Page 85 - STAV broj 383 - 384

Prekrsti se i p’jano zapovijedi: Puna
“Skinite ga i bacite pod moje gusjenice!” četiristo-
tine če-
Uzalud su potom tukli Mjesec nad Hercegovinom, trdeset
On je bivao sve veći i veći, i dva
Opominjao ih je da nijesu sve počistili, ljeta,
Da još imaju da čiste.
(Tuč čisti Hercegovinu)

Dijabolično arabeskne, te slike nakon prolaska kroz pjesni-
kova čula, nakon redukcije uslovljene spoznajama i saznanji-
ma da su pogaženi svi minimumi elementarne ljudske etike,
opomena su i ukazivanje na mogućnost da čitav jedan kultur-
no-civilizacijski krug bude satrt vatrom i posut pepelom zabo-
rava. Milika Pavlović u svom sjajnom percipiranju motiva ove
knjige kaže: “Koristeći sintagmu i pojam Božje kuće kao meta-
foru božanstvenih dometa i vrijednosti neomeđenoga trajanja
u ljudskom stvaralaštvu, Husein Bašić brani i baštini to svoje
pjesničko vjeruju, vlastitu metareligiju. Ne nalazi neprobojni-
jeg štita pred demonskim rušiteljskim nagonom. Božije kuće,
pod čije šljeme je bezbožnička ruka podmetnula ognjenu ba-
klju, u Bašićevoj poetskoj slici bljeskaju konveksna ogledala
stvaralačkog genija muslimanskog naroda. Pred njima se lice
rugobe vidi još rugobnijim, kao što se i anđeoski lik ljepote i
plemenitosti u njima pravedno uvećava. Ta sočiva, na žalost,
nijesu nesalomljiva ustava nasilju i rušilaštvu, ali jesu dešifr
demonizma.” (Mak, 1994)
Bašić nema namjeru da bude didaktički pjesnik, ali zapa-
njen količinom zla nagomilanog u onima koje naziva “kara-ko-
lji” ili “tuđ-miši” često mu se otme pouka, idealistička projek-
cija svijeta koji se zasniva na logosu, etosu i duhovnoj sintezi Bašić polazi od razorenog lica zemlje u
različitih uvjerenja kako bi, i pored svega, opstala mogućnost kojoj su jednako ugroženi i živi i mrtvi.
komunikacije, a čovjek smanjen do beznačajnosti doživio du-
hovni preporod. Opća dezintegracija jeste realnost. Nju tkaju
somnambulne slike smrti koje se ovdje
Kao šarena sevdi-ptica
Kao dopuštena mađija, ostvaruju u više pravaca, kao elementarni
Kao san Kodža Mimara Sinana, pomor svega živog i kao pomor svih
Ispisan rukom Ramadan-age,
Stajaše tu Aladža džamija, antropoloških znakova i svjedočanstava.

HUSEIN BAŠIĆ (BREZOJEVICA, 1938. – PLAV 4. 11. 2007)

Književnik, hroničar, istraživač i sakupljač Crnogorskom društvu nezavisnih književnika “Tuđe gnijezdo” dobio je nagradu “Svjetlosti”
narodnog stvaralaštva Bošnjaka. Jedan je i Crnogorskom PEN centru. Bio je redov- za najbolji roman godine, kao i najveće cr-
od najistaknutijih bošnjačkih i sandžačkih ni član Dukljanske akademije nauka i um- nogorsko državno priznanje “Trinaestojulsku
književnih stvaralaca. jetnosti, iz koje je protestno istupio 2003. nagradu”. Isti roman uvršten je u programe
Nakon završetka Filozofskog fakulteta ra- godine. Ostavku je obrazložio riječima: “Ne lektire za srednje škole, kao i u programe
dio je kao profesor u gimnaziji, a onda u mogu da budem član u Akademiji koja u studija književnosti u Bosni i Hercegovini.
Ministarstvu za obrazovanje, nauku i kul- svom programu i radu ne tretira ni jedno Za roman “Krivice dobio je jugoslavensku
turu Crne Gore. Pisao je poeziju i prozu i pitanje od značaja za narod kojem pripa- nagradu za najbolji roman na temu revolu-
bavio se prikupljanjem, istraživanjem, pro- da, a koji čini 15 posto stanovništva Crne cije, a osim ovih, dobitnik je i nagrade “Isak
učavanjem, objavljivanjem i prezentacijom Gore. Takođe, ne želim biti član Akademije Samokovlija”, kao i brojnih drugih književnih
usmene književnosti sandžačkih Bošnjaka. koja podržava politiku koja sprovodi geno- i društvenih nagrada i priznanja.
Osnivač je Udruženja “Almanah” i pokre- cid nad muslimanskim narodom u Bosni i Cjelokupno Bašićevo književno djelo, bilo
tač i prvi urednik istoimenog časopisa za Hercegovini.” Tokom više od četiri decenije da je riječ o poeziji ili prozi, svoje utemelje-
proučavanje, zaštitu i prezentaciju kultur- stvaralačkog rada Husein Bašić je objavio nje nalazi u narodnom stvaralaštvu i živo-
no-historijske baštine Bošnjaka. Od 1996. deset romana, jedanaest knjiga poezije, tri tu običnog bošnjačkog čovjeka. U svojim
godine bio je predsjednik Kulturnog društva knjige priča i novela, kao i više antologija iz djelima Bašić prikazuje cjelokupnu životnu
Bošnjaka Sandžaka “Preporod”. usmene književnosti Bošnjaka Sandžaka. dramu bošnjačkog naroda, njegovu sudbi-
Bio je predsjednik Udruženja književni- Autor je petoknjižja “Zamjene”, koje se sma- nu i kontinuiranu borbu za očuvanje iden-
ka Crne Gore, iz kojeg je istupio 1990. traju kapitalnim djelom cjelokupne bošnjačke titeta Bošnjaka, njegove kulture i tradicije,
godine, priključujući se novoformiranom i južnoslavenske pismenosti uopće. Za roman kroz različite historijske periode i događaje.

STAV 8/7/2022 85