Page 23 - Connect with respect: preventing gender-based violence in schools; classroom programme for students in early secondary school (ages 11-14); 2016

ความเชื่อมโยงระหว่างเพศภาวะกับความรุนแรง: ความรุนแรงบนฐานเพศภาวะ

ึ
ึ
ควำมรุนแรงบนฐำนเพศภำวะถือเป็นควำมรุนแรงระหว่ำงบุคคลประเภทหน่ง ซ่งเป็นกำรกระท�ำรุนแรงรูปแบบต่ำงๆต่อเป้ำหมำยท่เป็นคนบำงคนหรือบำงกลุ่มด้วยเหตุแห่งเพศภำวะ
ี
กล่ำวคือ พฤติกรรมหรือกำรกระท�ำใดๆ ที่มุ่งให้เป็นผลหรืออำจจะเป็นผลให้เกิดกำรบำดเจ็บเสียหำยหรือทุกข์ทรมำน ทั้งทำงร่ำงกำย จิตใจ และทำงเพศแก่คนบำงคน (ผู้ชำย ผู้หญิง 1
คนเพศก�ำกวม หรือคนข้ำมเพศ) โดยเกิดขึ้นจำกควำมคำดหวังในเรื่องบทบำทหญิงชำยและภำพเหมำรวมทำงเพศภำวะ ส่วนที่
ควำมรุนแรงบนฐำนเพศภำวะมีควำมเกี่ยวข้องสัมพันธ์กับกำรจัดสรรแบ่งปันอ�ำนำจที่ไม่เท่ำกัน ตำมปกติมนุษย์จะใช้อ�ำนำจโดยกำรเข้ำควบคุมทรัพยำกรควำมคิดและควำมรู้ ซึ่งอำจจะ
ใช้ไปในทำงบวกหรือทำงลบก็ได้ [50, 51] ยกตัวอย่ำงเช่นผู้ที่มีอ�ำนำจบำงคนอำจตัดสินใจใช้อ�ำนำจของตนสรรค์สร้ำงกำรเปลี่ยนแปลงในทำงบวกก็ได้แต่ก็อำจมีกำรใช้อ�ำนำจหน้ำที่โดย
ี
ั
ึ
มิชอบได้เช่นกัน ซ่งควำมรุนแรงบนฐำนเพศภำวะก็คือกำรใช้อ�ำนำจในทำงท่ผิดน่นเอง โดยอำจอยู่ในรูปของกำรใช้ก�ำลังอ�ำนำจทำงร่ำงกำยโดยมิชอบ อันได้แก่ กำรกระท�ำรุนแรงทำง
ุ
ั
ึ
ู
ิ
ื
่
ี
ิ
ิ
้
่
ื
ร่ำงกำย (เช่น ทบตี ผลก หรือตบ) หรืออำจเกิดข้นในรปของกำรใช้อทธิพลทำงดำนจตใจหรืออำรมณ์โดยมิชอบ เช่น เมอบำงคนโน้มน้ำวชักจูง หรือกล่อมให้ผู้อนท�ำส่งท่ขัดกับผลประโยชน์
ื
ของตนหรือละเมิดสิทธิหรือควบคุมผู้อ่นโดยท�ำให้กลัว [50] ในหลำยๆ สังคม ผู้หญิงถูกสอนว่ำจะต้องยอมอยู่ในอำณัติของผู้ชำย ท�ำให้ผู้หญิงถูกลดทอนอ�ำนำจลง ส่วนคนข้ำมเพศโดยท่วไป
ั
ก็จะมีอ�ำนำจน้อยกว่ำอยู่แล้ว นี่เป็นเพรำะเขำมีลักษณะที่ไม่เป็นไปตำมบรรทัดฐำนทำงเพศตำมแบบแผนทั่วไปนั่นเอง
ตัวอย่ำงควำมรุนแรงบนฐำนเพศภำวะมีดังต่อไปนี้
• ความรุนแรงทางร่างกาย – สำมีทุบตีภรรยำเพรำะใช้เงินโดยไม่ขออนุญำตจำกตนก่อน
