Page 49 - مجله_ی_نوابت،_شماره_ی_۴_نقد،_مهر_۱۳۹۹

‫پـس از آن فراینـد علمی بـا روح عرفانی‪ ،‬برآمده‬ ‫بودبه سـوی یهودیـان روی آوردنـد‪ ،‬تهدیدی که‬
‫ازسرشـت شـرقی اسـکندریه وآموز‌ههای رواقی‪،‬‬ ‫باعث شـد تا مصریـان علاوم برنپذیرفتن سـلطه‬
‫کـه دارای جان مای ‌ههای شـرقی بودند‪ ،‬در آمیخته‬ ‫یونانـی گـری بـا یهودیـان در برابـر ایـن تهدیـد‬
‫شـد بسـیاری ازعناصـر اندیشـه رواقـی دراصـل‬ ‫ائتالف نمایند‪.‬آنچنـان کـه ویـل دورانـت اظهار‬
‫شـرقی وبرخی ازآنها نیز سـامی ناب بوده ورواقی‬ ‫مـی دارد درپایـان ایـن صبغـه یونانـی نیسـت‬
‫گرایـی در اصل چیزی جز یـک مرحله از پیروزی‬ ‫کـه چیـره م ‌یشـود بلکـه تمـام ابعـاد فرهنگـی‬
‫شـرق بر تمدن هلنی نبـود‪ .‬البته این آمیختگی تنها‬ ‫و فکـری وحتـی سیاسـی رنـگ و روی مصـری‬
‫به طـب محـدود نشـدو«زمین ‌ههای دیگـری چون‬ ‫بـه خـود م ‌یگیـرد‪ .‬ویلـز در کتـاب «نشـان ‌ههای‬
‫شـیمی رانیز شـامل شـد شـیمی با گرایش فلسفی‬ ‫تاریـخ بشـری» م ‌ینویسـد‪« :‬صـواب آن اسـت‬
‫ودینـی بهـم آمیختـه شـد ‪.‬و آموز ‌شهـای آن بـر‬ ‫کـه بایـد گفـت کـه ایـن مصریـان بودندکـه بـر‬
‫بنیـاد متافیزیک ناشـناخت ‌هها‪ ،‬سـحر وجادومتمایل‬ ‫بطلمیوسـیان چیـره شـدند وآنهـا را درخـود‬
‫جذ ‌بنمودند‪(».‬ویلز‪،1979،‬ص‪)454‬چه‌‪،‬بـه جـای‬
‫م ‌یشـود‪(»‌.‬همان‪،‬ص‪)50‬‬ ‫آن کـه دولـت رنـگ وصبغـه هلنیسـتی بـه خود‬
‫‪-2‬حاکمیتنگرشسازوارانه‬ ‫بگیرداندیشـه سیاسـی مصریـان بـرآن مسـتولی‬
‫دربررسـی سـاخت اندیشـه ومکتـب فلسـفی‬ ‫شـد و بطلمیـوس همـان فرعـون پادشـاه ربانـی‬
‫اسـکندریه بـه وضـوح ملاحظـه م ‌یشـود کـه‬ ‫شـدونظام اداری نیـز ادامه همان سـن ‌تهای کهن‬
‫تلا ‌شهایـی بـرای ایجـاد سـازواری میـان‬ ‫مصریـان برآمـده از دوره بیبـی‪ ،‬تحتمس‪ ،‬زمیس‬
‫ناسـازگار ‌یها انجـام گرفـت‪ .‬سـازواری میـان‬
‫ادیـان شـرقی ویونانـی‪ ،‬میـان دیـن یهـودی و‬ ‫ونخاو شـد‪.‬‬
‫فلسـفه یونانـی‪ ،‬میـان مسـیحیت وفلسـفه‪ .‬البتـه‬ ‫ویژگ ‌یهایمکتبفلسفیاسکندریه‬
