Page 460 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 460
- 3اﺑﻮﻣﻌﺸﺮ ،ﺟﻌﻔﺮﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻠﺨﻲ .در اﺑﺘﺪا از اﺻﺤﺎب ﺣﺪﻳﺚ ،و دﺷﻤﻦ ﻛﻨﺪي و ﻣﺴﻠﻚ او ﺑﻮد ،ﻛﻨﺪي ﺑﺎ
ﺣﻴﻠﻪ و ﺗﺪﺑﻴﺮ او را ﺑﻪ ﻧﺠﻮم و رﻳﺎﺿﻲ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ و از آزارش راﺣﺖ ﺷﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮ ﻧﻘﻞ اﻟﻔﻬﺮﺳﺖ در
ﺣﻠﻘﻪ ﺷﺎﮔﺮدان اﻟﻜﻨﺪي در آﻣﺪ) (1اﺑﻮﻣﻌﺸﺮ ﺑﻴﺶ از ﺻﺪ ﺳﺎل ﻋﻤﺮ ﻛﺮده و در ﺳﺎل 272درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ،
او ﭘﻴﺶ از آﻧﻜﻪ ﻓﻴﻠﺴﻮف ﺑﺎﺷﺪ ،ﻣﻮرخ و ﻣﻨﺠﻢ اﺳﺖ.
اﺑﻦ اﻟﻨﺪﻳﻢ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﻨﺎم ﺣﺴﻨﻮﻳﻪ و ﻧﻔﻄﻮﻳﻪ و ﺳﻠﻤﻮﻳﻪ و ﻳﻚ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﺑﻬﻤﻴﻦ وزن ﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﮔﺮد
ﻛﻨﺪي ﺑﻮدهاﻧﺪ .ﻣﺎ ﺑﻴﺶ از آﻧﭽﻪ اﺑﻦاﻟﻨﺪﻳﻢ ذﻛﺮ ﻛﺮده از آﻧﻬﺎ اﻃﻼﻋﻲ ﻧﺪارﻳﻢ .اﻳﻦ ﻗﺪر ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ
ﻃﺒﻴﺐ ﺑﻨﺎم ﺳﻠﻤﻮﻳﺔ ﺑﻦ ﺑﻨﺎن ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻛﻨﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﺒﻴﺐ ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻌﺘﺼﻢ ﺑﻮده و اﺑﻦ اﻟﻨﺪﻳﻢ و اﺑﻦ اﺑﻲ
اﺻﻴﺒﻌﻪ ﺑﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ درﺑﺎرهاش ﺑﺤﺚ ﻛﺮدهاﻧﺪ و او ﻧﺼﺮاﻧﻲ و ﺳﺮﻳﺎﻧﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ) (2اﻣﺎ اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ ﺳﻠﻤﻮﻳﻪ
ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ اﺑﻦ اﻟﻨﺪﻳﻢ او را از ﺷﺎﮔﺮدان ﻛﻨﺪي ﺷﻤﺮده اﺳﺖ؟ ﻧﻤﻲداﻧﻴﻢ.
از ﺟﻤﻠﻪ ﺷﺎﮔﺮدان ﻛﻨﺪي ﻣﺮدي ﺑﻮده ﺑﻨﺎم"دﺑﻴﺲ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﻳﺰﻳﺪ"و اﺑﻦ اﻟﻨﺪﻳﻢ ﺑﺎﻻﺟﻤﺎل از او ﻳﺎد ﻛﺮده
اﺳﺖ) (3و ﺷﺨﺺ دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﻧﺎم"زرﻧﺐ "ﻛﻪ اﺑﻦ اﺑﻲ اﺻﻴﺒﻌﻪ
ﺿﻤﻦ ﺷﻤﺎرش رﺳﺎﻟﻪﻫﺎي ﻛﻨﺪي ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :رﺳﺎﻟﺔ اﻟﻲ زرﻧﺐ ﺗﻠﻤﻴﺬه ﻓﻲ اﺳﺮار اﻟﻨﺠﻮم«.
اﻣﺎ ﮔﺮوه دوم ﻳﻌﻨﻲ اﻓﺮادي از ﻃﺒﻘﺔ دوم ﻛﻪ ﺷﺎﮔﺮد اﻟﻜﻨﺪي ﻧﺒﻮدهاﻧﺪ؛ آﻧﻬﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:
1ـ اﺑﻮاﺳﺤﺎق اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻗﻮﻳﺮي ،اﺑﻦ اﻟﻨﺪﻳﻢ در اﻟﻔﻬﺮﺳﺖ ﺑﻌﺪ از ذﻛﺮ اﺑﻮاﻟﻌﺒﺎس ﺳﺮﺧﺴﻲ ،از اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻗﻮﻳﺮي
ﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ» :ﻣﻤﻦ اﺧﺬ ﻋﻨﻪ اﻟﻤﻨﻄﻖ و ﻛﺎن ﻣﻔﺴﺮاً« ﻳﻌﻨﻲ از ﻛﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﻄﻖ از او
آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺧﻮد ﻣﻔﺴﺮ و ﺷﺎرح ﻛﻠﻤﺎت ﭘﻴﺸﻴﻨﻴﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ .اﻟﺒﺘﻪ اﺣﺘﻤﺎل اﻳﻦ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻓﻌﻞ
»اﺧﺬ« ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻌﻠﻮم ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﻮد ﻧﻪ ﻣﺠﻬﻮل ﻣﻌﻨﻲ ﻋﺒﺎرت اﻳﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﻮﻳﺮي ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ
اﺑﻮاﻟﻌﺒﺎس ﺳﺮﺧﺴﻲ ﺷﺎﮔﺮد ﻛﻨﺪي ﺑﻮده و ﻣﻨﻄﻖ را از او آﻣﻮﺧﺘﻪ اﺳﺖ .وﻟﻲ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻧﺪﻳﺪهام ﻛﺴﻲ اﻳﻦ
اﺣﺘﻤﺎل را در ﻋﺒﺎرت اﺑﻦ اﻟﻨﺪﻳﻢ داده ﺑﺎﺷﺪ.
اﺑﻦ اﺑﻲاﺻﻴﺒﻌﻪ در ﻋﻴﻮن اﻻﻧﺒﻴﺎء ﺿﻤﻦ ﺷﺮح ﺣﺎل ﻓﺎراﺑﻲ ،ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ از زﺑﺎن ﻓﺎراﺑﻲ
ﭘﺎورﻗﻲ:
) (1اﻟﻔﻬﺮﺳﺖ ،ﺻﻔﺤﻪ179 .
) (2اﻟﻔﻬﺮﺳﺖ ﺻﻔﺤﻪ 426و ﻋﻴﻮناﻻﻧﺒﺎءج 2ﺻﻔﺤﺎت 114 - 105
) (3اﻟﻔﻬﺮﺳﺖ ﺻﻔﺤﻪ520 .
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ﻬﺮ 459
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
