Page 470 - خدمات متقابل ایران و اسلام

‫ﺑﻦ ﻫﺎرون زﻧﺠﺎﻧﻲ‪ ،‬اﺑﻮاﺣﻤﺪ ﻣﻬﺮﺟﺎﻧﻲ ﻋﻮﻓﻲ‪ ،‬زﻳﺪﺑﻦ رﻓﺎﻋﺔ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ دﻳﮕﺮ ﻧﺎم اﻓﺮاد دﻳﮕﺮي از ﻗﺒﻴﻞ اﺑﻦ‬
‫ﻣﺴﻜﻮﻳﻪ رازي ﻣﺘﻮﻓﺎ ‪ ،421‬ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻦ زرﻋﺔ ﻣﺘﻮﻓﺎ ‪)398‬ﻣﺘﺮﺟﻢ و ﻓﻴﻠﺴﻮف( و اﺑﻮاﻟﻮﻓﺎء ﺑﻮزﺟﺎﻧﻲ)ﻧﺎﺑﻐﻪ‬

‫رﻳﺎﺿﻴﺪان ﻣﻌﺮوف ﻣﺘﻮﻓﺎ ‪ (387‬و ﺑﻌﻀﻲ دﻳﮕﺮ را ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪ اواﻳﻞ ﻗﺮن ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻌﻠﻖ دارﻧﺪ‬
‫در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ در ﻧﻴﻤﻪ دوم ﻗﺮن ﭼﻬﺎرم ﻛﺎر اﺧﻮان اﻟﺼﻔﺎﺗﺎ ﺣﺪودي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﺑﻮﺣﻴﺎن ﺗﻮﺣﻴﺪي‬

‫در ﺳﺎل ‪ 373‬ﻣﺮام و ﻋﻘﻴﺪه و ﻣﺴﻠﻚ و روش اﺧﻮان را ﺑﺮاي وزﻳﺮ ﺻﻤﺼﺎم اﻟﺪوﻟﻪ ﺑﻦ ﻋﻀﺪاﻟﺪوﻟﻪ‬
‫ﺑﺎزﮔﻮ ﻛﺮده اﺳﺖ و ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻦ اﻳﻦ رﺳﺎﺋﻞ را ﺑﻪ اﺳﺘﺎدم اﺑﻮﺳﻠﻴﻤﺎن ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺳﺠﺴﺘﺎﻧﻲ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮدم و او‬
‫درﺑﺎره آﻧﻬﺎ اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﻋﻠﻴﻬﺬا ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ اﻳﻦ رﺳﺎﺋﻞ در ﺣﺪود ﻧﻴﻤﻪ ﻗﺮن ﭼﻬﺎرم ﺗﺄﻟﻴﻒ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ اﺧﻮان در دﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ آﻧﻬﺎ را از ﻃﺒﻘﻪ ﭼﻬﺎرم ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻢ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎ‬

‫ﺷﺎﮔﺮدان ﻓﺎراﺑﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر آورﻳﻢ‪.‬‬
‫اﺧﻮان اﻟﺼﻔﺎ ﻛﻪ ﻣﻴﺎن ﻋﻘﻞ و دﻳﻦ‪ ،‬ﻓﻠﺴﻔﻪ و ﺷﺮﻳﻌﺖ‪ ،‬ﺟﻤﻊ ﻛﺮدهاﻧﺪ و آن دو را ﻣﻜﻤﻞ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ ،‬در‬
‫روش ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺧﻮد ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻓﻴﺜﺎﻏﻮرﺳﻲ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮ اﻋﺪاد زﻳﺎد ﺗﻜﻴﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬و در ﺟﻨﺒﻪ اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺷﺪﻳﺪ‬

‫ﺷﻴﻌﻲ و ﻋﻠﻮي دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻃﺒﻘﻪ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫‪ - 1‬اﺑﻮﺳﻠﻴﻤﺎن‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻃﺎﻫﺮ ﺑﻦ ﺑﻬﺮام ﺳﺠﺴﺘﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ اﺑﻮﺳﻠﻴﻤﺎن ﻣﻨﻄﻘﻲ‪ .‬ﺷﺎﮔﺮد ﻳﺤﻴﻲ ﺑﻦ‬
‫ﻋﺪي ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﺑﻨﺎﺑﺮ ﻧﻘﻞ اﺑﻦ اﻟﻘﻔﻄﻲ در ﺗﺎرﻳﺦ اﻟﺤﻜﻤﺎء ﻧﺰد اﺑﻮﺑﺸﺮ ﻣﺘﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮده‬

‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻋﻠﻲاﻟﻈﺎﻫﺮ آﻏﺎز ﺗﺤﺼﻴﻠﺶ در ﻧﺰد اﺑﻮﺑﺸﺮ ﺑﻮده و ﺑﻌﺪ در ﻧﺰد ﻳﺤﻴﻲ ﺑﻦ ﻋﺪي اداﻣﻪ داده اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺑﻮﺳﻠﻴﻤﺎن ﺷﺎﮔﺮدي دارد ﺑﻪ ﻧﺎم اﺑﻮﺣﻴﺎن ﺗﻮﺣﻴﺪي ﻛﻪ از ﻓﻀﻼ و ادﺑﺎء و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻧﺎم ﺟﻬﺎن اﺳﻼم‬
‫اﺳﺖ و ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي ﻧﻔﻴﺴﻲ دارد ﺑﻨﺎﻣﻬﺎي‪ :‬اﻟﻤﻘﺎﺑﺴﺎت‪ ،‬اﻻﻣﺘﺎع واﻟﻤﻮاﻧﺴﺘﺔ‪ ،‬اﻟﺼﺪﻳﻖ واﻟﺼﺪاﻗﺔ‪ .‬اﺑﻮﺣﻴﺎن در‬

‫ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي ﺧﻮد ﻓﺮاوان از اﺳﺘﺎدش ﻳﺎد ﻛﺮده و اﻓﺎﺿﺎت او را ﺑﺎزﮔﻮ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺑﻦاﻟﻨﺪﻳﻢ و اﺑﻦ اﻟﻘﻔﻄﻲ و اﺑﻦ اﺑﻲ اﺻﻴﺒﻌﻪ ﻫﻤﻪ از اﺑﻮﺳﻠﻴﻤﺎن ﻳﺎد ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻄﻮر ﻣﺨﺘﺼﺮ‪ ،‬و اﻟﺒﺘﻪ اﺑﻦ‬
‫اﻟﻘﻔﻄﻲ ﻣﻔﺼﻠﺘﺮ ﺑﺤﺚ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﻣﻌﺘﺮﻳﻦ ﺑﺤﺚ درﺑﺎره اﺑﻮﺳﻠﻴﻤﺎن ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﺣﻮم ﻣﺤﻤﺪ‬

‫ﻗﺰوﻳﻨﻲ در ﺟﻠﺪ دوم ﺑﻴﺴﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ)ﺻﻔﺤﺎت‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄ ‪‬ﻬﺮ‬ ‫‪469‬‬

‫‪www.nasimemotahar.com‬‬

‫ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ‪.‬‬