Page 52 - مجله_ی_نوابت،_شماره_ی_۴_نقد،_مهر_۱۳۹۹

‫«برخالف افلاطـون وارسـطو کـه نامتناهـی‬ ‫وانتقـال دینـش بود او بـه دین وجامعـ ‌هاش اعت‬
‫رانقـص‪ ،‬و متناهـی راکمال م ‌یدانسـتند‪ ،‬نامتناهی‬ ‫قادداشـت»(گندمی‌نصرآبادی‪،1392:‬ص‪)48‬قصدونیت‬
‫راکمـال م ‌یدانسـت و بـر نامتناهـی بـودن خـدا‬ ‫او ایـن نبـود کـه «بنیادگرایـی یهـودی راخـراب‬
‫تاکیـد م ‌یکـرد وی از ایـن جهـت پیشـقراول‬ ‫کنـد و یـا کنـار بگـذارد بلکـه بیشـتراین بودکـه‬
‫متفکرانـی همچـون دکارت و دانزاسـکوتوس‬ ‫آن را بـا فلسـفه سـازش دهـد درعین حـال آیین‬
‫بـه شـمارم ‌یآید‪(».‬گندمی نصرآبـادی‪)1392،21 :‬‬ ‫ورسـم قانـون شـرع را دسـت نخـورده حفـظ‬
‫او فیلسـوف حقیقـی راکسـی م ‌یدانـد کـه در راه‬ ‫کند»(کاپلسـون‪،1391،‬ص ‪ )528‬بـا این وصف ‪،‬ارتباط‬
‫شـناخت عرفانـی پـروردگار سـیر م ‌یکندچراکـه‬ ‫اندیشـه‌و باورهـای فلسـفی و دینـی فیلـون بـا‬
‫خداونـد‪ ،‬یکتـا وتنهـا ملک العـرش بوده وفلسـفه‬ ‫شـریعت یهودیـک ارتبـاط نمادیـن بـوده چراکه‬
‫راهـی اسـت که مارا به سـوی او رهنمـون م ‌یکند‪.‬‬ ‫دارای ارز ‌شهـای جهانـی اسـت‪ .‬البتـه بنـا بـه‬
‫فلسـفه کوشش حماسی اسـت برای درک حقیقت‬ ‫نظربرخـی ازنویسـندگان نظیرریچاردبیـر‪ ،‬همت‬
‫گمـاری نخسـت فیلون‪« ،‬پدیدآوردن یک فلسـفه‬
‫واپسـین خداوند‪.‬‬ ‫نوین نیسـت بلکه هدف او‪ ،‬تفسـیرکتاب مقدس‬
‫ازنظرفیلون«فیلسـوف یهودی واقعی‪ ،‬کسی است‬ ‫بابـکار بـردن واژگان و مقـولات فلسـفی اسـت‬
‫کـه یـک دوره کامـل فلسـفه‪ ،‬فرهنـگ وادبیـات‬ ‫تاسـبک وسـیاق بهتری بـرای بیـان حقایق دینی‬
‫بیگانـه راخوانـده باشـد و پـس از ورزیدگـی‬ ‫بیافریند‪(».‬النشـار‪،1995،‬ص‪)58‬پیش درآمـد فیلـون‪،‬‬
‫بتوانـد بـه فهم حکمـت عالی منـدرج در تورات‬ ‫یکتایی حقیقت روشمندانه فلسفی‪ ،‬که درنوشت‌ههای‬
‫باریابد‪(».‬همـان‪:‬ص‪«) 54‬فیلـون مـی گوید‪ :‬درکتب‬ ‫افلاطـون به ویژه درگفت وگوهای تیمائوس بازتاب‬
‫عبـری کـه ازآسـمان نازل شـده اسـرار و رموزی‬ ‫یافته اسـت وحقیقت دینـی برآمده ازتورات اسـت‪.‬‬
‫اسـت کـه تمـام تعالیـم طبقـه یونانیان را شـامل‬ ‫در اختالف میـان متـون دینـی وفلسـفی بـه روش‬
‫اسـت ودرتـورات فلسـفه ای بهتـر وقدیم ‌یتـر‬ ‫تاویـل پنـاه م ‌یبـرد تـا در پرتـو عقـل‪ ،‬و دوری‬