• ความรุนแรงทางวาจา – ป้ำพูดจำกระแนะกระแหนค่อนแคะหลำนสำวว่ำสนใจแต่เรื่องเรียน ถำกถำงหลำนว่ำคงไม่มีใครอยำกเอำไปท�ำภรรยำเพรำะเรียนเก่งเกินไป
• ความรุนแรงทางจิตใจ – เด็กผู้ชำยกลุ่มหนึ่งไม่ยอมให้เพื่อนอีกคนเข้ำกลุ่มด้วยและชอบขโมยข้ำวเขำไป เพรำะคิดว่ำเขำมีลักษณะท่ำทำงอ้อนแอ้นเหมือนผู้หญิง
• ความรุนแรงทางเพศ – เด็กผู้ชำยตะโกนกระเซ้ำเย้ำแหย่เด็กสำวที่เดินผ่ำนไปมำตำมท้องถนนด้วยถ้อยค�ำสัปดนลำมกหรือลวนลำมโดยแอบแตะเนื้อต้องตัวระหว่ำงที่
เด็กสำวเดินออกจำกประตูโรงเรียน
ควำมชุกของเหตุกำรณ์ควำมรุนแรงบนฐำนเพศภำวะจะแตกต่ำงกันไปในแต่ละประเทศ รวมท้งระหว่ำงกลุ่มต่ำงๆ ภำยในประเทศใดประเทศหน่ง หำกแจกแจงข้อมูลภำยในประเทศแล้ว
ึ
ั
่
ี
็
ี
ี
ื
ิ
ี
ู
็
ื
ู
ุ
มกจะพบบ่อยๆ ว่ำ เดกผ้หญิงในท้องท่ชนบทและเดกผ้หญงฐำนะยำกจนคอกลุ่มทมควำมเส่ยงสูงกว่ำคนอ่นในกำรเผชญเหตุกำรณ์ควำมรนแรงบนฐำนเพศภำวะ ส่วนคนข้ำมเพศและ
ิ
ั
ี
ี
ี
ี
ี
คนรักเพศเดียวกันก็เป็นกลุ่มท่เผชิญเหตุกำรณ์ควำมรุนแรงบนฐำนเพศภำวะในอัตรำท่สูงกว่ำคนเพศอ่น ท้งน้ข้อมูลสำรสนเทศท่เก่ยวข้องกับควำมรุนแรงบนฐำนเพศภำวะอำจเก็บรวบรวม
ื
ั
ได้ยำก เนื่องจำกคนมักจะลังเลว่ำควรไปรำยงำนว่ำตนเองคือผู้ก่อเหตุหรือเป็นผู้ประสบเหตุกำรณ์ควำมรุนแรงดีหรือไม่ นั่นจึงหมำยควำมว่ำข้อมูลที่มีอยู่ในปัจจุบันอำจเป็นตัวแทนของ
ี
ี
ประชำกรท่เฉพำะเจำะจงเพียงกลุ่มใดกลุ่มหน่งเท่ำน้น (เช่นเด็กผู้หญิงเทียบกับเด็กผู้ชำยหรือไม่ก็สตรีเทียบกับเด็กและเยำวชน) หรือควำมรุนแรงท่เฉพำะเจำะจงเพียงประเภทใดประเภทหน่ง ึ
ั
ึ
ิ
ั
เท่ำน้น จึงท�ำให้เกิดช่องว่ำงทำงข้อมูลอันส�ำคัญ โดยเฉพำะอย่ำงย่งเม่อกล่ำวถึงประเด็นอ่อนไหวเปรำะบำง เช่น ควำมรุนแรงทำงเพศหรือควำมรุนแรงต่อคนข้ำมเพศ เพรำะข้อมูลประเภทน ี ้
ื
มีควำมไวทำงจริยธรรมสูงส�ำหรับกำรเก็บรวบรวมข้อมูล(เช่นคนอำจจะกลัวกำรถูกไล่ท�ำร้ำย ถูกตำมเบียดเบียนหำกเปิดเผยพฤติกรรมบำงอย่ำงหรือกำรบ่งชี้ตัวตนของบำงคน)
คำ�ชี้แจงและข้อแนะนำ�สำ�หรับครูอ�จ�รย์และผู้บริห�รสถ�นศึกษ� 19