Page 131 - Olasılıksız

eserinden iki yıl sonra Essai Philosophique suries Probabilities adlı bir eser yazdı Laplace- Olasılık
Hakkında Felsefi Denemeler. Ve bu eserden bir alıntı yapmak istiyorum." Caine notlarına dönüp
okumaya başladı:

Bir an için doğanın tüm güçlerinin ve bunu oluşturan tüm
varlıkların konumlarını anlayabilen bir canlı olduğunu düşünürsek -
ve bunun bu verileri inceleyebileceğini de düşünürsek- aynı anda
evrendeki en büyük varlıkları ve en küçük atomları da hesaba
katarak bir hesap yaparsa, hiçbir şey belirsiz değildir ve gelecek
de, aynen geçmiş gibi, gözlerinin önündedir.

"Yani başka bir deyişle," diye devam etti David, "Laplace evrenin deterministik olduğunu
varsaydığı için, biri eğer fizik kurallarını ve bir an için evrendeki her şeyin konumunu bilirse, o kişi olan
her şeyi bilebilir ve gelecek tüm tarihi de bilebilir diyor."
"Ama her şeyi bilmek imkânsız," dedi Colleen.
"Hiçbir şey imkânsız değildir," dedi Caine, "ama belirli şeyler olasılık dışıdır, ya da olasılıksızdır."
Herkes bu dediklerini düşünsün diye durup kolasından bir yudum içti. "Bilim adamları bu teoriye
Laplace'ın Şeytanı diyorlar."
"Neden Şeytan diyorlar?" diye sordu Steve. "Onu rahatsız eden bir şey mi bu?"
"Hayır, bu bir yanlış anlama," dedi Caine. "Bu onu rahatsız etmedi, çünkü o haklı olduğuna
emindi. O öldükten sonra bilim adamları 'Laplace'ın Şeytanı' deyişini her şeyi bilebilen, geçmişi ve
gelecekte olabilecekleri bilebilecek bir varlığı tanımlamak için kullandılar."
"Bu Tanrı gibi bir şey," dedi Colleen.
"Evet," dedi Caine düşünceli bir şekilde. "Onun gibi bir şey."

▲

Caine tüm bunları kısaca anlatırken, Nava da bacağını kıpırdatmamasını sağlayacak bir şey
yapıyordu Caine için. Caine konuşmayı kesince Nava bir an için sustu, sessizliği kimse bozmadı.
"David, UGA'daki bilim adamları," dedi Nava, "senin Laplace'ın Şeytanı olduğunu düşünüyorlar."
Caine başını salladı. "Bu saçmalık. Laplace'ın Şeytanı gerçek bir şey değil ki. Bir varlık değil yani,
bir teori sadece. Laplace'ın Şeytanı deyimi geleceği tahmin edebilecek, her şeyi bilen bir varlığı
tanımlamak için kullanılan bir sözcük."
Durdu, başı dönüyordu sanki. "Ayrıca, bunun imkânsız olduğu 1990'larda kanıtlandı."
"Nasıl?" diye sordu Nava.
"Werner Heisenberg adında bir fizikçi subatomik partiküllerin gözlemleninceye kadar tek bir
pozisyonları olmadığını kanıtladı."
Nava kaşlarını kaldırınca Caine devam etmek zorunda kaldı. "Sorma, kuantum fiziği işte, zaten
mantıklı olması gerekmiyor."
"Peki, oldu. Ama neden Laplace'ın Şeytanı imkânsız o zaman?"
"Çünkü eğer subatomik partiküllerin birkaç konumu varsa, o zaman, herhangi bir varlığın aynı
anda tüm pozisyonlarını bilemeyeceği için, her şeyi bilen bu varlığın var olması mümkün değil. Ve
geleceği tahmin edebilmek için bu verilere gerek olduğundan, gelecek tahmin edilemez. İşte
Laplace'ın Şeytanı bu yüzden imkânsız bir teori."
"Ayrıca," dedi Caine. "Ben her şeyi bilmiyorum, geleceği de tahmin edemem."
"Ya lokantada olanlar?" diye karşı çıktı Nava.

Saklı Kütüphane 131 www.e-kitap.us