Page 187 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫ﻓﻴﺾ ﻳﺰداﻧﻲاﻧﺪ ﻣﺤﺘﺮم ﺷﻤﺎرم ﻣﻦ ﻓﺮﺷﺘﻪ ارﻣﻲ ﺗﻲ)ﺳﭙﻨﺪ ارﻣﺬ( ﻛﻪ ﭘﺎك و ﻧﻴﻜﻮ اﺳﺖ ﺑﺮﻣﻲﮔﺰﻳﻨﻢ‪ ،‬اﻣﻴﺪ‬
‫ﻛﻪ او از آن ﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از دزدي و ﻧﺎﺑﻜﺎر و آزار ﺑﻪ ﺟﺎﻧﻮران و وﻳﺮاﻧﻲ و ﻧﺎﺑﻮدي دﻳﻪﻫﺎ و ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺰدا‬

‫ﭘﺮﺳﺘﺎن ﻣﻨﺰل دارد ﺑﭙﺮﻫﻴﺰم)‪.(1‬‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ در اﺻﻼﺣﺎت زردﺷﺖ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺧﺪا و ﺟﻬﺎن و ﺧﻠﻘﺖ ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ‪ ،‬آﻳﺎ زردﺷﺖ ﭼﻪ‬
‫ﺗﺼﻮري درﺑﺎره ﺧﺪاي ﺟﻬﺎن داﺷﺘﻪ اﺳﺖ؟ آﻳﺎ دﻋﻮت زردﺷﺖ ﻳﻚ دﻋﻮت ﺗﻮﺣﻴﺪي ﺑﻮده اﺳﺖ و ﻳﺎ ﻏﻴﺮ‬

‫ﺗﻮﺣﻴﺪي؟ ﻣﺎ اﻳﻦ ﺑﺤﺚ را در ﻓﺼﻞ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪاي ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان"ﺛﻨﻮﻳﺖ"ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪ - 3‬ﺗﺤﻮﻻت ﻋﻘﺎﺋﺪ ﺁرﻳﺎﻳﻲ ﭘﺲ از زردﺷﺖ‬

‫اﺣﺪي از ﻣﻮرﺧﺎن و ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻧﻜﺎر ﻧﺪارد ﻛﻪ ﻋﻘﺎﻳﺪ آرﻳﺎﻳﻲ در ادوار ﺑﻌﺪي و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ در دوره ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن ﻛﻪ‬
‫ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻣﺎ اﺳﺖ ﺑﻪ ﭘﺴﺘﻲ و اﻧﺤﻄﺎط ﮔﺮاﻳﻴﺪ‪ .‬ﺟﻨﺒﻪ زﻳﺒﺎ و ﻋﺎﻟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت زردﺷﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ ﺑﻪ اﻓﻜﺎري‬
‫زﺷﺖ و ﭘﺴﺖ‪ ،‬ﻫﺰاران ﺧﺮاﻓﻪ و ﭘﻴﺮاﻳﻪ در دوره ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن ﺑﻪ ﻛﻴﺶ زردﺷﺖ ﺑﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺟﻬﺖ اﺣﺪي‬

‫اﺧﺘﻼف ﻧﺪارد و ﻫﻤﻪ ﻣﻌﺘﺮﻓﻨﺪ‪.‬‬
‫دوﻣﺰﻳﻞ‪ ،‬اﻳﺮاﻧﺸﻨﺎس ﻣﻌﺮوف‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان"رﻓﻮرم زردﺷﺖ"ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﻛﻪ اﻓﻜﺎر و ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ زردﺷﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﺸﺮو و ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﭘﺲ از درﮔﺬﺷﺖ وي آﻧﭽﻪ‬
‫ﻛﻪ اﻣﺮوز ﺑﻪ ﻧﺎم آﻳﻴﻦ زردﺷﺘﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ادﻳﺎن و ﻣﺬاﻫﺐ دﻳﮕﺮ ﮔﺮﻓﺘﺎر آﻣﺪه‪ .‬ﺳﺎدهﺗﺮ‬
‫ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ اﺳﺘﺎد ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺳﻨﻦ ﺟﺎري و اﺣﺘﻴﺎﺟﺎت زﻧﺪﮔﻲ و ﺗﻤﺎﻳﻼت ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺻﻮرت داد‬
‫ﻧﻮﻋﻲ از ﺷﺮك ﺟﺎي"ﺗﻮﺣﻴﺪ"را ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﻼﺋﻜﻪ ﻣﻘﺮﺑﻴﻦ ﺑﺎ ﺧﺪاي ﺑﺰرگ ﻛﻮس ﻫﻤﻄﺮازي زدﻧﺪ‪ ،‬ذﺑﺢ و‬
‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻣﺮاﺳﻢ ﺷﮕﻔﺖ آوري ﭘﺎي ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﻧﻬﺎده و اﺧﻼﻗﻴﺎت ﺟﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ اﻣﻮر وﺟﺪاﻧﻲ ﺑﺎز‬

‫ﮔﺬاﺷﺖ)‪.(2‬‬

‫ﭘﺎورﻗﻲ‪:‬‬
‫)‪ (1‬ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﺎﻣﻊ ادﻳﺎن‪ ،‬ص ‪.309‬‬
‫)‪ (2‬ﺗﻤﺪن اﻳﺮاﻧﻲ‪ .‬ﺗﺮﺟﻤﻪ دﻛﺘﺮ ﺑﻬﻨﺎم‪ ،‬ص ‪.144‬‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬ‪‬ﺮ‬ ‫‪186‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