Page 37 - STK Mot so van de co ban ve che dinh cac giai doan co y thuc hien toi pham va dong pham trong LHS VN
P. 37
36
hành vi phạm tội đã thỏa mãn hết các dấu hiệu đƣợc mô tả trong cấu thành tội
phạm, khi đó hành vi phạm tội đã có đủ các dấu hiệu phản ánh đầy đủ tính
chất nguy hiểm cho xã hội của loại tội phạm đó. Chính vì thế, các dấu hiệu
của tội phạm trong giai đoạn này khác hoàn toàn so với hành vi tự ý nửa
chừng chấm dứt việc phạm tội, vì vậy vấn đề so sánh tự ý nửa chừng chấm
dứt việc phạm tội với giai đoạn tội phạm hoàn thành sẽ không đƣợc đặt ra.
a. So sánh tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội với chuẩn bị
phạm tội
Khi so sánh chế định tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội với
trƣờng hợp phạm tội ở giai đoạn chuẩn bị phạm tội, điểm chung đầu tiên phải
nói đến là về mặt khách quan, cả hai trƣờng hợp này đều có hành vi nguy
hiểm đáng kể cho xã hội, tội phạm đều không thực hiện đến cùng. Chính vì
vậy điểm giống nhau thứ hai là trong cả hai trƣờng hợp này thì hậu quả của
tội phạm đều không xảy ra. Về mặt chủ quan thì trong cả hai trƣờng hợp đều
chỉ đƣợc đặt ra với lỗi cố ý trực tiếp, không đƣợc đặt ra với lỗi cố ý gián tiếp
và lỗi vô ý.
Chuẩn bị phạm tội đƣợc thể hiện ở việc tìm kiếm, sửa soạn công cụ,
phƣơng tiện hoặc tạo ra những điều kiện cần thiết khác để thực hiện tội phạm.
Tức giai đoạn này, khách thể của tội phạm chƣa bị hành vi phạm tội xâm hại
đến, ở giai đoạn này ngƣời phạm tội chỉ có những hành vi tạo ra những điều
kiện thuận lợi cho việc xâm hại khách thể của tội phạm. Cũng giống ở giai
đoạn này, việc ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội khi tội phạm đang ở giai
đoạn chuẩn bị phạm tội thì khách thể của tội phạm cũng chƣa bị xâm hại.
Nhƣng điểm khác nhau ở đây đó là nguyên nhân nào dẫn tới việc chấm dứt
của tội phạm. Trong trƣờng hợp phạm tội ở giai đoạn chuẩn bị phạm tội thì
việc dừng lại không thực hiện tiếp tội phạm là do những nguyên nhân khách
quan. Còn đối với trƣờng hợp tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội thì việc
chấm dứt hành vi phạm tội là do tự bản thân ngƣời phạm tội tự nguyện chấm
dứt hành vi của mình cho dù họ biết rằng không có gì ngăn cản họ tiếp tục
thực hiện tội phạm và có thể thực hiện tội phạm đƣợc đến cùng.
Vấn đề trách nhiệm hình sự trong hai trƣờng hợp này có sự khác nhau
đƣợc thể hiện rõ trong quy định của Điều 14 và Điều 16 Bộ luật hình sự năm
2015, cụ thể:
