Page 116 - Geologiya va mineralogiya elektron o‘quv qo‘llanma. Sodiqova G., Usmonova M.

Felshpatoidlar Bu guruhga kiradigan minerallar kremniy oksidiga

to‘yinmagan, kaliy va natriyga boy bo‘lgan magmalardan yuzaga keladi. Bu

guruhga nefelin, leysit, analsim, nozein, gayuin va sodalitlar kiradi.

Nefelin — Na 2K[AlSi 3O 8]. Nomi yunoncha «nefeli» - budut so‘zidan kelib
chiqqan. U NS1 da osonlik bilan parchalanib, bulutsimon kremniy oksidi hosil

kiladi. Nefelin geksagonal singoniyali, simmetriya ko‘rinishi geksagonal-
piramidal, ishqorli magmatik jinslarda xol-xol bo‘lib yuzaga keladi. U rangsiz,

odatda kul rang, sarg‘ish, yashilroq tuslarda topiladi; shaffof, shishadek jttiraydi;

singan joylari yog‘langandek ko‘rinadi. Solishtirma ogirligi 2,6; qattiqligi 5-6;

ancha mo‘rt. Nefelin deyarli kremnezyomga kambagal jinslarda-nefelinli

sienitlarda va ularning pegmatitlarida keng tarkalgan. Intruziv jinslarda ishqorli

piroksenlar va amfibollar bilan bir paragenetik assotsiatsiyalarda uchraydi.

Nefelin

Leysit – K[AlSi2O6]. Yunoncha «leykos» - “och rangli” degan ma’noni

anglatadi. Tarkibida K 2O - 21,5%, A1 2O 3 - 23,5%, SiO 2 - 55%, biroz Na 2O, Sa,
N 2O ishtirok etadi. Uning singan joylari shishadek, yoglanggandek yaltiraydi.

Qattiqligi 5-6; mo‘rt. Solishtirma ogirligi 2,5 gacha. Leysit vulkan jinslariga

mansub mineral. U ishqorli piroksenlar (egirin yoki egirin- avgitlar) bilan birga

uchraydi.