Page 34 - STK Mot so van de co ban ve che dinh cac giai doan co y thuc hien toi pham va dong pham trong LHS VN
P. 34
33
những dấu hiệu thuộc mặt khách quan đƣợc phản ánh trong cấu thành tội
phạm. Vì vậy, hành vi của ngƣời phạm tội chƣa chứa đựng đầy đủ tính nguy
hiểm cho xã hội của loại tội mà họ thực hiện. Do đó, ở thời điểm này nếu
ngƣời phạm tội tự mình chấm dứt hành vi phạm tội thì có thể đƣợc coi là tự ý
nửa chừng chấm dứt việc phạm tội.
Khi tội phạm ở giai đoạn chƣa đạt đã hoàn thành thì cũng có nghĩa là
ngƣời phạm tội đã thực hiện hết những hành vi mà mình mong muốn, ý thức
chủ quan ngƣời phạm tội cho rằng với những hành vi mà mình đã thực hiện
thì hậu quả của tội phạm tất yếu sẽ xảy ra. Nhƣ vậy, việc chủ thể dừng lại
không thực hiện tiếp tội phạm rõ ràng không ngăn chặn đƣợc hậu quả nguy
hiểm cho xã hội xảy ra. Chính vì vậy không thể có việc tự ý nửa chừng chấm
dứt việc phạm tội tại thời điểm phạm tội chƣa đạt đã hoàn thành.
Khi tội phạm hoàn thành thì cũng không thể có tự ý nửa chừng chấm
dứt việc phạm tội đƣợc, vì khi đó hành vi phạm tội đã thỏa mãn hết các dấu
hiệu thuộc mặt khách quan đƣợc phản ánh cấu thành tội phạm, lúc này hành
vi của ngƣời phạm tội đã thể hiện đầy đủ tính chất nguy hiểm cho xã hội của
tội phạm đã thực hiện. Do đó, việc dừng lại không thực hiện tiếp tội phạm tại
thời điểm này không làm thay đổi tính chất nguy hiểm của hành vi phạm tội
đã thực hiện. Hành vi chủ động ngăn chặn không cho hậu quả tội phạm xảy ra
hoặc tự động khôi phục lại tình trạng cũ, hoặc hành vi tự thú sau khi tội phạm
hoàn thành đều không đƣợc thừa nhận là tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm
tội, nhƣng những trƣờng hợp này đều đƣợc coi là một dấu hiệu để giảm nhẹ
trách nhiệm hình sự khi quyết định hình phạt đối với ngƣời phạm tội.
Chính vì vậy, việc chấm dứt không thực hiện tiếp tội phạm phải xảy ra
khi tội phạm đang ở giai đoạn chuẩn bị phạm tội hoặc ở giai đoạn phạm tội
chƣa đạt chƣa hoàn thành nhƣ trên là có cơ sở và cần thiết.
Nhƣ vậy, khi xem xét một vụ án có vấn đề tự ý nửa chừng chấm dứt
việc phạm tội hay không thì trƣớc hết phải xem xét ngƣời phạm tội đã dừng
việc thực hiện hành vi phạm tội ở giai đoạn nào. Nếu tội phạm đƣợc thực hiện
ở giai đoạn phạm tội chƣa đạt đã hoàn thành hoặc tội phạm hoàn thành thì
mặc dù ngƣời phạm tội có tự ý dừng lại không thực hiện nữa cũng không
đƣợc coi là tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội.
b. Việc chấm dứt không thực hiện tiếp tội phạm phải là tự nguyện và
dứt khoát