Page 72 - Connect with respect: preventing gender-based violence in schools; classroom programme for students in early secondary school (ages 11-14); 2016

่
ี
กิจกรรมท 6: เพศวิถีกับการตีตรา
ึ
ี
ี
หัวข้อที่ อีกกลุ่มหน่งท่ต้องเผชิญกำรเลือกปฏิบัติก็คือคนท่มีเพศก�ำกวม ค�ำว่ำ เพศก�ำกวม
2 ขั้นตอนการสอน เป็นค�ำที่ใช้อธิบำยบุคคลที่มีคุณลักษณะตัวบ่งชีควำมเป็นเพศสรีระไม่ชัดเจน
กิจกรรมที่ 1. อธิบำยให้นักเรียนฟังว่ำ คนบำงจ�ำพวกต้องเผชิญกำรเลือกปฏิบัติอย่ำงรุนแรง เป็นบุคคลท่มีลักษณะทำงกำยวิภำคของเพศสรีระแตกต่ำงจำกลักษณะทำงกำยวิภำค
ี
เพศชำยหรือเพศหญิงทั่วไป กล่ำวคือมีเพศก�ำเนิดไม่ชัดเจนว่ำเป็นชำยหรือเป็นหญิง
6 หลำยรูปแบบเพรำะสำเหตุจำกเพศภำวะ สถิติท่วโลกพบว่ำผู้หญิงคือกลุ่มคนท่มักต้อง แต่มีลักษณะปนกันทั้งเพศชำยและเพศหญิง ดังนั้นจึงจ�ำแนกเป็นเพศเฉพำะ เรียกว่ำ
ี
ั
เผชิญกำรเลือกปฏิบัติและกำรกีดกันโอกำส ซ่งในบำงพ้นท่จะเกิดข้นอย่ำงร้ำยแรง
ี
ึ
ึ
ื
ั
ึ
ี
ี
กว่ำท่อ่นๆ ครูให้นักเรียนยกตัวอย่ำงรูปแบบกำรเลือกปฏิบัติท่ผู้หญิงต้องเผชิญ (โปรด เพศก�ำกวม ซ่งไม่ใช่ควำมเจ็บป่วย แต่เป็นลักษณะเพศก�ำเนิดของบุคคล ท้งน้ คนเพศ
ี
ื
ึ
ก�ำกวมมักจะต้องเผชิญกับกำรตีตรำและกำรเลือกปฏิบัติ ซ่งส่วนหน่งน้นเป็นเพรำะ
ั
ึ
25 นาที อ้ำงอิงเอกสำรสรุปข้อมูลส�ำคัญทำงเพศเพื่อช่วยในกำรอธิบำย ทั้งนี้ รำยละเอียดใน หลำยคนยังไม่เข้ำใจว่ำมีเพศน่อยู่ด้วย ท�ำให้คนกลุ่มน้มักจะถูกเข้ำใจผิดว่ำมีอำกำร
ี
ี
ภำคผนวกน�ำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับกำรเลือกปฏิบัติต่อสตรีในประเทศต่ำงๆ ทั่วโลก)
ื
เจ็บป่วยหรือเป็นโรค หรือต้องรู้สึกอับอำย เม่อต้องพยำยำมปกปิดหรือฝืนเป็นอีกคนหน่ง
ึ
ิ
่
ื
้
้
ิ
่
�
ิ
ิ
ี
้
ิ
ั
ู
ั
ิ
ี
ี
จุดประสงค์ 2. ครอธบำยใหนกเรยนเขำใจเพมเตมวำ คนบำงจำพวกตองเผชญกำรเลอกปฏบตเพรำะ แทนท่จะได้เป็นคนท่ตนรู้สึกภำคภูมิใจและยอมรับควำมเป็นตัวตนของตัวเอง คนข้ำม
ี
ื
ื
ั
การเรียนรู้ สำเหตุท่มีพ้นฐำนจำก ‘วิถีทำงเพศ’ โดยให้ควำมหมำยของค�ำว่ำ วิถีทำงเพศ ว่ำหมำยถึง เพศน้นก็ควรได้รับกำรปฏิบัติด้วยควำมเคำรพเช่นเดียวกับคนอ่นๆ เพรำะกำรตีตรำ
ื
ึ
ี
ี
ในกิจกรรมนี้นักเรียนจะ ค�ำศัพท์ท่ใช้อธิบำยควำมรู้สึกรักใคร่เสน่หำต่อผู้อ่น ซ่งอำจเป็นคนท่มีเพศภำวะตรง และกำรเลือกปฏิบัติล้วนแต่ส่งผลเสียต่อกำรเรียน กำรจ้ำงงำน สุขภำพ และควำม
ื
ี
ได้: ข้ำมหรือเดียวกันกับตน หรือคนท่มีอัตลักษณ์ทำงเพศภำวะอ่นก็ได้ บำงคนอำจมีควำม อยู่ดีมีสุขของคนทุกคน
• สร้ำงควำมตระหนัก รู้สึกสนใจคนที่มีเพศภำวะตรงข้ำมกับตน ซึ่งจะเรียกว่ำคนรักต่ำงเพศ ส่วนบำงคนก็
ว่ำกำรเลือกปฏิบัติ จะมีควำมรู้สึกสนใจคนท่มีเพศภำวะเดียวกันกับตน ซ่งมักจะเรียกว่ำคนรักเพศเดียวกัน จุดเน้นส�าหรับครูผู้สอน:
ึ
ี
