Page 469 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫از اﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ اﻓﺮاد زﻳﺎدي ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳﻴﻢ آﻧﭽﻪ از ﻧﻘﻠﻬﺎ ﺑﺮﻣﻲآﻳﺪ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﻓﺎراﺑﻲ و اﺑﻮﺑﺸﺮ ﻣﺘﻲ و اﺑﻦ ﻛﺮﻧﻴﺐ‬
‫ﺷﺎﮔﺮدﻫﺎ داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻃﻼع درﺳﺘﻲ از آﻧﻬﺎ ﻧﺪارﻳﻢ‪ .‬از ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎي اﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ‪:‬‬

‫‪ - 1‬ﻳﺤﻴﻲ ﺑﻦ ﻋﺪي ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻧﺼﺮاﻧﻲ اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺮد ﺑﺎ اﺑﻦ اﻟﻨﺪﻳﻢ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ و اﺑﻦ اﻟﻨﺪﻳﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ﭘﺮﻛﺎري او اﻋﺠﺎب دارد‪ .‬اﺑﻦ اﻟﻨﺪﻳﻢ و اﺑﻦ اﻟﻘﻔﻄﻲ و اﺑﻦ اﺑﻲ اﺻﻴﺒﻌﻪ ﺑﺎﻻﺗﻔﺎق ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ وي ﺷﺎﮔﺮد اﺑﻮ‬
‫ﻧﺼﺮ ﻓﺎراﺑﻲ و اﺑﻮﺑﺸﺮ ﻣﺘﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪ)ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ اﺑﻦ اﻟﻘﻔﻄﻲ( ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي زﻳﺎدي از او ﻧﻘﻞ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻨﻄﻘﻲ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ اﺣﻴﺎﻧﺎ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﻠﺴﻔﻪ اوﻟﻲ)ﻛﻪ در دوره ﻗﺒﻞ از ﻓﺎراﺑﻲ ﺧﺼﻮﺻﺎ در‬
‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﻛﻤﺘﺮ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد( ﻃﺮح ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﺑﻦاﻟﻨﺪﻳﻢ و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ او اﺑﻦ اﻟﻘﻔﻄﻲ و اﺑﻦ اﺑﻲ اﺻﻴﺒﻌﻪ‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ رﻳﺎﺳﺖ ﻣﻨﻄﻘﻴﻴﻦ در زﻣﺎن او ﺑﻪ او ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد وي در ﺳﺎل ‪ 363‬و ﻳﺎ ‪ 364‬درﮔﺬﺷﺘﻪ‬

‫اﺳﺖ و ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ ‪ 81‬ﺳﺎل ﻋﻤﺮ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ - 2‬ﻏﻴﺮ از ﻳﺤﻴﻲ ﺑﻦ ﻋﺪي‪ ،‬در ﻃﺒﻘﻪ ﭼﻬﺎرم ﺟﻤﻌﻴﺖ اﺧﻮان اﻟﺼﻔﺎ و ﺧﻼن اﻟﻮﻓﺎ را ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺎم ﺑﺮد‪ ،‬ﮔﺮوﻫﻲ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮔﻤﻨﺎم و ﺧﻮد ﺧﻮاﺳﺘﻪاﻧﺪ ﮔﻤﻨﺎم ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﻛﻪ ﮔﺮوﻫﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻫﻢ ﻓﻴﻠﺴﻮف و ﻫﻢ‬
‫ﻣﺘﺪﻳﻦ و ﻣﺘﻌﻬﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺻﻼح ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮاﺳﺎس اﻳﺪهاي ﻛﻪ داﺷﺘﻪاﻧﺪ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮدن ﻓﻠﺴﻔﻪ و دﻳﻦ ﺗﻮأﻣﺎ‬
‫دﺳﺖ ﺑﻜﺎر ﺷﺪه‪ ،‬اﻧﺠﻤﻨﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ داده)ﺣﺰب ﻣﺎﻧﻨﺪ( اﻋﻀﺎء ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ و ﺷﺮوط وآداﺑﻲ داﺷﺘﻪاﻧﺪ و ﻣﺠﻤﻮع‬
‫‪ 52‬رﺳﺎﻟﻪ ﻛﻪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻴﺎن ﻛﻨﻨﺪه ﺟﻬﺎن ﺑﻴﻨﻲ و اﻳﺪهﺋﻮﻟﻮژي آﻧﻬﺎ اﺳﺖ و از ﻳﻚ ﻧﻈﺮ ﻳﻚ داﺋﺮه اﻟﻤﻌﺎرف‬
‫ﺑﺮاي ﻋﺼﺮ آﻧﻬﺎ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد و اﺛﺮي اﺳﺖ ﺟﺎوداﻧﻲ و از ﺷﺎﻫﻜﺎرﻫﺎي ﺟﻬﺎن اﺳﻼم آﻓﺮﻳﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﺧﻮان‬
‫اﻟﺼﻔﺎ ﻫﻢ از اﺳﻼف ﺧﻮد ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﻓﺎراﺑﻲ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺑﻮدهاﻧﺪ و ﻫﻢ در اﺧﻼف ﺧﻮد اﺛﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺮ دو ﻗﺴﻤﺖ‬

‫ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﻃﻮﻻﻧﻲ اﺳﺖ و از ﺣﺪود ﺑﺤﺚ ﻣﺎ ﺧﺎرج اﺳﺖ‪.‬‬
‫آﻧﭽﻪ از ﻧﺎم آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﻣﺎ آﺷﻜﺎر اﺳﺖ ﻫﻤﺎﻧﻬﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺑﻮﺣﻴﺎن ﺗﻮﺣﻴﺪي ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻣﻌﺎﺻﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﻮده ﻓﺎش ﻛﺮده‬

‫اﺳﺖ‪ :‬اﺑﻮﺳﻠﻴﻤﺎن ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﻣﻌﺸﺮ ﺑﺴﺘﻲ‪ ،‬اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﻋﻠﻲ‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬ‪‬ﺮ‬ ‫‪468‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