Page 236 - รายงานการวิจัย การพัฒนารูปแบบดูแลสุขภาพผู้สูงอายุด้วยหลักพุทธธรรม วัดสุคนธาราม อำเภอบางซ้าย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา.

222

6. การนอน เปนการพักผอนรางกายที่ดีที่สุด คนทุกคนตองการนอนหลับเพื่อเปนการพัก
และเตรียมความพรอมของรางกาย การนอนหลับของคน จะเปนวงจร แตละวงนาน 90-100 นาที ซึ่ง
แตละชวงวงจร จะมีระบบการหลับ 4 ระยะ
ระยะที่ 1 เตรียมหลับ คือเริ่มจากเขานอนแลวหลับตา กลามเนื้อคลายความเครียดหายใจ

สม่ําเสมอ ระยะเวลานี้เวลาไมเกิน 2-3 นาที
ระยะที่ 2 เคลิ้ม เปนระยะเขาสูภวังค มีโอกาสสะดุงตื่น หรือตกใจตื่นไดงายถามีสิ่งเรา
ระยะนี้บางคนจะรูสึกเหมือนครึ่งหลับ ครึ่งตื่น และมีอาการสะดุง
ระยะที่ 3 หลับ เปนระยะที่รางกายและจิตใจสงบนิ่ง การทํางานของอวัยวะภายนอกการ

ควบคุมของจิตสํานึกจะเปนอยางชาๆชีพจรจะเตนชาลง การหายใจชาลง แตยังคงสภาพความพรอม
ทางสรีระโดยนัยในขณะหลับ
ระยะที 4 หลับสนิท เปนระยะที่มีการหลับสมบูรณ รางกายผอนคลายเต็มที่ เกิดขึ้น
หลังจากผานระยะที่ 3

การนอนของผูสูงอายุ
ชวงเวลาและระยะเวลาการนอนหลับจะเปลี่ยนไปตามอายุ คนเราจะใชเวลาสวนใหญของ
แตละวันไปกับการนอนหลับ เมื่อสูงอายุนิสัยการนอนก็เปลี่ยนไป บางคนเขานอนหัวค่ําตื่นแตเชามืด

บางคนนอนดึก แลวตื่นเชาธรรมดา ซึ่งผูสูงอายุสวนใหญจะมีชวงการหลับที่มีลูกตาเคลื่อนไหวมากขึ้น
อัตราชวงการหลับธรรมดาจะลดลง ฉะนั้นผูสูงอายุจึงตื่นงายเพราะชวงหลับที่ลูกตาเคลื่อนไหวรวดเร็ว
เปนชวงที่คนพรอมจะตื่นได แบบแผนการนอนของผูสูงอายุจะเปลี่ยนทั้งดานปริมาณและคุณภาพ
กลาวคือระยะชั่วโมงการนอนสั้น ตื่นงาย หลับยาก และชอบงีบตอนกลางวัน ลักษณะการนอนหลับ
เชนนี้ทําใหผูสูงอายุเปลี่ยนมาใชการงีบในเวลากลางวันเปนการชดเชย

การสงเสริมที่จะชวยใหนอนหลับสบายสําหรับผูสูงอายุมีหลายวิธี ประกอบกันตามความ
เหมาะสม กลาวคือ
- อาบน้ําอุนกอนเขานอน

- ดื่มเครื่องดื่มอุนๆกอนเขานอน
- ฝกการออกกําลังกายที่ผอนคลายความเครียด
- ไมควรกินยานอนหลับหรือยาระงับประสาทโดยไมจําเปน
- กินอาหารที่ใหแคลอรี่เพียงพอกับรางกาย จะชวยใหหลับไดนาน อาหารโปรตีน เชน นม

ถั่วเหลือง ปลา มีสวนชวยทําใหหลับสบาย
- ทําจิตใจใหสบายกอนเขานอนดวยการสวดมนตหรือทําสมาธิ
การตรวจสุขภาพ
การตรวจสุขภาพจึงเปนกิจกรรมสําคัญประการหนึ่งของการตรวจสุขภาพดวยตนเองของ

ผูสูงอายุ โดยตองตรวจสอบสุขภาพอยางสม่ําเสมอทุกป การพบแพทยเพื่อตรวจรางกายควรทําอยาง
สม่ําเสมอ ตั้งแตเริ่มยางเขาสูวัยกลางคน เพราะการตรวจรางกายทําใหเราไดรูจักสภาพรางกายของ
ตนเองมากขึ้น และยังเปนการตรวจคนสมุฏฐานของโรคระยะแรกไดดวย ทําใหสามารถปองกัน รักษา
และบําบัดไดทันทวงที

ผูสูงอายุควรมีการตรวจรางกายปละ 1 ครั้ง สิ่งที่ตรวจคือ