Page 478 - خدمات متقابل ایران و اسلام
P. 478
و اﻋﺪاد ﻋﻘﻮل و اﻓﻼك و ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺒﺪﻋﺎت ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﻌﺸﻮق ﺣﻜﻤﺎ ﺑﻮده وﻟﻲ از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﺎرﻳﺦ
وﻓﺎﺗﺶ دﻗﻴﻘﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ،اﺣﺘﻤﺎﻻ در ﺣﺪود 450ﺑﻮده اﺳﺖ)(1
- 2اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﺑﻬﻤﻨﻴﺎرﺑﻦ ﻣﺮزﺑﺎن آذرﺑﺎﻳﺠﺎﻧﻲ .ﻣﺠﻮﺳﻲ ﺑﻮد ،و ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﺪ ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﻳﻦ ﺷﺎﮔﺮدان ﺑﻮﻋﻠﻲ
اﺳﺖ ،ﺷﻬﺮت ﺑﻬﻤﻨﻴﺎر ﻳﻜﻲ ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﺳﺌﻮاﻻت ﻓﺮاواﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺑﻮﻋﻠﻲ ﻛﺮده و ﺑﻮﻋﻠﻲ ﺟﻮاب داده اﺳﺖ،
ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺘﺎب ﻣﺒﺎﺣﺜﺎت ﺷﻴﺦ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﺌﻮاﻻت ﺑﻬﻤﻨﻴﺎر اﺳﺖ .دﻳﮕﺮ ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻌﺮوفاﻟﺘﺤﺼﻴﻞ اﺳﺖ
ﻛﻪ ﻣﻜﺮر در ﻛﺘﺐ ﻓﻠﺴﻔﻪ از او ﻳﺎد ﻣﻲﺷﻮد .ﺻﺪراﻟﻤﺘﺎﻟﻬﻴﻦ در اﺳﻔﺎر ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ از آن ﻛﺘﺎب و دو
ﻧﻮﺑﺖ از ﻛﺘﺎﺑﻲ از او ﺑﻨﺎم)اﻟﺒﻬﺠﺔ واﻟﺴﻌﺎده( ﻧﻘﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ .ﻛﺘﺎب اﻟﺘﺤﺼﻴﻞ اﺧﻴﺮا درﺟﺰء ﻧﺸﺮﻳﺎت داﻧﺸﻜﺪه
اﻟﻬﻴﺎت و ﻣﻌﺎرف اﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎ ﺗﺼﺤﻴﺢ و ﺗﻌﻠﻴﻖ اﻳﻦ ﺟﺎﻧﺐ ﭼﺎپ ﺷﺪ .ﺑﻬﻤﻨﻴﺎر در ﺳﺎل 458درﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ.
- 3اﺑﻮﻋﺒﻴﺪ ،ﻋﺒﺪاﻟﻮاﺣﺪ ﺟﻮزﺟﺎﻧﻲ ،ﺷﺎﮔﺮد و ﻣﺮﻳﺪ و ﻣﻼزم ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﻳﺎ ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺠﺴﺎﻟﻪ ﺑﻮﻋﻠﻲ .ﻫﻤﺎن
ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺰارش زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻮﻋﻠﻲ را ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﺮد.
ﺑﻮﻋﻠﻲ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ و ﻧﮕﻬﺪاري آﺛﺎر ﺧﻮد ﻫﻤﺖ ﻧﻤﻲﮔﻤﺎﺷﺖ .در ﭘﻴﺶآﻣﺪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ رﺳﺎﻟﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﺼﺮ ﻳﺎ
ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﻲﻧﻮﺷﺖ و ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﻣﻲداد ﺑﺪون آﻧﻜﻪ ﻧﺴﺨﻪاي از آن ﻧﮕﻬﺪاري ﻛﻨﺪ ،ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺤﻔﻮظ ﻣﺎﻧﺪن
ﻗﺴﻤﺘﻲ از آﺛﺎر ﺷﻴﺦ ﻣﺮﻫﻮن ﻫﻤﺖ اﺑﻮﻋﺒﻴﺪ اﺳﺖ .ﺑﺨﺶ رﻳﺎﺿﻲ ﻛﺘﺎب ﻧﺠﺎت و ﻛﺘﺎب داﻧﺸﻨﺎﻣﻪ ﻋﻼﺋﻲ
وﺳﻴﻠﻪ او ﺗﻜﻤﻴﻞ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ) (2از زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ اﺑﻮﻋﺒﻴﺪ ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ اﻃﻼﻋﻲ ﻧﺪارﻳﻢ.
- 4اﺑﻮﻣﻨﺼﻮر ،ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ ﻃﺎﻫﺮ ﺑﻦ زﻳﻠﻪ اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ .ﺑﻨﺎﺑﺮ ﻧﻘﻞ ﺗﺘﻤﻪ ﺻﻮان اﻟﺤﻜﻤﺔ ﺷﻔﺎي ﺷﻴﺦ را ﻣﺨﺘﺼﺮ
ﻛﺮد و رﺳﺎﻟﻪ ﺣﻲ ﺑﻦ ﻳﻘﻈﺎن او را ﺷﺮح ﻛﺮد و ﻛﺘﺎﺑﻲ در ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻧﻤﻮد و در ﻓﻦ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ
ﺑﻮد و ﺑﻌﺪ از ﺑﻴﺴﺖ و دو ﺳﺎل ﻛﻪ از وﻓﺎت اﺳﺘﺎدش ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ)ﻳﻌﻨﻲ در ﺳﺎل (450درﮔﺬﺷﺖ .اﺑﻦ زﻳﻠﻪ
از ﻛﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺣﻴﺎﻧﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻬﻤﻨﻴﺎر از ﺷﻴﺦ ﺳﺌﻮاﻻﺗﻲ ﻛﺮده و ﺷﻴﺦ ﺟﻮاب داده اﺳﺖ .ﮔﻮﻳﻨﺪ):ﻛﺘﺎب
ﻣﺒﺎﺣﺜﺎت( در اﺻﻞ ﺳﺌﻮاﻻﺗﻲ ﺑﻮده از ﺑﻬﻤﻨﻴﺎر و ﻛﻤﻲ از اﺑﻦ زﻳﻠﻪ و ﻛﻤﺘﺮي از دﻳﮕﺮان().(3
ﺑﻮﻋﻠﻲ ﺷﺎﮔﺮدان دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ،ﻛﻪ ﻣﺎ از ذﻛﺮ آﻧﻬﺎ ﺧﻮدداري ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ:
اﻣﺎ اﻓﺮاد دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﻛﻪ ﺷﺎﮔﺮد ﺷﻴﺦ ﻧﺒﻮدهاﻧﺪ:
ﭘﺎورﻗﻲ:
) (1ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ ﺑﺪوي ﺑﺮ ﺗﻌﻠﻴﻘﺎت اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ ﺻﻔﺤﻪ8 .
) (2ﺟﺰوه ﺗﻜﻠﻴﻔﻲ آﻗﺎي ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻦ اﺣﻤﺪي ﻋﻠﻮن آﺑﺎدي در ﺳﺎل اول دوره دﻛﺘﺮاي داﻧﺸﻜﺪه اﻟﻬﻴﺎت.
) (3ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ ﺑﺪوي ،ارﺳﻄﻮ ﻋﻨﺪاﻟﻌﺮب.
ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺴﻴﻢ ﻣﻄﻬﺮ 477
www.nasimemotahar.com
ﻟﻄﻔ ًﺎ ﻧﻮاﻗﺺ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻲ را اﻃﻼع دﻫﻴﺪ.
