Page 123 - Burxanova D. Tuproq_fizikasi va iqlim o'quv qo'llanma

b) Oqishning yuqori chegarasi aniqlangan avvalgi tajribadagi 1-kosachaga
(tuproq ca suv) 2-kosachadan quruq tuproq qo’shiladi va metall shpatel bilan
yaxshilab aralashtiriladi. Qorilgan massa kosachada shpatel bilan bir xil qalinlikda
taqsimlanadi; so’ngra bir-biridan 0,5 sm oraliqda bo’lgan ikkita teng qismga
ajratiladi;
c) Kosachaga bir necha marta qattiq uriladi. Agar ajratib qo’yilgan qismlar
past tomondan bir oz qo’shilib ketsa ham, chegara aniqlangan bo’ladi;
d) Quruq tuproq qoldig’I (a) 2-kosachada tortiladi;
e) Oqishning quyi chegarasini aniqlash uchun sarflangan tuproqning og’irligi
(T) hisoblanadi:

f) Oqishning tuproqning 100 g og’irlik qismiga to’g’ri keladigan

quyi chegarasi (kub santimetr yoki protsentlarda) hisoblanadi:

Yopishqoqlik chegarasini aniqlash uchun:
a) 1-kosachaga avvalgi tajribadagi qorishmani tashlab yubormay turib
(oqishning quyi chegarasini aniqlagandan so’ng) 2-kosachadan quruq tuproq
qo’shiladi va nikelli shpatel massaning yuqori qismidan o’tkazilayotganda mazkur
tuproqdan ajralmaguncha, ya’ni elimshaklik chegarasi topilmaguncha
aralashtiriladi;
b) 2-kosachadagi quruq tuproq qoldig’i (в) tortiladi;
c) Elimshaklik chegarasini aniqlash uchun sarflanadigan tuproqning og’irligi
hisoblanadi:

d) Tuproqning 100 g og’irlik qismiga to’g’ri keladigan elimshaklik chegarasi
(kub santimetr yoki protsentlarda) hisoblab topiladi:

100

Yumaloqlanish chegarasini aniqlash uchun:
a) Yopishqoqlik chegarasi aniqlangandan keyin 1-kosachaga 2-kosachadan
quruq tuproq solinadi va yaxshilab aralashtiriladi;
b) Tuproq qorishmasining bir 120 bo’lagi qog’oz ustida unga