บนฐำนเพศภำวะ และบำงคนก็อำจจะมีควำมรู้สึกสนใจท้งสองเพศ ซ่งค�ำท่มักจะใช้เรียกคนกลุ่มน้ก็คือ กำรเลือกปฏิบัติต่อคนข้ำมเพศ คนเพศก�ำกวม คนรักสองเพศ และคนรักเพศเดียวกัน
ั
ี
ึ
ี
บำงรูปแบบมีควำม คนรักสองเพศ ทั้งนี้ กลุ่มคนที่เป็นคนรักเพศเดียวกัน หรือถูกเชื่อว่ำเป็นคนกลุ่มนั้น เป็นประเด็นปัญหำท่รุนแรงอย่ำงย่ง กำรศึกษำวิจัยแสดงให้เห็นว่ำ กำรเลือกปฏิบัต ิ
ิ
ี
รุนแรงอย่ำงยิ่ง มักจะถูกเลือกปฏิบัติด้วยเช่นกัน ทั้งยังอำจต้องเผชิญกำรตีตรำและกำรข่มเหงรังแก สำมำรถทำใหสขภำพจตเสอมลงได รวมทงอตรำกำรฆำตวตำยของคนกลมนกสงกวำมำก
�
้
ั
้
ั
ั
่
ิ
ุ
่
้
ื
้
ี
็
ู
่
ุ
่
ต่อคนข้ำมเพศหรือ
ี
ั
ึ
ี
ี
คนรักเพศเดียวกัน ได้ในช่วงชีวิต ซ่งรวมถึงท่โรงเรียนด้วย กำรเลือกปฏิบัติในลักษณะน้ย่อมส่งผลกระ ดังน้น ครูจึงควรใช้ประโยชน์จำกสถำนกำรณ์เช่นน้ โดยพยำยำมสะท้อนให้เห็นทัศนคต ิ
ี
ทบเชิงลบต่อคนเหล่ำนี้อย่ำงมำก ของครูด้วยกำรระมัดระวังกำรใช้ค�ำศัพท์หรือกำรกระท�ำในช้นเรียน โดยเล่ยงค�ำศัพท์หรือ
ั
ค�าส�าคัญ กำรกระท�ำท่มีควำมหมำยส่อไปในแง่ลบหรือเป็นกำรตีตรำ
ี
ี
ื
ึ
ี
กำรเลือกปฏิบัติ อีกกลุ่มหน่งท่มักถูกเลือกปฏิบัติด้วยสำเหตุท่มีพ้นฐำนมำจำกเพศภำวะคือคนข้ำมเพศ
ี
ิ
ผู้ที่มีควำมรักใคร่เสน่หำ ครูควรอธิบำยให้นักเรียนเข้ำใจเพ่มเติมว่ำ คนข้ำมเพศคือคนท่มีเพศก�ำเนิดเป็นชำย 3. สรุปประเด็นส�าคัญ:
เพศเดียวกัน หรือหญิง แต่รู้สึกว่ำที่จริงแล้วตนเป็นคนอีกเพศหนึ่ง คนข้ำมเพศที่มีเพศก�ำเนิดเป็น กิจกรรมนี้ช่วยให้เรำได้เรียนรู้ประเด็นต่ำงๆ ว่ำ:
คนรักเพศเดียวกัน ชำยจะรู้สึกว่ำตนควรมีรูปลักษณ์ของผู้หญิง ส่วนคนที่มีเพศก�ำเนิดเป็นหญิงก็จะรู้สึก
ี
่
กำรตีตรำคนข้ำมเพศ ว่ำตนควรมีรูปลักษณ์ของผู้ชำย ดังนั้น คนข้ำมเพศส่วนใหญ่จึงต้องกำรแต่งกำยและ • คนเรำอำจมีควำมรู้สึกดึงดูดสนใจคนเพศเดียวกันหรือตำงเพศกันก็ได้ คนท่มีควำม
รู้สึกดึงดูดสนใจคนเพศเดียวกันเรียกว่ำคนรักเพศเดียวกัน
ี
ใช้ชีวิตตำมแบบเพศท่ตนเองรู้สึกว่ำเป็นตัวตนของเขำ แต่คนกลุ่มน้ต้องเผชิญอุปสรรค • บำงคนอำจรู้สึกว่ำตนเกิดมำในร่ำงกำยที่ไม่เหมำะกับตัวตนที่แท้จริง จึงอำจเลือก
ี
ทำงสังคมมำกมำย ท�ำให้บำงคนเลือกเข้ำรับกำรรักษำทำงกำรแพทย์เพ่อช่วย แสดงออกว่ำเป็นอีกเพศหนึ่งซึ่งต่ำงไปจำกเพศสรีระก�ำเนิดของตน คนกลุ่มนี้เรียก
ื
เปลี่ยนแปลงทำงร่ำงกำยให้เหมือนเพศตรงข้ำมมำกที่สุด คนข้ำมเพศต้องเผชิญกำร ว่ำ คนข้ำมเพศ
เลือกปฏิบัติหลำกหลำยรูปแบบ รวมทั้งแรงกดดันเชิงลบมำกมำยจำกคนรอบข้ำง ซ่ง ึ • บำงคนอำจเกิดมำโดยมีลักษณะทำงกำยวิภำคของเพศสรีระปนกันท้งเพศชำยและ
ั
อำจมีผลกระทบอย่ำงรุนแรงต่อกำรเรียน กำรจ้ำงงำน สุขภำพ และควำมอยู่ดีมีสุข
เพศหญิง คนกลุ่มนี้เรียกว่ำคนเพศก�ำกวม
• คนรักเพศเดียวกัน คนรักสองเพศ คนข้ำมเพศ และคนเพศก�ำกวม มักจะต้องเผชิญ
กำรถูกเลือกปฏิบัติ ซึ่งถือว่ำเป็นกำรละเมิดสิทธิมนุษยชนของเขำเหล่ำนี้
68