Page 25 - STK Mot so van de co ban ve che dinh cac giai doan co y thuc hien toi pham va dong pham trong LHS VN

24

hoặc phạm tội chƣa đạt chƣa hoàn thành. Nếu ngƣời phạm tội đang ở giai

đoạn chƣa đạt đã hoàn thành thì không còn cơ hội để thực hiện việc tự ý nửa
chừng chấm dứt việc phạm tội nữa, bởi chƣa đạt đã hoàn thành, về bản chất,

nguy hiểm hơn chƣa đạt chƣa hoàn thành. Vì vậy, tự ý nửa chừng không đƣợc
đặt ra nếu ngƣời phạm tội ở giai đoạn phạm tội chƣa đạt đã hoàn thành.

- Căn cứ vào tính chất đặc biệt của nguyên nhân dẫn đến việc chƣa đạt,

phạm tội chƣa đạt có thể chia thành trƣờng hợp phạm tội chƣa đạt vô hiệu và
các trƣờng hợp chƣa đạt khác.

Phạm tội chƣa đạt vô hiệu là trƣờng hợp phạm tội chƣa đạt mà nguyên

nhân khách quan của việc chƣa đạt gắn với công cụ, phƣơng tiện phạm tội và
với đối tƣợng tác động của tội phạm.

Có hai trƣờng hợp phạm tội chƣa đạt vô hiệu:

Trường hợp thứ nhất: phạm tội chƣa đạt gắn với đối tƣợng tác động của
tội phạm. Đây là trƣờng hợp phạm tội chƣa đạt mà chủ thể đã thực hiện hành

vi nhằm gây thiệt hại cho khách thể nhƣng thực tế không thể gây thiệt hại vì
không có đối tƣợng tác động (ví dụ mở trộm két sắt định lấy tiền nhƣng trong

két không có tiền) hoặc đối tƣợng tác động không có tính chất mà ngƣời

phạm tội tƣởng là có (đƣa hối lộ cho ngƣời tƣởng là có chức vụ, quyền hạn
nhằm trốn tội nhƣng lại đƣa nhầm cho ngƣời không có chức vụ quyền hạn).

Trường hợp thứ hai: phạm tội chƣa đạt do chủ thể đã sử dụng nhầm

công cụ, phƣơng tiện. Đây là trƣờng hợp ngƣời phạm tội muốn sử dụng công
cụ, phƣơng tiện có khả năng gây ra hậu quả của cấu thành tội phạm nhƣng

thực tế công cụ, phƣơng tiện mà ngƣời phạm tội đã sử dụng không có khả
năng đó (nhƣ dùng thuốc độc để giết ngƣời nhƣng không gây chết ngƣời đƣợc

vì thuốc độc giả). Cần phân biệt trƣờng hợp này với trƣờng hợp trong đó chủ
thể đã dùng những công cụ, phƣơng tiện rõ ràng là không thể gây thiệt hại

đƣợc cho khách thể của tội phạm. Ví dụ: do mê tín nên đã dùng bùa, ngải để
giết ngƣời đây không phải là trƣờng hợp phạm tội giết ngƣời.

Phạm tội chƣa đạt vô hiệu tuy đƣợc coi là trƣờng hợp mang tính đặc
thù trong nghiên cứu khoa học nhƣng cũng là một trong các trƣờng hợp phạm

tội chƣa đạt, nguyên nhân dẫn đến phạm tội chƣa đạt cũng do nguyên nhân
khách quan. Do đó vấn đề trách nhiệm hình sự của chƣa đạt vô hiệu cũng

giống nhƣ các trƣờng hợp phạm tội chƣa đạt khác mà không có điều luật riêng
quy định về trƣờng hợp này.