Page 60 - Бат хааны байлдан дагуулал

Тэргүүн бүлэг

Нэгдүгээр аян дайн: Зүүн-Хойд Оросыг байлдан эзэлсэн нь

Их аян дайнд бэлтгэсэн нь (1235)

онд Онон мөрний хөвөөнд их хуралдай чуулжээ. Алтан улсыг

байлдан эзэлж, эцэг Чингисийн гэрээсийг биелүүлснээ дүгнүүлж,
команчуудыг бүрмөсөн устгаж, Оросын вант улсууд хийгээд Нар
жаргах буюу Баруун зүгийн орнуудыг Алтан ургийн хаадын нэгдсэн
хүчээр байлдан дагуулах асуудлыг их хуралдайгаар хэлэлцэн, эцэслэн
шийдвэрлэсэн байна. Энэ тухай Персийн түүхч Жувейни: «Эрх чөлөө

хийгээд хүн амынхаа тоогоор омогшдог Булгар, Ас, Оросыг байлдан
дагуулахаар шийдвэрлэв»[45] гэж бичсэн байдаг.

Их хуралдайн өмнөхөн зүрчид угсааны хаадын Алтан улс мөхөж,
Хойд Хятад тэр чигээрээ монголчуудын мэдэлд орсон, түүнчлэн Перс

руу хөдөлсөн Чурмаган ноёнд бут цохигдсон Желал ад-Дин курдууд
руу амь зулбан зугатаад, тэндээ 1231 онд өөрийг нь таниагүй
дээрэмчдийн гарт алагдсан нь[46] 1229 оны хуралдайгаар төлөвлөсөн
гурав дахь зорилгодоо шилжих урьдач нөхцөлийг бүрдүүлжээ.
Хэдийгээр сүүлчийн хорезмшахын хөвгүүн урьдын адил

монголчуудад бодит аюул заналхийлэл учруулж чадахаа нэгэнт
өнгөрсөн ч мэдээж амьд Желал ад-Динаас үхсэн Желал ад-Дин дээр
юм.

Орос болон Европын орнуудыг эзлэх нь 1222-1223 оны довтолгооны
өмнө яригдсан асуудал байлаа. Мөн Баруун зүгт шинээр эзлэгдсэн

орнууд Зүчи хааны мэдэлд шилжих нь тодорхой болсон байв. 1235 оны
хуралдайгаар Оросын ванлигуудыг дайлаар хөдлөх их цэргийн
толгойлогчоор Чингис хааны гэрээс ёсоор баруун зүгийн нутгийг
эзэмшилдээ авсан Зүчийн хоёрдугаар хөвгүүн Батыг (1208-1256)

Өгөдэй хаан томилжээ.

Мөн «Энэ аянд мордсон бүх хөвгүүд ноёдыг Бат ахлан захиртугай!
гэж зарлиг болов. Гол улсаас [Монголоос] гарсан цэргийг Гүюг