Page 473 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 473
درﺑﺎر ﺧﻮارزﻣﺸﺎه ﻣﻲزﻳﺴﺘﻪ اﺳﺖ .وﻓﺎﺗﺶ در اﺻﻔﻬﺎن در ﺳﺎل 420واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻮﻟﺪش ﻣﻌﻠﻮم
ﻧﻴﺴﺖ .وﻟﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻋﻤﺮ ﻃﻮﻳﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ).(1
از اﺑﻮﺣﻴﺎن ﺗﻮﺣﻴﺪي ﻧﻘﻞ ﺷﺪه ﻛﻪ اﺑﻦ ﻣﺴﻜﻮﻳﻪ ﻣﺪﺗﻲ ﻧﺰد اﺑﻮاﻟﺨﻴﺮ ﺷﺎﮔﺮدي ﻛﺮده اﺳﺖ) (2ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ
ﻧﺰد اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﻋﺎﻣﺮي ﻧﻴﺰ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ) (3وﻟﻲ اﻳﻦ ﻧﻘﻞ ﺑﺎ آﻧﭽﻪ از ﻣﻌﺠﻢ اﻻدﺑﺎ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه ﻛﻪ در
ﻣﺪت ﭘﻨﺠﺴﺎل اﻗﺎﻣﺖ اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﻋﺎﻣﺮي در ري ﺑﻪ ﻧﺰد ﻋﺎﻣﺮي ﻧﺮﻓﺖ و ﮔﻮﺋﻲ ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ ﺳﺪي ﺑﻮد ،ﻣﻨﺎﻓﻲ
اﺳﺖ)(4
داﺳﺘﺎن ﺣﻀﻮر اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ اﺑﻦ ﻣﺴﻜﻮﻳﻪ و اﻓﻜﻨﺪن ﮔﺮدوﺋﻲ ﭘﻴﺶ او ﻛﻪ ﻣﺴﺎﺣﺖ اﻳﻦ ﮔﺮدو را
ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻦ و ﮔﺬاﺷﺘﻦ اﺑﻦ ﻣﺴﻜﻮﻳﻪ ﻛﺘﺎب اﺧﻼﻗﻲ ﻃﻬﺎره اﻻﻋﺮاق ﺧﻮد را ﻧﺰد اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ و ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻮﺑﻪ
اﺻﻼح اﺧﻼﻗﺖ از ﻣﻦ ﺑﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺴﺎﺣﺖ اﻳﻦ ﮔﺮدو ﻣﺤﺘﺎﺟﺘﺮي ،ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ .ﺑﻮﻋﻠﻲ ﺑﻪ ﺣﻜﻢ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﻤﺘﺮ
ﻛﺴﻲ از ﻣﻌﺎﺻﺮان ﺧﻮﻳﺶ را ﮔﺮاﻣﻲ ﻣﻲداﺷﺘﻪ و وﻗﻌﻲ ﻣﻲﻧﻬﺎده ،درﺑﺎره اﺑﻦ ﻣﺴﻜﻮﻳﻪ ﻧﻴﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪاي ﺑﺎ
او در ﻣﻴﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻢ و ﻫﺮ ﭼﻪ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺮدم ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻔﻬﻤﺪ.
اﺑﻦ ﻣﺴﻜﻮﻳﻪ ،ﺧﻮدش ﻳﺎ ﭘﺪرش)ﻋﻠﻲاﻻﺧﺘﻼف( زردﺷﺘﻲ ﺑﻮده و ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪه ﺑﻌﻀﻲ ﺷﻴﻌﻪ
ﺑﻮده اﺳﺖ .ﻗﺪر ﻣﺴﻠﻢ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺷﻴﻌﻲ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ از ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﻳﻦ ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي او ﺗﺠﺎرب اﻻﻣﻢ در
ﺗﺎرﻳﺦ و اﻟﻔﻮز اﻻﺻﻐﺮ در ﻓﻠﺴﻔﻪ و ﻃﻬﺎره اﻻﻋﺮاق در اﺧﻼق اﺳﺖ.
- 2اﺑﻮرﻳﺤﺎن ،ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ اﺣﻤﺪ ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﺧﻮارزﻣﻲ ،از ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎي درﺟﻪ اول ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﺗﻤﺪن اﺳﻼﻣﻲ اﺳﺖ،
از ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺴﺘﺸﺮﻗﻴﻦ در ﺗﻤﺎم ﺟﻬﺎن اﺳﻼم ﻧﻈﻴﺮ ﻧﺪارد ،رﺷﺘﻪ ﺗﺨﺼﺼﻴﺶ رﻳﺎﺿﻴﺎت ،ﻧﺠﻮم ،ﺗﺎرﻳﺦ،
ﻫﻴﺌﺖ ،داروﺷﻨﺎﺳﻲ ،ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻘﺎﻳﺪ وادﻳﺎن اﻗﻮام و ﻣﻠﻞ و اﻣﺜﺎل آﻧﻬﺎ ﺑﻮده .ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ﻧﻔﻴﺲ
آﻓﺮﻳﺪه ﻛﻪ ﺟﻬﺎن ﻫﻨﻮز ﺑﻪ اﻋﺠﺎب در آﻧﻬﺎ ﻣﻲﻧﮕﺮد از ﻗﺒﻴﻞ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺎﻟﻠﻬﻨﺪ ،اﻻﺛﺎر اﻟﺒﺎﻗﻴﺔ ،ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺴﻌﻮدي و
ﻏﻴﺮه .ﺑﻴﺮوﻧﻲ در ﺳﺎل 362ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪه و در 442درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ .او زﺑﺎﻧﻬﺎي ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ و ﺳﺮﻳﺎﻧﻲ ،ﻋﻼوه ﺑﺮ
زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ و زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ و زﺑﺎن ﺧﻮارزﻣﻲ)ﻛﻪ زﺑﺎن ﻣﺎدري او ﺑﻮده( ﻣﻲداﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ .زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻲ را ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ
زﺑﺎﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﻠﻤﻲ ﻣﻲداﻧﺪ .و
ﭘﺎورﻗﻲ:
) (1ﻧﺎﻣﻪ داﻧﺸﻮرانج 1ﺻﻔﺤﻪ83 .
) (2ﺑﻴﺴﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻗﺰوﻳﻨﻲج 2ص145 .
) (3ﺳﻪ ﺣﻜﻴﻢ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺻﻔﺤﻪ27 .
) (4ﻓﻼﺳﻔﻪ اﻳﺮاﻧﻲ ﺻﻔﺤﻪ 182در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ اﻳﻦ ﺟﻠﺪ از ﻣﻌﺠﻢاﻻدﺑﺎء ﻧﺰد ﻣﻦ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺮاﺟﻌﻪ
ﻛﻨﻢ.
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ﻬﺮ 472
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
