺪوﻳﻦ اوﺳﺘﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ؟ ﻳﺎ ﻗﺒﻼ ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺪون در آﻣﺪه ﺑﻮد؟ اﮔﺮ‬

‫ﻗﺒﻼ ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد در ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻲ اﻳﻦ ﺗﺪوﻳﻦ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ؟‬
‫ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ اوﺳﺘﺎ در دوره ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﻲ ﻣﺪون ﺑﻮد و ﺑﺎ ﺣﻤﻠﻪ اﺳﻜﻨﺪر از ﻣﻴﺎن رﻓﺖ‪ ،‬و ﻳﺎ اﺳﻜﻨﺪر آن‬
‫را ﺳﻮﺧﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻌﺮوف ﻣﻴﺎن ﻣﻮرﺧﻴﻦ ﺷﺮﻗﻲ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺳﻜﻨﺪر اوﺳﺘﺎ را ﺳﻮﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﺳﻮزاﻧﻴﺪن اﺳﻜﻨﺪر از ﻧﻈﺮ ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ اﻣﺮوز ﻏﺮﺑﻲ ﻣﺴﻠﻢ و ﻣﻮرد اﺗﻔﺎق ﻧﻴﺴﺖ)‪ ،(1‬ﻋﺪهاي ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺪر ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ‬
‫ﺑﺎ ﺣﻤﻠﻪ اﺳﻜﻨﺪر اوﺳﺘﺎ دﭼﺎر ﭘﺮﻳﺸﺎﻧﻲ و ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬در دوره اﺷﻜﺎﻧﻲ ﻣﺠﺪدا در ﺻﺪد ﺟﻤﻊ آوري‬
‫اوﺳﺘﺎ ﺑﺮ آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻗﺪر ﻣﺴﻠﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در آﻏﺎز ﻇﻬﻮر ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن اوﺳﺘﺎ ﻣﺮﺗﺐ و ﻣﺪون ﻧﺒﻮده اﺳﺖ و‬
‫ﺑﻪ دﺳﺘﻮر اردﺷﻴﺮ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از روﺣﺎﻧﻴﺎن زردﺷﺘﻲ از ﻧﻮ اوﺳﺘﺎ را ﻣﺮﺗﺐ ﻣﻲﺳﺎزد اﻣﺎ آن روﺣﺎﻧﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس ﭼﻪ‬
‫ﻣﺪرﻛﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻛﺮد؟ اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اوﺳﺘﺎي ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ ﺑﺎ اوﺳﺘﺎي اﺻﻠﻲ ﭼﻪ ﻗﺪر اﻧﻄﺒﺎق دارد و ﭼﻪ‬
‫ﻗﺪر اﺧﺘﻼف دارد؟ ﺑﺎز ﻫﻢ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ آﻧﭽﻪ ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﻓﺮاواﻧﻲ ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ ﺑﻮده‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﻫﻤﻪ اوﺳﺘﺎي ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻴﺴﺖ و ﻓﻘﻂ ﻗﺴﻤﺘﻲ از آن ﺑﺎﻗﻲ اﺳﺖ اﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ)‪.(2‬‬
‫ﻛﺮﻳﺴﺘﻦ ﺳﻦ درﺑﺎره ﻣﻄﻠﺐ اﺧﻴﺮ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬

‫ﮔﺎﻫﻲ ﺷﺨﺺ ﺑﻔﻜﺮ ﻣﻲاﻓﺘﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻗﺴﻤﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ اوﺳﺘﺎي ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ در ازﻣﻨﻪ اﺳﻼم ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪه اﺳﺖ؟‬
‫ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‪ ،‬زردﺷﺘﻴﺎن را اﻫﻞ ﻛﺘﺎب ﻣﻲﺷﻤﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪن ﻛﺘﺐ ﻣﻘﺪس آن ﻃﺎﻳﻔﻪ‬

‫را ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺗﻌﺼﺐ اﺳﻼﻣﻴﺎن ﻣﻨﺴﻮب ﻛﺮد و ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ دﻳﺪﻳﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي اوﺳﺘﺎي ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ در‬
‫ﻗﺮن ﻧﻬﻢ ﻣﻴﻼدي)ﺳﻮم ﻫﺠﺮي( ﻫﻨﻮز ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮده‪ ،‬ﻳﺎ ﻻاﻗﻞ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﭘﻬﻠﻮي آﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﻧﻀﻤﺎم ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻣﻌﺮوف‬

‫ﺑﻪ"زﻧﺪ "را در دﺳﺖ داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺎورﻗﻲ‪:‬‬

‫)‪ (1‬ﻣﺰدﻳﺴﻨﺎ و ادب ﭘﺎرﺳﻲ‪ ،‬ص ‪ ،185‬ﻧﻈﺮﻳﻪ ﮔﻴﺮﺷﻤﻦ‪.‬‬
‫)‪ (2‬رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ اﻳﺮان در زﻣﺎن ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن‪ ،‬ص ‪163‬و ‪ 162‬و ﺻﻔﺤﺎت ‪ 459‬و ‪ 538‬و ﺑﻪ ﻣﺰدﻳﺴﻨﺎ و ادب‬

‫ﭘﺎرﺳﻲ‪ :‬ﺻﻔﺤﺎت ‪ 185 - 180‬و ‪.224‬‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ‪‬ﻬﺮ‬ ‫‪181‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