‫از فلسـفه یونـان موجـود اسـت بلکـه معتقد بود‬ ‫گزیـدن از وانهـادن بـه معنـای ظاهـری آیاتی که‬
‫کـه فلسـفه یونانـی ازتعالیـم عبری گرفته شـده‪».‬‬ ‫درتناقـض بافلسـفه هسـتند‪ ،‬بـه حقایـق راه یابد‪.‬‬
‫(گنابـادی‪ ،1360:‬ص‪ .)23‬فیلون کلام حضرت موسـی‬ ‫(فخـری‪،1991:‬ص ‪ )186‬دربـاور فیلـون‪ ،‬گمـارش‬
‫مبنـی برآنکـه ازمیـان تمـام موجـودات‪ ،‬انسـان‬ ‫فلاسـفه‪ ،‬در ایـن خلاصـه م ‌یشـود کـه حقیقت‪،‬‬
‫بیشـترین شـباهت را بـه خداونـد دارد‪ ،‬را چنین‬ ‫در کتـاب مقـدس ودرفلسـفه‪،‬بایکدیگرهمخوان‬
‫تاویـل م ‌یکند‪«:‬هیـچ کـس گمـان نبردکـه ایـن‬ ‫اسـت‪ .‬منشـایکتایی‪-‬خداوند‪ -‬دارند‪ .‬و ایـن دو‪ ،‬به‬
‫هماننـدی بـه جسـم اسـت خداونـد موجـودی‬ ‫سـوی شـناخت خداوند ه ‌مآواز مـی خوانند‪«.‬یهود‬
‫بسـان انسـان نیسـت که ظاهـری چون اوداشـته‬ ‫خداوند را ازمخلوقات جدا دانسـته بین آنهانسـبت‬
‫باشدوجسـم انسـان نیـز بـه سـیمای خداونـدی‬ ‫صانـع ومصنـوع قائل اسـت‪ .‬ازایـن رو فیلـون در‬
‫شـباهتی نـدارد اما ایـن هماننـدی‪ ،‬بـه مه ‌مترین‬ ‫پـی آن بـود بیـن ایـن عقایدسـازگاری دهـد از‬
‫عنصرنفـس یعنـی عقـل اشـاره دارد»(ماجـد‬ ‫ایـن روتنهـا نـام او‪ ،‬درملت قدیم یهودبه داشـتن‬
‫فخـری‪،1991:‬ص‪ )188‬افـزون بـرآن فلوطیـن‪ ،‬بـه‬ ‫فلسـفه وحکمـت شـهرت یافتـه است‪(».‬فلسـفه‬
‫آفرینـش انسـان ازخـاک‪ ،‬تاویلـی افلاطونـی می‬
‫بخشـاند و درایـن‌بـاره‪ ،‬سـخن حضرت موسـی‬ ‫فلوطیـن‪،‬ص‪)24‬‬
‫راگـواه م ‌یگیـرد کـه خداونـد پاره گلـی از زمین‬
‫برداشـته ونسـیم زندگـی را در او دمیـد تـا میـان‬ ‫فیلـون ازتعالیـم رواقیـان وکلبیان متاثربـود افزون‬
‫انسـان عاقـل آفریده برفضل‪ ،‬و پنـداره خداوندی‬ ‫بـرآن هم «تحـت تاثیرافلاطون بـه ثنویت صریح‬
‫فسـادناپذیر‪ ،‬و مـاد‌های کـه جزبـه عقـل دریابنده‬ ‫نفـس و یـا ثنویـت عناصـر عقلـی و حسـی در‬
‫نم ‌یشـود‪ ،‬تفاوت ایجـاد نماید‪(.‬همـان‪:‬ص‪)189‬‬ ‫انسـان معتقـد بـود‪ ،‬و برضـرورت آزادسـاز ِی‬
‫برهمین اساس او با بهر‌هجویی از فیلسوفان و مکاتب‬ ‫انسـان خویشـتن راازنیـروی حسـی‪ ،‬پا فشـاری‬
‫م ‌یکـرد‪( ».‬کاپلسـون‪،1391،‬ص‪)531‬البته فیلـون‬

‫شماره ‪ /4‬اهــواز‪ /‬مــهر ‪ /1399‬سپتامبـر ‪52 2020‬‬