‫ایـن تلا ‌شهـای سـازوارانه نـه تنهـا ازجانـب‬ ‫شـناخت ویژگ ‌یهـای مدرسـه اسـکندریه باعث‬
‫مصریـان‪ ،‬بلکـه ازسـوی یونان ‌یهـای سـاکن‬ ‫مـی شـود تـا به فضـای اندیشـ ‌هگی و فیلسـوفان‬
‫دراسـکندریه نیـز پـی گرفتـه شـد‪ .‬نوافلاطونیان‬ ‫ایـن مکتـب آگاه گشـته وفلسـفه ایـن مکتـب با‬
‫و نوفیثاغوریـان ازجملـه اینان بودنـد که مکاتب‬ ‫دقـت بیشـتری مـورد امعان نظـر قـرار گیرد‪:‬‬
‫فلسـفی سـازواران ‌های را میـان نـو وکهـن عرضه‬
‫داشـتند‪.‬مثلا نوفیثاغوریـان فلسـف ‌های را ارائـه‬ ‫‪-1‬آمیختگیعلموعرفان‬
‫کردنـد کـه افـزون بـر«آرای قدیمـی فیثاغورس‪،‬‬ ‫ازمیان ‌ههـای قـرن دوم پیش ازمیلاد دراسـکندریه‬
‫ازاندیشـه هـای افلاطـون‪ ،‬ارسـطو ورواقـی نیـز‬ ‫یـک مکتب طبـی ظهورکرد در درمـان بیمار ‌یها‬
‫بهـره گرفتـه بودنـد‪ .‬پیونـد ایـن اندیشـ ‌هها بـا‬ ‫اهتمـام چندانـی بـه اصـول علمـی نداشـت‪« .‬از‬
‫باورهـای دیانـت اورفـ ‌های باعث شـد تا نسـبت‬ ‫اواخرایـن قرن‪،‬آموزش پزشـکی وعلمـی به ویژه‬
‫به ضـرورت نظـارت برنفـس ومنزه سـاختن آن‬ ‫از فلسـفه رواقی متاثر شـد و طبیبان به مبدأ روح‬
‫بـرای آمـاده شـدن درایـن جهـان جهـت زندگی‬ ‫بازگشـتند موضوعی که در فلسفه رواقی ‪،‬به اندیشه‬
‫ابـدی ایمان داشـته باشـند‪( ».‬همـان‪،‬ص‪ )38‬پلوتارک‬ ‫حضـور الهی در جهـان وپراکنش آن درتمام افراد‬
‫ازنوفیثاغوریـان‪ ،‬بـا تاثیـر گرفتـن از دودویـی‬ ‫عالـم اشـاره دارد‪ .‬ایـن روح همان اسـت که بدن‬
‫زرتشـتی اهورامـزدا واهریمن‪ ،‬گرایـش بی دینی‬ ‫را زنـده م ‌یگردانـد و انـدام آن را یکتـا م ‌یکنـد‬
‫برهمیـن اسـاس در اسـکندریه مکتب طبی پدید‬
‫اپیکـوران را رد کـرد‪.‬‬ ‫آمـد کـه میـان آموز ‌شهـای علمـی وبنیادهـای‬
‫‪-3‬گرایشدینیوغلبهروحشرقی‬ ‫فلسـفی متافیزیـک پیونـدی برقرارم ‌یکرد‪(»‌.‬بلـد‬
‫گرایـش سـازوارانه ای کـه در سپهراندیشـ ‌هگی‬ ‫ی‪1962:‬ص‪ )46-45‬اینجاسـت کـه بـرای شـناخت‬
‫اسـکندریه پدیـد آمددرنهایـت باعث شـدتاجنبه‬ ‫سرشـت انسـان از روح مـدد گرفتـه م ‌یشـود و‬

‫شماره ‪ /4‬اهــواز‪ /‬مــهر ‪ /1399‬سپتامبـر ‪49 2020‬‬