Page 461 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 461
راﺟﻊ ﺑﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻇﻬﻮر ﻓﻠﺴﻔﻪ در ﻳﻮﻧﺎن و ﺳﭙﺲ در اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻧﺎم ﻗﻮﻳﺮي در آن ﺟﺮﻳﺎن
آﻣﺪه اﺳﺖ.
ﻓﺎراﺑﻲ ﺑﻌﺪ از ﺑﺤﺜﻲ درﺑﺎرة ﻇﻬﻮر و ﻧﺸﺮ ﻓﻠﺴﻔﻪ در ﻳﻮﻧﺎن و ﺳﭙﺲ در اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ،ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ:
»ﻣﻘﺎرن ﻇﻬﻮر اﺳﻼم ،ﺗﻌﻠﻴﻢ از اﺳﻜﻨﺪرﻳﺔ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ اﻧﻄﺎﻛﻴﻪ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ و ﻣﺪﺗﻲ ﮔﺬﺷﺖ و ﻛﺎر ﻛﺴﺎدي
ﺣﻜﻤﺖ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﻛﺸﻴﺪ ﻛﻪ در اﻧﻄﺎﻛﻴﻪ ﺟﺰ ﻳﻚ ﻣﻌﻠﻢ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ .دو ﻧﻔﺮ ﻳﻜﻲ اﻫﻞ ﻣﺮو و دﻳﮕﺮي اﻫﻞ
ﺣﺮان از او ﺣﻜﻤﺖ آﻣﻮﺧﺘﻨﺪ و از اﻧﻄﺎﻛﻴﻪ ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻨﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻋﺪه ﻛﺘﺎب ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﺮدﻧﺪ ﺑﻌﺪ از
آن اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻣﺮوزي و ﻳﻮﺣﻨﺎ ﺑﻦ ﺣﻴﻼن ﻧﺰد ﺷﺨﺺ ﻣﺮوي ،و اﺳﺮاﺋﻴﻞ اﺳﻘﻒ و اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻗﻮﻳﺮي ﻧﺰد ﺷﺨﺺ
ﺣﺮاﻧﻲ ﺑﻪ ﺗﻌﻠﻢ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ.
اﺳﺮاﺋﻴﻞ و ﻗﻮﻳﺮي ﻫﺮ دو ﺑﻪ ﺳﻮي ﺑﻐﺪاد رﻫﺴﭙﺎر ﺷﺪﻧﺪ ،اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻪ اﻣﻮر دﻳﻨﻲ ﭘﺮداﺧﺖ و ﻗﻮﻳﺮي ﺑﻪ ﻛﺎر
ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻣﺸﻐﻮل ﺷﺪ .ﻳﻮﺣﻨﺎﺑﻦ ﺣﻴﻼن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻛﺎرﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﭘﺮداﺧﺖ و اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻣﺮوزي ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد آﻣﺪ و اﺑﻮﺑﺸﺮ
ﻣﺘﻲ ﻧﺰد او ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮد").(1
از ﺳﺨﻦ ﻓﺎراﺑﻲ ﭘﻴﺪا اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻌﻠﻴﻢ و ﺗﻌﻠﻢ در ﺣﻮزه اﻧﻄﺎﻛﻴﻪ ﻛﻪ ﺣﻮزه ﻧﺼﺮاﻧﻲ ﺑﻮده ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻮده ﺑﻪ
ﻣﻨﻄﻖ ،آﻧﻬﻢ ﺗﺎ اواﺧﺮ اﺷﻜﺎل وﺟﻮدﻳﻪ .ﻓﺎراﺑﻲ ﻃﺒﻖ ﮔﻔﺘﻪ ﺧﻮدش ﻣﻨﻄﻖ را ﻧﺰد ﻳﻮﺣﻨﺎﺑﻦ ﺣﻴﻼن آﻣﻮﺧﺘﻪ
اﺳﺖ و ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﻛﺎر ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ اﻓﺘﺎد ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺑﻘﻴﻪ ﻣﻨﻄﻖ)ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺗﺤﺮﻳﻢ
ﻛﺮده ﺑﻮد( ﻟﻐﻮ ﺷﺪ.
ﻣﺴﻌﻮدي در ﻛﺘﺎب ﻣﻌﺮوف اﻟﺘﻨﺒﻴﻪ واﻻﺷﺮاف ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ":ﻣﺎ در ﻛﺘﺎب ﻓﻨﻮن اﻟﻤﻌﺎرفو ﻣﺎﺟﺮاﻓﻲ اﻟﺪﻫﻮر
اﻟﺴﻮاﻟﻒ"ﮔﻔﺘﻪاﻳﻢ ﺑﭽﻪ ﺳﺒﺐ ،ﻣﻘﺎرن زﻣﺎن ﻋﻤﺮﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻌﺰﻳﺰ ،ﺗﻌﻠﻴﻢ از اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ ﺑﻪ اﻧﻄﺎﻛﻴﻪ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ و
ﻣﻘﺎرن اﻳﺎم ﻣﺘﻮﻛﻞ از اﻧﻄﺎﻛﻴﻪ ﺑﻪ ﺣﺮان ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮔﺸﺖ ،و در زﻣﺎن ﻣﻌﺘﻀﺪ) (279 289اﻣﻮر ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺑﺪﺳﺖ
اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻗﻮﻳﺮي و ﻳﻮﺣﻨﺎﺑﻦ ﺣﻴﻼن)ﻣﺘﻮﻓﺎ در اﻳﺎم ﻣﻘﺘﺪر در ﺑﻐﺪاد( و اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻣﺮوزي اﻓﺘﺎد و ﺑﻌﺪ از آﻧﻬﺎ
ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺷﺪ ﺑﻪ اﺑﻮاﺣﻤﺪﺑﻦ ﻛﺮﻧﻴﺐ و اﺑﻮ ﺑﺸﺮ ﻣﺘﻲ و ﺑﻌﺪ از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﺑﻮﻧﺼﺮ ﻓﺎراﺑﻲ رﺳﻴﺪ.
ﻗﻮﻳﺮي ،ﺑﻨﺎ ﺑﮕﻔﺘﻪ اﺑﻦ اﻟﻨﺪﻳﻢ ،اﺳﺘﺎد اﺑﻮﺑﺸﺮ ﻣﺘﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ.
- 2اﺑﻮﻳﺤﻴﻲ ،اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻣﺮوزي ﺳﺎﺑﻖاﻟﺬﻛﺮ .او ﻧﻴﺰ اﺳﺘﺎد اﺑﻮﺑﺸﺮ ﻣﺘﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ.
ﭘﺎورﻗﻲ:
) (1ﻋﻴﻮن اﻻﻧﺒﻴﺎء ،ج /3ص .225
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ﻬﺮ 460
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔﺎً ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
